ភ្នំពេញ ៖ ម្ចាស់តំណែងមេឃុំ ៤ អាណត្ដិជាប់គ្នា យល់ថា បុរសពិតជាដឹងកំហុសចំពោះ ការប្រព្រឹត្ដហិង្សាលើស្ដ្រី មានទោសនោះទេ តែពួកគេធ្វើទាំងបំពាន។ អ្នកស្រី កឹម ស៊ុនណារី សុំឲ្យអាជ្ញាធរទាំងអស់ ត្រូវយកច្បាប់របស់ប្រទេសមកអនុវត្ដក្នុងករណីដែលមានហិង្សាទៅលើស្ដ្រី ដោយមិនត្រូវបញ្ចប់ត្រឹមការសម្រុះសម្រួលនោះឡើយ។
លោក លៀ ស៊ីណា រាយការណ៍៖
រហូតមកដល់ចុងឆ្នាំ២០១៧នេះ អង្គការដែលធ្វើការងារលើកស្ទួយសិទ្ធិស្ដ្រី នៅតែមើលឃើញថា ហិង្សាលើស្ដ្រីមិនបានថយចុះឡើយ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះរូបភាពហិង្សាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ និងគួរឲ្យព្រួយបារម្ភថែមទៀត។ កាលពីខែវិច្ឆិកា អង្គការកម្ពុជា ដើម្បីជួយស្ដ្រីមានវិបត្ដិ បានបង្ហាញរបាយការណ៍របស់ខ្លួនថា មានស្ដ្រីរងគ្រោះករណីអំពើហិង្សាចំនួន ៨៦ករណី ករណីរំលោភសេពសន្ថវៈមាន ៣៤ និងករណីជួញដូរមានចំនួន ១០ករណី។ តាមអង្គការនេះ ចំនួនហិង្សាទៅលើស្ដ្រីក្នុងឆ្នាំ២០១៧ គឺមានការកើនឡើងជាងកាលពីឆ្នាំ២០១៦។
ទាក់ទិនករណីនេះ ស្ដ្រី ម្ចាស់តំណែងមេឃុំ ៤អាណត្ដិកូតាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅខេត្ដស្វាយរៀងគឺអ្នកស្រី កឹម ស៊ុនណារី មានប្រសាសន៍ក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុស្ត្រីកាលពីថ្មីៗនេះថា បុរសមិនមែនមិនបានដឹង ថា ការប្រព្រឹត្ដហិង្សាលើស្ដ្រីមានទោសនោះទេ តែជាទូទៅបុរសទាំងនោះ តែងតែធ្វើទាំងបំពានដោយអាងកំលាំង និងអំណាចរបស់ពួកគេ។
អ្នកស្រី កឹម ស៊ុនណារី មេឃុំ អណ្ដូងពោធិ ស្រុក រមាសហែក ខេត្ដស្វាយរៀង បានអះអាងដូច្នេះ ដោយសារអ្នកស្រីធ្លាប់បានជួបស្ត្រីរងគ្រោះទាំងនោះ ដោយបានសាកសួរផ្ទាល់ក្រោយពីបុរស ឬ ស្វាមីប្រើហិង្សាលើពួកគេ។
អ្នកស្រី កឹម ស៊ុនណារី៖«ច្រើនតែអស់លោកប្ដីៗ កាលពីលើកមុនហ្នឹង គាត់ថា ហ៊ានតែទៅប្ដឹងមេឃុំមើល ប្ដឹងបងមេឃុំមើល តែចេញមកវិញអញ់វ៉ៃទាល់តែងាប់ ម្លោះហើយគាត់អត់ហ៊ានទេ កន្លែងហ្នឹងហើយដែលស្ដ្រីគាត់បាក់ស្បាត»។
តែយ៉ាងណាអ្នកស្រី យល់ថា មូលហេតុដែលនាំឲ្យបុរស ហ៊ានប្រើហិង្សាលើស្ដ្រី បើទោះជាបានដឹងថា មានទោសក៏ដោយនោះ ព្រោះតែអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដែលភាគច្រើនជាបុរសហាក់មិនសូវបានប្រើវិធានការច្បាប់ជាក់លាក់ដាក់ទណ្ឌកម្ម ទៅលើបុរសនោះទេ ដោយអាជ្ញាធរតែងតែប្រាប់ឲ្យស្រុះស្រួលគ្នារវាងជនល្មើស និងស្ដ្រីរងគ្រោះ ដែលចំណុចនេះអ្នកស្រី ទាមទាឲ្យអាជ្ញាធរទាំងអស់ទាំងអស់ បញ្ឈប់ការសម្រុះសម្រួល ក្នុងករណីមានហិង្សាធ្ងន់ ត្រូវយកច្បាប់ មកអនុវត្ដទោសចំពោះជនល្មើស។
