HRW៖ រិះគន់ឧត្តមសេនីយ៍កម្ពុជាឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតតែមន្ត្រីយោធាថាធ្វើឡើងក្រៅក្របខណ្ឌរដ្ឋ
ភ្នំពេញ៖ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ(HRW)បង្ហាញថា ឧត្តមសេនីយ៍យោធា កងរាជអាវុធហត្ថ និងប៉ូលិស មួយចំនួន បានធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតយ៉ាងសកម្មឱ្យគណៈបក្សកាន់អំណាច។ ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិអះអាងថា ឧត្តមសេនីយ៍យោធាមួយចំនួនឃោសនាបោះឆ្នោតមិនស្ថិតនៅក្នុងក្រមខណ្ឌក្រសួងនោះទេ។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ(HRW)នៅថ្ងៃទី ១២ ខែកក្កដានេះ បញ្ចេញបញ្ជីឈ្មោះ មន្ត្រីកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធកម្ពុជាមួយចំនួនដែលមានមុខងារជាឧត្តមសេនីយ៍នៃក្រសួងការពារជាតិ កងរាជអាវុធហត្ថ ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានធ្វើការឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតឱ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលអង្គការនេះថាមិនបង្ហាញអំពីអព្យាក្រឹត្រភាពរបស់ខ្លួន។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ឲ្យដឹងថា ចាប់តាំងពីដំណើរការឃោសនាបោះឆ្នោតជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី ៧ ខែកក្កដា លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ សៅ សុខា មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេសបានចុះទៅជួបអ្នកគាំទ្រនៅថ្ងៃទី ៨ ខែកក្កដា នៅវត្តមួយកក្នុងខេត្តកណ្តាលថា សម្តេច ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំដ៏ឈ្លាសវៃដោយសម្តេចបានអភិវឌ្ឍគ្រប់ទីកន្លែងទូទាំំងប្រទេស រួមមានផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន ប្រឡាយទឹក សាលារៀន និងមន្ទីរពេទ្យជាដើម។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ បញ្ជាក់ទៀតថា លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ ហ៊ីង ប៊ុនហៀង បានថ្លែងទៅកាន់លោកគ្រូអ្នកគ្រូ នៅថ្ងៃទី ៨ កក្កដាថា សន្តិភាពទូទាំំងប្រទេសបានមកដោយការដឹកនាំរបស់សម្តេច ហ៊ុន សែន និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ លោកឧត្តមសេនីយ៍អំពាវនាវឱ្យអ្នកជួបជុំបោះឆ្នោតឱ្យគណបក្សកាន់អំណាច។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ បង្ហាញថា លោកឧត្តមសេនីយ៍ រ័ត្ន ស្រ៊ាង ជាមេបញ្ជាការរងនៃកងរាជអាវុធហត្ថ និងជាមេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថរាជធានីភ្នំពេញបានដឹកនាំក្រុមនិស្សិតនៅថ្ងៃទី ៨ ខែកក្កដា នៅរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីពន្យល់ប្រជាជនពីការបោះឆ្នោតឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។
