ពិតជាមានការភ្ញាក់ផ្អើលមែន ដែលសេតវិមាន រម្លឹកសមិទិ្ធផលមួយរយថ្ងៃនៃការចូលកាន់តំណែងរបស់ មហាសេដ្ឋីអចលន ទ្រព្យ ដូណាល់ ត្រាំ  ឋានៈជាប្រធានាធិបតីថ្មីមកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ ដែលបានឈ្នះឆ្នោត ក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពី ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ ។

ការប្រារព្ធសមិទិ្ធផលមួយរយថ្ងៃ បាននាំមកនូវអំនួត និង មោទនភាព តែការរិះគន់និង តវ៉ា ក៏មានច្រើនដែរ។

ដោយសារមានមោទនភាពដូចនេះហើយ នាំឱ្យមហាសេដ្ឋី រូបនេះ មានភាពក្រអើតក្រទម កាន់តែខ្លាំង ដែលគេថា ចង់តាំង ខ្លួនជាបុរសខ្លាំងដាច់គេ ដោយហ៊ានបំពានគោលការណ៍ច្បាប់របស់អាមេរិក។ ភ្លាមៗលោក បាន បណ្ដេញប្រធានការិយា ល័យស៊ើបអង្កេតសហព័ន្ធ FBI គឺលោក James Comey  ដោយសារស៊ើបរឿងរបស់លោក ជាមួយរុស្ស៊ី។

ព្រោះតែរឿងនេះមិនអស់ការសង្ស័យ បានជាអនុរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ សម្រេចចាត់តាំង ឱ្យមានក្រុមស៊ើបអង្កេតពិសេស បន្ទាន់ភ្លាម ដែលគេហៅរដ្ឋអាជ្ញាពិសេស ដឹកនាំដោយអតីតប្រធាន FBI លោកRobert Mueller ឱ្យស៊ើបអង្កេតរឿងអាស្រូវ របស់លោក ត្រាំ និងអតីត ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិ លោក Michael Flynn ដែលគេចោទថាមានទំនាក់ទំនងសម្ងាត់ជាមួយទី ក្រុងម៉ូស្គូ។

ទោះបីលោក ត្រាំ សាទរក្រុមរដ្ឋអាជ្ញាពិសេសក៏ដោយ តែលោកព្រមានថា នឹងនាំឱ្យអាមេរិករន្ធត់រឿងនេះ។

លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក Donald Trump អះអាងថា លោកគោរពសេចក្តីសម្រេចតែងតាំងរដ្ឋអាជ្ញាពិសេស ដើម្បីស៊ើបអង្កេតការសង្ស័យពីការជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងយុទ្ធនាការរកសំឡេងឆ្នោតរបស់លោកជាមួយប្រទេសរុស្ស៊ី ។

លោក Trump បាននិយាយក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយនៅសេតវិមានកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៨ ឧសភាថា រឿងរ៉ាវទាំង អស់គ្មានអ្វីក្រៅពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើរូបលោកនោះទេ។

ដើមហេតុចម្បងនាំឱ្យមានក្រុមរដ្ឋអាជ្ញាពិសេសនេះ គឺដោយសារការបែកធ្លាយពីព័ត៌មានសម្ងាត់របស់ជាតិជាមួយរុស្សីបន្ទាប់ ពីលោកត្រាំបានជួប រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរុស្ស៊ី នៅសេតវិមាន កាលពីសប្ដាហ៍មុននេះ។

កាសែត Washington Post ចុះផ្សាយថា លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានចែករំលែកព័ត៌មានសម្ងាត់ជាតិឱ្យទីក្រុងម៉ូស្គូ ហើយប៉ុន្មាន ថ្ងៃក្រោយមកទៀត លោកត្រូវបានកាសែត New York Times រាយការណ៍ថា បង្ខំឱ្យប្រធាន FBI James Comey បិទបញ្ចប់ ការស៊ើបអង្កេតលើ លោក Michael Flynn ដែលនេះត្រូវគេជឿជាក់ថា ជាមូលហេតុធ្វើឱ្យលោក ត្រាំ សម្រេចចិត្តបណ្ដេញ លោក Comey ពីតំណែង។

យ៉ាងណាក៏ដោយក្រុមរដ្ឋអាជ្ញាពិសេសនេះ តាំងចិត្តស៊ើបអង្កេតរឿងអាស្រូវរបស់លោកត្រាំ ហើយដាក់ទៅសភា និងព្រឹទ្ធ សភាធ្វើសេចក្ដីសម្រេច ថាតើលោក ត្រាំ អាចប្រឈមធ្ងន់កម្រិតណា។

អាស្រូវនេះអាចនាំឱ្យលោក ត្រាំ ប្រឈមមុខធ្លាក់ពីតំណែង

ដោយសារការបណ្ដេញ លោក James Comey  និងករណី ធ្វើឱ្យធ្លាយព័ត៌មាន សម្ងាត់របស់ជាតិ នាំឱ្យសមាជិកសភា និង ព្រឹទ្ធសភា បក្សកាន់អំណាចរបស់ លោកមួយចំនួនចាប់ផ្ដើមដកសេចក្ដីទុកចិត្តពីលោកត្រាំ។

សមាជិកសភាសាធារណរដ្ឋដូចជា លោក Jason Chaffetz និង លោក Paul Ryan ប្រធានសភាសំឡេងភាគច្រើន ក៏ចាប់ ផ្ដើមស្រងាក់ចិត្តខណៈព្រឹទ្ធសភានិងសមាជិកសភាមួយចំនួនក៏ខកចិត្តផងដែរ។