អ្នកស្រី កឹម ស៊ុនណារី៖«ចា សូមឲ្យគាត់អនុវត្ដច្បាប់ យើងយកច្បាប់ជាធំ ច្បាប់កំពូលរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា គឺច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ នេះឯង អញ្ចឹងនៅក្រោមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញវាមានច្បាប់ច្រើនផ្សេងទៀត អញ្ចឹងយើងយកច្បាប់ណាមួយដែលពាក៉ព័ន្ធនឹងការរំលោភបំពានលើរូបរាងកាយស្ដ្រីហ្នឹង តើច្បាប់ហ្នឹងជាច្បាប់អី បើវាធ្ងន់ធ្ងរគឺច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ ព្រហ្មទណ្ឌគឺ មានទោសទណ្ឌ ចា ខ្ញុំចង់និយាយកន្លែងហ្នឹងអញ្ចឹង បើគិតតែរឿងសម្របសម្រួលៗ ងាប់ហើយស្ដ្រីគ្មានហ៊ានតស៊ូមតិស្អីទេ»។
ស្ដ្រីម្ចាស់តំណែងមេឃុំអណ្ដូងពោធិ វ័យ ៦៧ឆ្នាំរូបនេះ សំណូមពរដល់អាជ្ញាធរទាំងអស់នៅទូទាំងប្រទេស ត្រូវគិតឡើងវិញ ពីទង្វើរបស់ខ្លួនកន្លងមក បើទោះជាស្ដ្រីរងគ្រោះដោយសារប្ដីវាយដំ ឬដោយការចាប់រំលោភ មិនមែនជាសាច់ញាតិរបស់ខ្លួនក្ដី តែត្រូវគិតថា នេះជាបញ្ហារាំងស្ទះនាំឲ្យសង្គមជាតិមិនអាចរីកចម្រើន ប្រសិនបើអំពើហិង្សា នៅតែកើតមានហើយអាជ្ញាធរខ្លួនឯង មិនប្រឹងប្រែងដោះស្រាយ និងលុបបំបាត់។
ទាន់ករណីហិង្សាលើស្ដ្រីនេះដែរ អ្នកស្រី ជិម ចាន់នាង អគ្គលេខាធិការ នៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីអនុសញ្ញាលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់រើសអើងលើស្ដ្រីភេទ ហៅកាត់ថា NGOs-CEDAW មានប្រសាសន៍ថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧ នេះអង្គការ NGOs-CEDAW មិនទាន់មានរបាយការណ៍ណាមួយដើម្បីបង្ហាញថា អំពើហិង្សាលើស្ដ្រីកើតមានច្រើន ឬថយចុះយ៉ាងណានោះទេ។ ក៏ប៉ុន្ដែអ្នកស្រី កត់សំគាល់ឃើញថា អំពើហិង្សាលើស្ដ្រី គឺនៅតែកើតមាន ហើយមានរូបភាពធ្ងន់ធ្ងរជាងមុន។
អ្នកស្រី ជិម ចាន់នាង៖«តែអ្វីដែលយើងគួរឲ្យកត់សំគាល់យើងឃើញថា ករណីអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារសព្វថ្ងៃករណីមួយៗ ហាក់មានសភាពរាងធ្ងន់ជាងមុន ព្រោះយើងសង្កេតឃើញតាមសារព័ត៌មាន ហើយតាមករណីដែលអង្គការសមាជិកយើងទទួលបានផ្ទាល់ យើងឃើញថា ភាគច្រើនជនរងគ្រោះអាចឈានទៅដល់ការស្លាប់ វ៉ៃគ្នារបួសរហូតដល់ស្លាប់ក៏មានច្រើន»។
