ភ្នំពេញ៖ សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ដែលមកពីខេត្តចំនួន៣បានអំពាវនាវឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាល កម្ពុជាគោរពសិទ្ធិដីធ្លីរបស់ពួកគេ ខណៈពួកគេលើកទ្បើងថាអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចបានរំលោភបំពានសិទ្ធិដីធ្លីជនជាតិដើមភាគតិច និងឱ្យពួកគាត់រើផ្ទះសម្បែងដោយបង្ខំ។
ការថ្លែងដូចនេះធ្វើទ្បើងនៅក្នុងសន្និសិទសារព័ត៌មានក្រោមប្រធានបទផលប៉ះពាល់ពីគោលនយោបាយ និងច្បាប់ពាក់ព័ន្ធជនជាតិដើមភាគតិច ការបណ្តេញចេញជនជាតិដើមភាគតិចគួយចេញដោយបង្ខំ និងប្រើអំពើហិង្សា ព្រឹកថ្ងៃទី ២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦ នៅ Meta House។
ស្របពេលជនជាតិដើមភាគតិច អំពាវនាវដូចនេះ លោកស្រី រ៉ូណា ស្មិត អ្នករាយការណ៍ពិសេស អង្គការសហប្រជាជាតិ ផ្នែកសិទិ្ធមនុស្ស ក៏បានថ្លែងពីជនជាតិដើម នៅកម្ពុជា កំពុងប្រឈមមុខការបាត់បង់សិទ្ធិរបស់ពួកគេ។ លោក ជួន សារ៉េត រាយការណ៍៖
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចដែល បានទាមទារដូចនេះគឺមាន ជនជាតិ ព្នង គួយ។ ពួកគាត់ឡើង មកពីខេត្តស្ទឹងត្រែង ខេត្តមណ្ឌលគិរី និងខេត្តព្រះវិហារ ដោយមានតំណាងជាង៣០មកចូលរួម។
តំណាងជនជាតិដើមភាគតិច គួយ មកពីភូមិ ប្រមេរ ឃុំ ប្រមេរ ស្រុកត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហារ អ្នកស្រី ទេព ទឹម បាននិយាយថាបន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាល បានផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ឱ្យទៅក្រុមហ៊ុន ទ្បាន ហ្វេង (ខេមបូឌា)មកគឺក្រុមហ៊ុននេះ បានចូលឈូសឆាយដីស្រែចំការរបស់ពួកគេ។
អ្នកស្រី ទេព ទឹម បន្តថា បញ្ហាដែលប្រឈមខ្លាំងគឺការគំរាមកំហែង ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាពិសេសបញ្ហាប្រឈមរបស់ស្ត្រីដែលរងការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា រួមទាំងការបណ្តេញចេញពីលំនៅដ្ឋានដោយបង្ខំពីមន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ច។
អ្នកស្រី ទេព ទឹម ៖«ឱ្យរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះសិទ្ធិប្រើប្រាស់ដីធ្លី របស់ជនជាតិដើមភាគតិច ការរស់នៅរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចកុំឱ្យមានការបណ្តេញចេញ កុំឱ្យមានការគំរាមកំហែងវាយតប់ កុំឱ្យមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សត្រូវប្រគល់ដីឱ្យជនជាតិដើមភាគតិចវិញដើម្បីឱ្យជនជាតិដើមភាគតិចហ្នឹង រស់នៅមានសេចក្តីសុខរមនា ដូចកាលពីយើងរស់នៅពីសម័យដូនតាយើងមក»។
ចំណែកជនជាតិដើមភាគតិចព្នង រស់នៅទំនប់សេសាន្តក្រោម០២ មកពីខេត្តស្ទឹងត្រែង អ្នកស្រី ស្រាំង ទ្បាញ់ បានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ឱ្យវិទ្យុស្ត្រីនៅថ្ងៃនេះថា អ្នកដែលរស់នៅតំបន់ខាងលើនេះ មានជាង ១០០ គ្រួសារ ហើយមានជាង ៥០គ្រួសារដែលបានសម្រេចចិត្តទៅរស់នៅទីតាំងថ្មីដែលរដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់ ឱ្យជាថ្នូរការចាកចេញពីតំបន់នោះ។ ប៉ុន្តែសំរាប់អ្នកស្រីក៏ដូចជាជនជាតិដើមភាគតិច ព្នង ចំនួន៥០ គ្រួសារទៀតមិនព្រមចាកចេញពីទីកន្លែងដែលពួកគាត់កំពុងតែរស់នៅ ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់ទីតាំងថ្មី ជូនពួកគាត់ហើយក៏ដោយ។ 
អ្នកស្រី បន្តថាអ្នកស្រី ស៊ូស្លាប់មិនព្រមចាកចេញ ពីទឹកដីដូនតារបស់ពួកគាត់នោះទេ បើទោះបីជាអ្នកស្រីដឹងថានឹងជួបបញ្ហាប្រឈមយ៉ាងណាក៏ដោយចុះ។
អ្នកស្រី ស្រាំង ទ្បាញ់៖ «បើសិនជាពួកខ្ញុំចាកចេញ ដូចគាត់ឱ្យចេញហ្នឹង ពួកខ្ញុំហ្នឹងបាត់បង់អត្តសញ្ញាណ របស់ពួកខ្ញុំតាំងពីដូនតាដែលធ្លាប់នៅភូមិនោះ ដែលយូរណាស់មកហើយ ច្រើនជំនាន់មកហើយ ចាសូមជួយអំពាវនាវឱ្យពិភពលោក និងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែនជួយពិចារណាសារទ្បើងវិញទៀត គិតគូរពីរឿងដីធ្លីនោះចុះបញ្ជីដីធ្លីជូនពួកខ្ញុំ»។
