របាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយដោយវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសន្តិភាពអន្តរជាតិ នៅទីក្រុងស្តុកខុល បានបង្ហាញកាលពីថ្ងៃចន្ទថា ប្រទេសនៅអាស៊ីមួយចំនួនកំពុងបង្កើនការទិញអាវុធ ខណៈដែលពួកគេកាន់តែមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះមហិច្ឆតាក្នុងតំបន់ដែលកំពុងកើនឡើងរបស់ប្រទេសចិន។

លោក ឯម មាឃ ជូនសេចក្ដីរាយករណ៍ ដោយផ្អែកតាមទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានក្យូដូ …

របាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយដោយវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសន្តិភាពអន្តរជាតិ នៅទីក្រុងស្តុកខុល បានបង្ហាញកាលពីថ្ងៃចន្ទថា ប្រទេសនៅអាស៊ីមួយចំនួនកំពុងបង្កើនការទិញអាវុធ ខណៈដែលពួកគេកាន់តែមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះមហិច្ឆតាក្នុងតំបន់ដែលកំពុងកើនឡើងរបស់ប្រទេសចិន។

របាយការណ៍នេះបានប្រៀបធៀបប្រតិបត្តិការទិញលក់ដឹកជញ្ជូនអាវុធនៅទូទាំងពិភពលោកសម្រាប់រយៈពេល ៥ ឆ្នាំ គិតដល់ឆ្នាំ ២០២១ ទៅនឹងរយៈពេល ៥ ឆ្នាំមុន គិតត្រឹមឆ្នាំ ២០១៦។ វាបានបង្ហាញថាក្នុងចំណោមប្រទេសនាំចូលអាវុធកំពូលទាំង ១០ មាន ៦ ប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ីនិងតំបន់អូសេអានី។

របាយការណ៍បានកត់សម្គាល់ថា ប្រទេសឥណ្ឌាគឺជាអ្នកនាំចូលអាវុធច្រើនជាងគេ ដែលមានចំនួន ១១ ភាគរយនៃចំនួនសរុប ប៉ុន្តែការនាំចូលតំបន់ទាំងមូលបានថយចុះចំនួន ៤,៧ ភាគរយ ដែលបង្ហាញពីភាពខុសគ្នាយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការទិញអាវុធ ក្នុងចំណោមប្រទេសក្នុងអនុតំបន់។

ការ​នាំ​ចូល​របស់​ជប៉ុន​បាន​កើន​ឡើង​ចំនួន ២,៥ ​ដង ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រទេស​នេះ​ក្លាយ​ជា​អ្នក​នាំ​ចូល​ធំ​ជាង​គេ​ទី​១០ ​ក្នុង​ពិភពលោក។ អូស្ត្រាលី ចិន កូរ៉េខាងត្បូង និងប៉ាគីស្ថាន ក៏ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់កំពូលទាំង ១០ ផងដែរ។

តំបន់អាស៊ីនិងតំបន់អូសេអានី ដែលជាតំបន់នាំចូលអាវុធដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោកក្នុងរយៈពេល ៣០ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បានទទួល ៤៣ ភាគរយនៃទិញលក់ទូទាំងសាកលលោកពីឆ្នាំ ២០១៧ ដល់ឆ្នាំ ២០២១។

របាយការណ៍នេះបានដកស្រង់សម្តីលោក ស៊ីម៉ុន វ៉េហ្ស៊ើមែន អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់ក្នុងកម្មវិធីផ្ទេរអាវុធរបស់វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសន្តិភាពអន្តរជាតិ ដែលថា «ភាពតានតឹងរវាងប្រទេសចិននិងបណ្ដារដ្ឋជាច្រើននៅតំបន់អាស៊ីនិងតំបន់អូសេអានី គឺជាកត្តាជំរុញដ៏សំខាន់នៃការនាំអាវុធចូលក្នុងតំបន់។»

របាយ​ការណ៍​នេះ​បាន​បន្ត​ថា ការ​ជួញ​ដូរ​សព្វាវុធ​សរុបនៅទូទាំងពិភពលោក​ រួម​ទាំង​ការ​នាំ​ចូលនិងការ​នាំ​ចេញ ​បាន​ធ្លាក់​ចុះចំនួន ៤,៦ ភាគរយ។

មុនពេលមានការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីនាពេលថ្មីៗនេះ ការនាំចូលសព្វាវុធទៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន«មានកម្រិត»តិចតួច ដោយសារតែថវិការបស់ប្រទេសនេះមានកំណត់ ហើយក្រុមហ៊ុនធំៗដែលនាំចេញអាវុធ បានដាក់កំហិតលើការផ្គត់ផ្គង់ឱ្យអ៊ុយក្រែន ដោយបារម្ភថាវាអាចនឹងបង្កើនជម្លោះរយៈពេលវែងនៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន។ នេះបើយោងតាមវិទ្យាស្ថានដដែល។

ចំពោះ​ការ​នាំ​ចេញ សហរដ្ឋ​អាមេរិក​នៅ​តែ​ជា​អ្នក​ផ្គត់​ផ្គង់​សព្វាវុធ​ធំ​បំផុត​របស់​ពិភពលោក ​ដោយមានចំណែក​ ៣៩ ភាគរយ​នៃ​ចំនួននាំចេញ​សរុប។ ការនាំចេញរបស់ប្រទេសនេះបានកើនឡើង ១៤ ភាគរយ។ ចំណែកប្រទេសរុស្ស៊ីដែលជា​ប្រទេស​នាំចេញ​ធំបំផុត​ទី​ពីរ បន្ទាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក ​បាន​ឃើញ​ពាណិជ្ជកម្មអាវុធ​របស់ខ្លួន​ធ្លាក់ចុះ ២៦ ភាគរយ។

វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសន្តិភាពអន្តរជាតិបានឱ្យដឹងថា ការកើនឡើងនៃការនាំចេញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកគឺដោយសារតែមានការទិញច្រើនឡើងពីប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត អូស្ត្រាលី កូរ៉េខាងត្បូង និងជប៉ុន។ ការ​នាំ​ចេញ​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ជប៉ុន​បាន​កើន​ឡើងជិត ៣ ដង។

លោក វ៉េហ្ស៊ើមែន បាននិយាយថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ដ៏ធំបំផុតសម្រាប់តំបន់អាស៊ី និងតំបន់អូសេអានី ដោយសារការនាំចេញអាវុធគឺជាធាតុដ៏សំខាន់មួយនៃគោលនយោបាយការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកដែលសំដៅលើប្រទេសចិន»។

របាយការណ៍បានប្រាប់ឱ្យដឹងទៀតថា សហរដ្ឋអាមេរិក រុស្ស៊ី បារាំង ចិន និងអាឡឺម៉ង់ បាននាំសព្វាវុធចេញក្នុងចំនួនច្រើនជាង ៣ ភាគ ៤ នៃការនាំចេញសព្វាវុធទាំងអស់នៅក្នុងពិភពលោក៕

—

យោង៖ https://english.kyodonews.net/news/2022/03/4ea637abba4b-asian-countries-accumulate-weapons-as-china-tensions-grow.html