បើលទ្ធផលបានមកដោយសារចាប់កំហុសលោក ត្រាំ បានដូចបំណងនោះ គឺប្រធានាធិបតីថ្មីនេះ ត្រូវតែប្រឈមមុខ នឹងការ បើកសវនាការរបស់ព្រឹទ្ធសភា និង ការបោះឆ្នោត សម្ដែងការទុកចិត្តពីសមាជិកសភា។

តែនីតិវិធីទម្លាក់លោក ត្រាំ ពីតំណែងជាប្រធានាធិបតីគឺជារឿងស្មុគស្មាញបំផុត និងកម្រនឹងកើតឡើងនៅក្នុងនយោបាយអាមេរិក។

យោងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញគឺសភាមានអំណាចដកហូតតំណែងប្រធានាធិបតី មុនពេលចប់អាណត្តិបានហើយ អនុប្រធានាធិបតី ត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធានាធិបតី ស្ដីទីរហូតចប់អាណត្តិ។ តែបើប្រធានាធីបតី ជំទាស់ គឺសភាទាំង ២ គឺសមាជិកសភា និង ព្រឹទ្ធសភា ត្រូវសម្រេចរួមគ្នា ដោយសំឡេង ២/៣  ឱ្យអនុប្រធានាធិបតីជាប្រធានាធិបតីស្ដីទីជាផ្លូវការ ហើយចប់អាណត្តិ ដែលពេលនោះ ប្រធានាធិបតីត្រូវបានប្រកាសថា អស់សិទិ្ធអំណាចទាំងស្រុកជាម្ចាស់សេតវិមាន។ សំឡេងរបស់ព្រឹទ្ធសភា មានឥទ្ធិពល លើសលុបដោយ ត្រូវយកការអនុម័តរបស់សភាជាន់ទាបមកការជំនុំជម្រៈហើយពេលនោះ ប្រធានាធិបតី ត្រូវតែមកការពារខ្លួន។  ករណីនេះ ហើយនាំឱ្យមានការគិតថា ប្រធានាធិបតីអាចត្រូវបញ្ចប់តំណែង ជាសា្ថពរ។ តែរឿងនេះ លុះត្រា បានឆ្លងកាត់សភាហើយនោះ ។ យ៉ាងណា រឿងនេះច្រើនតែ សភាទាំង ២ ចូលរួមសម្រេចរួមគ្នា។

យ៉ាងតិចប្រធានាធិបតីម្នាក់ គឺ លោក រីឆាត និចសុន បង្ខចិត្តលាលែងពីតំណែង

ជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ  ប្រធានាធិបតីអាមេរិកបីរូបធ្លាប់ប្រឈមមុខការដកហូតតំណែងតាមអំណាចនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គឺ មានលោក អែនឌ្រូ ចនសុន (Andrew Johnson) លោក ប៊ីល គ្លីនតុន (Bill Clinton) និងលោក រីឆាត និចសុន (Richard Nixon)។ តែលោក ប៊ីល គ្លីនតុន មានរឿងអាស្រូវផ្លូវភេទស្រឡាញ់លេខាធិការរបស់ខ្លួនគឺ នាង Monica Lewinsky។   និង លោក អែនឌ្រូ ចនសុនជាប់ករណីវិបត្តិនយោ បាយក្នុងស្រុក បានរួចផុតការទម្លាក់តំណែង។ តែពួកគេត្រូវបានស្ដីបន្ទោស លើកលែងតែលោក និចសុន បង្ខំចិត្តលាលែងពីតំណែងមុនសភាដកហូតតំណែង។
លោក និចសុន ប្រឈមការដកហូតតំណែងដោយសាររឿងអាស្រូវ Watergate និងករណីចោទលោកព្យាយាមបំបាត់ភស្តុ តាងពាក់ព័ន្ធរឿងអាស្រូវនេះ។

រឿងអាស្រូវរបស់លោក ត្រាំ ប្រហាក់ប្រហែលរឿងលោក រីឆាត និចសុន
បទល្មើសចោទលោកនិចសុន នៅឆ្នាំ១៩៧៤ មានដូចជា ការប្រើប្រាស់អំណាចជាប្រធានាធិបតី បំបាត់ភស្តុតាងនិងរារាំងដំណើរការស៊ើបអង្កេតរបស់ FBI  រំលោភអំណាច ។

ចំណែករឿងអាស្រូវ របស់លោកត្រាំ ដែលផ្ដើមឱ្យមាន ក្រុមរដ្ឋអាជ្ញាពិសេសនេះ ក៏ដំណើររឿង ដូចនេះដែរ។

សរុបទៅគេអាចនិយាយថា ប្រធានាធិបតីណាមួយ ដែល មានចរឹកដូចលោកត្រាំ គេអាចនិយាយថា ជាការរំលោភ វិសោធន កម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកទី ២៥ ឆ្នាំ ១៩៦៧ ដែល ហាមមិនឱ្យមានចរឹក កោងកាច ឆេវឆាវ ច្រងេងច្រងាង ប៉ះពាល់ដល់ សីលធម៌ ដឹកនាំប្រទេស និង ព្យាយាម ប្រើអំណាចខុសគោលការណ៍ ច្បាប់ របស់ប្រទេសប្រកាន់របបប្រជាធិបតេយ្យ ៕