កម្ពុជាមានច្បាប់ស្ដីពីការទប់ស្កាត់អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ និងកិច្ចការពារជនរងគ្រោះ ដែលត្រូវបានរដ្ឋសភាអនុម័តកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៥ និងព្រឹទ្ធសភា អនុម័ត និងទទួលស្គាល់កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៥ ។ ច្បាប់នេះ មានបំណងធ្វើយ៉ាងណាទប់ស្កាត់អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ការពារជនរងគ្រោះ និងពង្រឹងវប្បធមអហិង្សា។ ក៏ប៉ុន្ដែអ្នកស្រី ជិម ចាន់នាង មានប្រសាសន៍ថា យោងតាមការសង្កេតមើលរបស់អ្នកស្រី ចំពោះការអនុវត្ដច្បាប់ដែលបានអនុម័តនេះ គឺមិនទាន់បានល្អប្រសើរនៅឡើយទេ ពោលគឺនៅមានភាពខ្វះខាតច្រើន ដែលស្ដ្រីរងគ្រោះដោយហិង្សាមិនទាន់បានទទួលការយកចិត្ដទុកដាក់គ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ ក្រោយពេលពួកគេត្រូវបានជនល្មើសប្រព្រឹត្ដការវាយដំលើរូបរាងកាយ។
អ្នកស្រី ជិម ចាន់នាង បានឱ្យដឹងថា មានមូលហេតុមួយចំនួន ដែលនាំឲ្យច្បាប់ស្ដីពីការទប់ស្កាត់អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ និងកិច្ចការពារជនរងគ្រោះ មិនអាចអនុវត្ដបានល្អប្រសើរ មានដូចជា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនធំនៅតែយល់ច្រឡំថា អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ គឺជាបញ្ហាផ្ទៃក្នុងគ្រួសារ ។ ជាងនេះ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ហាក់មិនបានដឹងច្បាស់ពីតួនាទីរបស់ពួកគាត់ ក្នុងការការពារជនរងគ្រោះដោយអំពើហិង្សា ដែលពួកគាត់ ជានិច្ចកាល តែងតែព្យាយាមសម្របសម្រួលរវាងជនល្មើស និងជនរងគ្រោះឲ្យត្រូវរូវគ្នា និងព្រមរួមរស់ជាមួយគ្នាទៅវិញ។
អ្នកស្រី ជិម ចាន់នាង៖«យើងឃើញថា នៅមានអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមួយចំនួន ដែលគាត់អត់ទាន់យល់ច្បាស់នៅឡើយអំពីតួនាទីគាត់ តាមច្បាប់អំពើហិង្សាដែលយើងមានសព្វថ្ងៃ អញ្ចឹងយើងឃើញថា ភាគច្រើនអ្វីដែលជនរងគ្រោះទទួលបានក្រៅពីការសម្របសម្រួលគឺពួកគាត់គ្មានជម្រើសទេ គាត់ត្រូវត្រឡប់មកផ្ទះវិញរស់នៅជាមួយនឹងស្វាមី ឬជាមួយដៃគូគាត់ដែលជាអ្នកប្រព្រឹត្ដអំពើហិង្សាហ្នឹងដដែល»។
ជុំវិញរឿងនេះ អគ្គលេខាធិការ នៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីអនុសញ្ញាលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់រើសអើងលើស្ដ្រីភេទ សំណូមពរដល់រាជរដ្ឋាភិបាលធ្វើយ៉ាងណាចុះផ្សព្វផ្សាយឲ្យបានកាន់តែទូលាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ឲ្យបានយល់កាន់តែច្បាស់ពីច្បាប់ស្ដីពីការទប់ស្កាត់អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ពិសេសគឺទោសកំហុសដែលបុរសបានប្រព្រឹត្តជាទោសព្រហ្មទណ្ឌ។