រីឯជនជាតិដើមភាគតិច ព្នង មួយរូបទៀតមកពីខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ទឺយ ធិ មានប្រសាសន៍ថា គោលបំណងដែលលោកធ្វើសន្និសិទកាសែតនៅថ្ងៃនេះគឺដើម្បីស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់ ការប្រើប្រាស់សិទ្ធិដីធ្លី របស់ជនជាតិដើមភាគតិច។ លោក ទឺយ ធី បញ្ចាក់ដែរថា បញ្ហាប្រឈមរបស់ជនជាតិដើមនោះគឺដោយសារក្រុមហ៊ុន ដែលបានទទួលដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីរដ្ឋាភិបាល បានឈូសឆាយដីដូនតារបស់ពួកគាត់ និងធ្វើប៉ះពាល់ដល់ព្រៃឈើជាដើម ដែលលោកថារដ្ឋាភិបាលត្រូវពិនិត្យរឿងនេះឡើងវិញ។
លោក ទឺយ ធិ ៖«ខ្ញុំអំពាវនាវឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលធ្វើម៉េចត្រូតពិនិត្យតាមខេត្តមួយៗ ថ្នាក់ក្រោមជាតិត្រូតពិនិត្យកន្លែងហ្នឹង ហើយអាថ្នាក់ក្រោមជាតិ នឹងអនុវត្តច្បាប់ឬអត់ អញ្ចឹងយកចុះសិក្សាដល់សហគមន៍មូលដ្ឋានអញ្ចឹង អ្នកដែលខាងរាជរដ្ឋាភិបាលមានបណ្តាញ ឱ្យគាត់ដែលចុះពិនិត្យដល់មូលដ្ឋានដើម្បីឱ្យវាមានប្រសិទ្ធភាព»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការលើកទ្បើងរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចនេះដែរ អ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិលោកស្រី រ៉ូ ណាស្មីត បានធ្វើសន្និសិទសារព័ត៌មានមួយកាលពីថ្ងៃទី ១៩ ខែតុលា ម្សិលមិញដោយលោកស្រីព្រួយបារម្ភពីសិទ្ធិរបស់ជនជាតិដើមត្រូវបាន រំលោភបំពានដោយសារការផ្ដល់ដីសម្បទាន និងខ្វះការយកចិត្តទុកដាក់។
លោកស្រីមានប្រសាសន៍តាមរយៈអ្នកបកប្រែថា៖«ការធ្វើដី អភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗគឺប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ជីវភាពរស់នៅ ជាទំនៀមទំលាប់ហើយនឹងវប្បធម៌របស់ពួកគាត់ ការដំណើរការនៃការ ផ្តល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីនៅតាមមូលដ្ឋាន គឺមានបញ្ហាប្រឈមច្រើន ស្មុគស្មាញ ក្នុងបេសកកម្មនេះខ្ញំបានជួបតំណាងជាច្រើនមកពីសហគមន៍ ជនជាតិដើម សួយបាទ ហើយបានរកឃើញថាមានបញ្ហាជាច្រើនបានកើតមានទ្បើងក្នុង អំទ្បុងពេលដែលសមាជិកមួយចំនួនដែលអ្នកខ្លះបានការចុះបញ្ជីដីធ្លីត្រឹមត្រូវ ហើយអ្នកខ្លះមិនទទួលបានចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវនោះទេ»។
ឆ្លើយតបនឹងការលើកទ្បើងនេះដែរ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក សៅ សុភាព បាន ផ្តល់បទសម្ភាសន៍ឱ្យវិទ្យុស្ត្រីនៅថ្ងៃនេះថា ក្រសួងទទួលយកការលើកទ្បើងរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច ហើយនឹងយកទៅត្រូតពិនិត្យដើម្បីតាមដានពីបញ្ហាប្រឈម ដែលពួកគេលើក ទ្បើង ហើយនឹងចាត់វិធានការណ៍ទៅតាមផ្លូវច្បាប់។
លោក សៅ សុភាព ៖«ការលើកទ្បើងរបស់សហគមន៍មូលដ្ឋាន ឬក៏សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានានាៗ ដែលគាត់ជួបប្រទះគឺយើងដែលជាអាជ្ញាធរ យើងដែលជាក្រសួងស្ថាប័ន ដែលមានសមត្ថកិច្ច ត្រូវតែទទួលយកយើងអាចនិយាយថា សំណូមពរមតិយោបល់របស់ពួកគាត់ដើម្បីយកមកពិនិត្យដើម្បីដោះស្រាយមែនទែន ទៅគាត់ត្រូវរកអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ឬរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិដើម្បីស្នើឱ្យ អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធជួយដោះស្រាយ»។
សូមជំរាបថា បើតាមការឱ្យដឹងពីក្រុមសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចថា ពួកគាត់ត្រូវដាក់ញត្តិទៅស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលចំនួន៧ ដើម្បីរកអន្តរាគមន៍ឱ្យជួយដោះស្រាយនូវបញ្ហាប្រឈមដែលពួកគេកំពុងតែជួបប្រទះ។ ស្ថាប័នទាំងនោះរួមមាន៖ ក្រសួងដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ក្រសួងកិច្ចការនារី ក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ រដ្ឋបាលព្រៃឈើ ក្រសួងមហាផ្ទៃ ខុទ្ទកាល័យសម្តេច ហ៊ុន សែន និងក្រសួងបរិស្ថាន៕
