ភ្នំពេញ៖ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក សាយ សំអាល់ ថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា ឈ្មួញរកស៊ីឈើធំៗមួយចំនួនបានដូរមុខរបស់ពួកគេហើយនោះ ប៉ុន្តែវីរៈជនបរិស្ថានពិភពលោក លោកអ៊ូច ទ្បេង ថាទោះបីជាពួកគេដូរមុខរបរ ក៏ដោយចុះ តែរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែ អនុវត្តនីតិវិធីទៅតាមផ្លូវច្បាប់ ចំពោះឈ្មួញដែលបានរកស៊ីឈើធំៗទាំងនោះ។ លោកថាសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅតែបន្ត។
ការថ្លែងរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានធ្វើទ្បើង ក្នុងវេទិកានិពន្ធនាយកស្ដីពី«ការចូលរួមចំណែករបស់វិស័យសារព័ត៌មាន ដើម្បីលើកកម្ពស់ការការពារបរិស្ថាននៅកម្ពុជា និង តំបន់ទន្លេមេគង្គ» កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី ០៦ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១៦ម្សិលមិញ។ លោក ជួន សារ៉េត រាយការណ៍៖
បញ្ហាព្រៃឈើនៅតែជាប្រធានបទក្តៅ ដែលសង្គមស៊ីវិលធ្វើការពាក់ព័ន្ធបរិស្ថាន តែងតែរិៈគន់ថា បើទោះបីជាសម្តេច ហ៊ុន សែន ក៏ដូចជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក សាយ សំអាល់ ចេញវិធានការការពារបរិស្ថាន ដោយអភិរក្សព្រៃឈើក៏ដោយចុះតែ គេនៅតែសង្កេតឃើញថាឈ្មួញរកស៊ីឈើធំៗ នៅតែអាចប្រកប របរ រកស៊ីឈើបានដដែល។
ទាក់ទងនឹងការរិះគន់ចំពោះបញ្ហាព្រៃឈើនេះដែរ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក សាយ សំអាល់ ផ្តល់បទសម្ភាសន៍ឱ្យអ្នកសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី ០៦ ខែតុលា ម្សិលមិញថាឈ្មួញឈើធំៗមួយចំនួននៅកម្ពុជាបានដូរមុខរបរហើយ ខណៈមេឈ្មួញមួយចំនួនទៀតកំពុងប្រឈមមុខនឹងការប្ដឹងទៅតុលាការ។
លោក សាយ សំអាល់ បន្តថាឈ្មួញឈើមួយចំនួនកំពុងប្រឈមមុខ នៅតុលាការ ដោយសារតែលោកបានដាក់ពាក្យប្តឹង ទៅតុលាការ ប៉ុន្តែលោកមិនបានបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណពួកគេនោះឡើយ។
លោក សាយ សំអាល់៖«យើងនិយាយអំពីឧកញ៉ា ខ្នា ទ្រី ភាព ថៃ អុល។ ពួកគាត់និយាយថា បានប្តូរមុខរបរហើយ»។
ចំណែក វីរៈជនបរិស្ថានពិភពលោក ដែលទទួលបានពានរង្វាន់ពិភពលោក ទាក់ទងនឹងបរិស្ថាន លោក អ៊ូច ទ្បេង បានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ ឱ្យវិទ្យុស្ត្រីនៅថ្ងៃនេះថា លោកសាទររាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលចេញវិធានការការពារអភិរក្សព្រៃឈើ ប៉ុន្តែលោកថាវិធានការនេះមិនទាន់មានប្រសិទ្ធភាពនៅទ្បើយនោះទេ។