កាលពីដើមខែធ្នូ អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ បានរកឃើញថា អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ មិនទាន់មានភាពធូរស្រាលនៅឡើយទេ ពីព្រោះតែភាពទន់ខ្សោយ នៃប្រព័ន្ធយុត្ដិធម៌ ក្នុងការការពារជនរងគ្រោះជាស្ដ្រី ។ របាយការណ៍របស់អង្គការ លីកាដូ មួយនេះមានចំណងជើងថា “បើគ្មានការផ្ដន្ទាទោស គឺគ្មានការការពារ ក្នុងការឆ្លើយតបចំពោះអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារនៅកម្ពុជា”។
អង្គការដែលធ្វើការងារ ក្នុងកិច្ចការពារសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាដដែលនេះ បានបញ្ជាក់ថា សំណុំរឿងអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ បានបិទបញ្ចប់ចំនួន ២៣៧ករណី នៅចន្លោះឆ្នាំ២០១៤ ដល់ចុងឆ្នាំ ២០១៦។ ជនរងគ្រោះ នៃអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារជាស្ដ្រីជាង ៤០ភាគរយ ដែលតុលាការសម្រេចបិទបញ្ចប់សំណុំរឿង បានវិលត្រឡប់ទៅរួមរស់ជាមួយប្ដី ឬដៃគូរបស់ពួកគេតវិញ និង ២០ភាគរយ ត្រូវបានតុលាការបញ្ចប់សំណុំរឿង ដោយសម្រេចឲ្យមានការលែងលះគ្នា ក៏ប៉ុន្ដែគ្មានបណ្ដឹងព្រហ្មទណ្ឌដើម្បីប្រឆាំងនិងជនល្មើសដែលប្រព្រឹត្ដហិង្សាលើស្ដ្រីនោះទេ។
អង្គការនេះ រកឃើញទៀតថា កត្ដាដែលនាំឲ្យស្ដ្រីរងគ្រោះមិនដាក់ពាក្យបណ្ដឹងជនល្មើស អាចមកពីកត្ដាសម្ពាធគ្រួសារ ជំនឿសាសនា ភាពក្រីក្រ ការខ្វះធនធាន និងអំពើពុករលួយក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការជាដើម។ បន្ថែមពីនេះក្នុងចំណោម ៣ករណី នៃអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ គឺមានពីរករណី ត្រូវបានអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន លើកទឹកចិត្ដដល់ជនរងគ្រោះ និងជនល្មើស ឲ្យវិលមករួមរស់ជាមួយគ្នាវិញ ដោយគ្រាន់តែអាជ្ញាធរ ស្ដីបន្ទោសលើបុរសជាប្ដីដែលប្រព្រឹត្ដហិង្សាលើភរិយាតែប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងរបាយការណ៍នេះ បានរកឃើញទៀតថា ជនល្មើសប្រហែល ១/៣ ត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ តិចជាង ២ឆ្នាំ និងច្រើនជាង ១/៤ នៃទោសដែលត្រូវបានកាត់ដោយតុលាការនោះ ត្រូវបានព្យួរ។
យោងតាមក្រមព្រហ្មទណ្ឌ អំពើហិង្សាប្រព្រឹត្ដដោយសហព័ន្ធ ឬអនីតិសង្វាស ត្រូវផ្ដន្ទាទោសជនល្មើស ដាក់ពន្ធនាគារចាប់ពី ២ឆ្នាំទៅដល់ ៥ឆ្នាំ៕