ក្នុងរបាយការណ៍របស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ក៏បានបញ្ចេញឈ្មោះ លោកឧត្តមសេនីយ៍ ហ៊ុន ម៉ាណែត លោកឧត្តមសេនីយ៍ មាស សុភា លោកឧត្តមសេនីយ៍ ចាប ភក្តី លោកឧត្តមសេនីយ៍ គង់ គីម លោកឧត្តមសេនីយ៍ ប៉ុល សារឿន និងលោកឧត្តមសេនីយ៍ ជួន សុវណ្ណ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ វិទ្យុស្ត្រីពុំទាន់អាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពីលោកឧត្តមសេនីយ៍ ខៀវ សុភក្រ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅរសៀលថ្ងៃព្រហស្បត្តិ៍នេះបានទេ។ ប៉ុន្តែលោកឧត្តមសេនីយ ឈុំ សុជាតិ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ អះអាងថា ឧត្តមសេនីយ៍យោធាមួយចំនួនដែលបានទៅឃោសនាបោះឆ្នោតមិនស្ថិតនៅក្នុងក្រមខណ្ឌក្រសួងនោះទេ។ លោកឧត្តមសេនីយ៍បន្តថា យោធាអាចចូលរួមឃោសនានៅក្រៅម៉ោងការងាររបស់រដ្ឋ។
លោកឧត្តមសេនីយ ឈុំ សុជាតិ៖«កងយោធពលខេមរភូមិន្ទជាអង្គការចាត់តាំំងក្នុងច្បាប់មួយអញ្ចឹងយើងអត់មានទៅ ឃោសនាបោះឆ្នោតបានទេ។ ហើយជាបុគ្គលរបស់គេជ្រើសរើសគណបក្សណាអាហ្នឹងអាស្រ័យលើគេស្ម័គ្រចិត្តយើងអត់ហាមឃាត់ទេសំខាន់ម៉ោងធ្វើការ។ធម្មតាយោធាអត់មានឃោសនាបោះឆ្នោតទេ អាហ្នឹងយើងគាំទ្រក្នុងពេលគេអនុវត្តការងារ សម្លៀកបំពាក់ឯកសណ្ឋានក្នុងម៉ោងការងារគេអត់មានសិទ្ធិឃោសនាបោះឆ្នោតទេ»។
យោងតាមបទបញ្ជា និងនីតិវិធីសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី ៦ នៅត្រង់ប្រការ៧.៧ ចែងថា មន្ត្រីរាជការស៊ីវិល អាជ្ញាធរដែនដីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ នគរបាល និងមន្ត្រីតុលាការ មិនត្រូវចូលរួមសកម្មភាពឃោសនាបោះឆ្នោតសម្រាប់គណបក្សនយោបាយណាមួយឡើយ។
ប្រការ៧.៨ ចែងថា បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ម៉ោងធ្វើការ ឬស្ថិតនៅក្រៅម៉ោងការងារ និងមិនស្ថិតក្នុងពេលបំពេញការងារសមត្ថភាពផ្លូវការ មន្ត្រីរាជការស៊ីវិល អាជ្ញាធរដែនដីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ នគរបាល និងមន្ត្រីតុលាការអាចចូលរូមសកម្មភាពឃោសនាបោះឆ្នោតសម្រាប់គណបក្សនយោបាយណាមួយ ឬបេក្ខជនណាម្នាក់ ប៉ុន្តែមិនត្រូវស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋាន មិនត្រូវមានអាវុធជាប់ខ្លួន និងមិនត្រូវធ្វើអ្វីដែលនាំឱ្យមានការគំរាមកំហែងឡើយ។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ប្រាប់វិទ្យុស្ត្រីថា ក្នុងករណីរកឃើញថា មន្ត្រីរាជការស៊ីវិល អាជ្ញាធរដែនគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ នគរបាល និងមន្ត្រីតុលាការចូលរួមឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតផ្ទុយពីបទបញ្ជា និងនីតិវិធីរបស់គ.ជ.បជាអំពើខុសច្បាប់។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា៖ «មិនប្រក្រតីណាមួយសូមឱ្យមានការប្តឹងទៅ ហើយគ.ជ.ប នឹងយកការប្តឹងនោះឯកមកផ្ទៀងផ្ទាត់ជាមួយច្បាប់ ច្បាប់ឱ្យធ្វើយ៉ាងម៉ិចគ.ជ.បធ្វើយ៉ាងនោះ។ដាក់ពាក្យប្តឹងទៅគ.ជ.បនឹងធ្វើការផ្ទៀងផ្ទាត់ជូនវានេះជាខុសឬត្រូវច្បាប់បាទ»។
ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី ៦ នឹងប្រព្រឹត្តិទៅនៅថ្ងៃទី ២៩ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០១៨។
តែ បើតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការHuman Rights Watch ដែលស្រង់ខ្លឹមសារក្នុងមាត្រា ៩ នៃច្បាប់កាតព្វកិច្ចយោធា បានចែងថា៖ «ឋានៈជាទាហាននៃយោធពលខេមរភូមិន្ទបានចែងថា មន្ត្រីយោធាត្រូវមានភាពអព្យាក្រឹត្យនៅមុខតំណែង និងសកម្មភាពការងារ រួមទាំងការប្រើប្រាស់មុខងារឋានៈក្នុងសកម្មភាពនយោបាយត្រូវបានហាមឃាត់»៕