លោក អ៊ូច ទ្បេង បន្តថាមិនទាន់មានប្រសិទ្ធភាពនោះ ដោយសារតែលោកសង្កេតឃើញថា មាន រោងចក្រអាឈើ សិប្បកម្មកែច្នៃឈើ ជាច្រើននៅក្បែរតំបន់ការពារព្រៃឈើ។ លោក ផ្ដល់អនុសាសន៍ថាដើម្បីឱ្យវិធានការ របស់រដ្ឋាភិបាលមានប្រសិទ្ធភាព នោះលុះត្រាតែរដ្ឋាភិបាលខ្លួនឯង មានឆន្ទះពិតប្រាកដ ក្នុងការទប់ស្កាត់ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងអភិរក្សព្រៃឈើឱ្យបានគង់វង់។
លោក អ៊ូច ទ្បេង៖«ប៉ុន្តែការអនុវត្តជាក់ស្តែងនៅក្នុងតំបន់ការពារ មានការកាប់យ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេង ហើយដឹកជញ្ជូន។ អាចនឹងមានការបន្តរូបភាពយ៉ាងធំទៀត បន្ទាប់ពីរដូវវស្សានេះ។ វាងាយស្រួលបំផុតនិងសំខាន់គឺឆន្ទៈរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ថាគាត់ហ៊ានធ្វើឬក៏អត់ ហ៊ានធ្វើយ៉ាងម៉េច ហ៊ានធ្វើត្រូវតែលុបបំបាត់ចោលអាជ្ញាប័ណ្ណ នាំឈើចេញទៅក្រៅប្រទេសទាំងអស់ មិនឱ្យមានជាពិសេសប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសចិន ដែលប្រទេសទាំងពីរនេះតែងតែប្រើឥទ្ធិពលផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងផ្នែកនយោបាយមកលើប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រមូលធនធានធម្មជាតិជាពិសេសព្រៃឈើពីប្រទេសកម្ពុជា»។
ជុំវិញការលើកទ្បើងនេះដែរអ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមលោកបណ្ឌិត មាស នី មានប្រសាសន៍ថា លោកមិនទាន់ដឹងថាតើ ការដូរមុខរបររបស់ឈ្មួញឈើធំៗនេះ អាចនឹងធ្វើឱ្យព្រៃឈើគង់វង់នៅទ្បើយនោះទេ។ តែលោកសង្កេតឃើញថាការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ នៅតែបន្តមាន ហើយកន្លែងខ្លះថែមទាំងមានច្រើនទៀតផង។
លោក មាស នី៖ «ខ្ញុំមិនដឹងច្បាស់ថាដូរប៉ុណ្ណានោះទេ ប៉ុន្តែបើនិយាយពីការបំផ្លាញព្រៃឈើនៅខាងក្រោមមកដល់ពេលនេះ គឺអត់ថយនោះទេ គឺកន្លែងខ្លះកើនទ្បើង ហើយតើប្រព័ន្ធព្រៃឈើហ្នឹង ប្រព័ន្ធនៃការកាប់ឈើហ្នឹងវាប្រតិបត្តិការជាប្រព័ន្ធម៉េច ប៉ុន្តែរឿងមួយដែលខ្ញុំសង្កេតឃើញគឺហាក់បីដូចជាមានអ្នកនៅពីក្រោយខ្នង គឺមានអ្នកចាំទិញឈើពីពលរដ្ឋភូមិវិញ គឺពលរដ្ឋកាប់ឈើនឹងកើនទ្បើង ចូលទៅកាប់ព្រៃឈើព្រៃដឹកយកមកភូមិ ហើយមានអ្នកប្រមូលទិញចេញពីភូមិទៅវិញ »។
លោក មាស នី ផ្តល់ជាអនុសាសន៍ថាដើម្បីរក្សាទុកព្រៃឈើឱ្យបានគង់វង់នោះ រាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ត្រូវពង្រឹងការត្រួតពិនិត្យ ពីឃ្លាំងដែលស្តុកឈើធំៗ ព្រោះឃ្លាំងស្តុកឈើធំៗនេះនៅតែបន្តនាំឈើដដែល ហើយប្រសិនបើអ្នកមានអំណាច មិនត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលតាមដានទេនោះ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនឹងនៅតែបន្តកើតមានដដែល។
គួរបញ្ជាក់ថាឈ្មួញដែលរកស៊ីឈើដ៏ល្បីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ដូច ជាលោក ឧកញ៉ា ទ្រី ភាពនោះ បច្ចុប្បន្ន លោក កំពុងអភិវឌ្ឍន៍ លើវិស័យឧស្សាហកម្មដំណាំ ម្រេច និងកៅស៊ូ លើផ្ទៃដីរាប់ម៉ឺនហិចតា ក្នុងខេត្តមួយចំនួន៕