ថ្លែងក្នុងពេលជួបកម្មកររោងចក្រ នៅស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជាបានបង្ហើបពីការត្រៀមរៀបចំផែនការប្រជាសាស្រ្ត ដោយលើកទឹកចិត្តប្រជាពលរដ្ឋយកកូនឱ្យបានច្រើន ដើម្បីបង្ការបញ្ហាប្រឈមខ្វះកម្លាំងពលកម្មនាអំឡុង ២៧ឆ្នាំខាងមុខ ដែលកម្ពុជានឹងត្រៀមក្លាយជាប្រទេសអភិវន្ឍន៍នៅឆ្នាំ ២០៥០។ ក៏ប៉ុន្តែសង្គមស៊ីវិលបានលើកឡើងអំពីចំណុចសំខាន់មួយចំនួន ដែលរដ្ឋាភិបាលគួរពិចារណាដើម្បីអាចសម្រេចគោលបំណងនេះ ជាពិសេសរដ្ឋាភិបាលត្រូវមានគោលនយោបាយផ្ដល់ការគាំទ្រដល់ពលរដ្ឋ ខ្លាចក្រែងមានបញ្ហាប្រឈម ជាពិសេសគឺភាពក្រីក្រ ដោយសារជីវភាព ឬចំណូលគ្រួសារនៅខ្វះខាត។ កញ្ញា ទាវ ឧស្សា សូមជូននូវសេចក្តីរាយការណ៍តទៅ៖
ដោយមើលពីស្ថានភាពរបស់ប្រទេសមួយចំនួន ដូចជាចិន និងប្រទេសអាស៊ានមួយចំនួនដូចសាំងហ្គាពួរ និងជប៉ុន បានដាក់ច្បាប់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ១គ្រួសារបង្កើតកូនបានតែម្នាក់ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នប្រទេសទាំងនេះកំពុងតែមានបញ្ហាប្រឈមនឹងកង្វះកម្លាំងពលកម្ម ដោយសារតែប្រទេសនោះសំបូរទៅដោយប្រជាពលរដ្ឋមានអាយុចូលសោធននិវត្តន៍។
បទពិសោធន៍ទាំងនេះ បូករួមទាំងរបាយការណ៍ព្យាករណ៍របស់ក្រសួងផែនការថាប្រទេសកម្ពុជានឹងក្លាយជាប្រទេសមនុស្សចាស់នៅឆ្នាំ ២០៥០ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ជំរុញលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយកកូនឱ្យបានច្រើន ដើម្បីធានានូវកម្លាំងពលកម្មពេញល្អសម្រាប់ឆ្នាំ ២០៥០ ដែលកម្ពុជាបានដាក់គោលដៅឱ្យក្លាយជាប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍន៍ពេញលេញ។
សំឡេង៖ «ក្រសួងផែនការណ៍បានរាយការណ៍ថា តាមការព្យាករណ៍ប្រទេសកម្ពុជាយើងនឹងក្លាយជាប្រទេសមនុស្សចាស់នៅឆ្នាំ ២០៥០ ដែលឆ្នាំ ២០៥០ កម្ពុជាបានដាក់គោលដៅក្លាយជាប្រទេសអ្នកមាន ចឹងកុំឱ្យដល់ពេលណឹងប្រជាពលរដ្ឋយើងចាស់ច្រើនជាងក្មេង។ ប្រសិនទិន្នន័យនឹងប្រាកដប្រជា វាយតម្លៃ ត្រូវគិតគូរអំពីក្របខណ្ឌគោលនយោបាយប្រជាសាស្រ្តឡើងវិញ ព្រោះ២៧ឆ្នាំទៀតអត់យូរទេ ហើយប្រជាពលរដ្ឋយើងត្រូវការធានានូវ កម្លាំងពលកម្មពេញល្អយូរទើបទៅមុខរាប់ឆ្នាំ។»
សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា
ជុំវិញករណីនេះ លោក វ៉ន ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) បានសម្តែងការគាំទ្រនូវការលើកឡើងឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយកកូនច្រើន តែក្នុងលក្ខខណ្ឌដែលពលរដ្ឋមានសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់កូនរបស់ពួកគេ។
លោក វ៉ន ពៅ៖ «ការលើកឡើងឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយកកូនច្រើនជារឿងមួយដែលត្រឹមត្រូវ បើសិនជាប្រពលរដ្ឋទាំងអស់គាត់មានលទ្ធភាពចិញ្ចឹមកូនគាត់បានគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការឱ្យទៅរៀនសូត្រ ការផ្គត់ផ្គងអាហាររូបត្ថម្ភបរិបូរណ៍ដូចប្រទេសជិតខាងដូចជា សាំងហ្គាពួរ ម៉ាឡេស៊ី ថៃ ខ្ញុំគិតថាជារឿងល្អ ដែលគាត់លើកឡើងបែបនេះ ប៉ុន្តែក្នុងស្ថានភាពបែបនេះ យើងឃើញថាពលរដ្ធយើង អ្នកដែលមានកូនច្រើនគឺពិបាកច្រើនមែនទែនទាក់ទងនឹងសេដ្ធកិច្ចប្រចាំគ្រួសាររបស់គាត់ ចឹងបើសិនមានកូនច្រើននៅរងទុកលំបាកវេទនា ចិញ្ចឹមកូនមិនគ្រប់ផងតើថាឱ្យមានកូនច្រើន ធ្វើមិចនឹងកើត»។
លោក វ៉ន ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
ទាក់ទិននឹងប្រធានបទនេះ លោក ប៉ា ចន្ទរឿន អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្នែកទស្សនវិជ្ជា និងការអភិវឌ្ឍសង្គម បានយល់ថា ការត្រៀមគោលនយោបាយប្រជាសាស្រ្តលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានកូនច្រើននេះគឺជាការត្រៀមរៀបចំដោះស្រាយបញ្ហាវិបត្តិប្រជាសាស្រ្តរបស់កម្ពុជានាពេលអនាគត។ ដ្បិតថាប្រសិនបើគ្មានការត្រៀមគោលនយោបាយប្រជាសាស្រ្តបែបនេះទេ អនាគតកម្ពុជាប្រឈមនឹងខ្វះកម្លាំងពលកម្ម និងសំបូរមនុស្សចាស់ដែលជាបន្ទុកសម្រាប់សង្គមនិងរដ្ឋាភិបាលផងដែរ។
ទោះយ៉ាងណាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គមរូបនេះ បន្ថែមផងដែរថា រាជរដ្ឋាភិបាលគួរបង្កើតនូវលក្ខខណ្ឌគាំទ្រដល់ប្រជាពលរដ្ឋមានលទ្ធភាពនិងប្រសិទ្ធភាព ទើបការដាក់គោលនយោបាយនេះមានប្រសិទ្ធភាព។
លោកបានបន្តឱ្យដឹងថា៖ «វាទាល់តែរដ្ឋាភិបាលនឹងមានគោលនយោបាយមួយទៀតគឺគាំពារឪពុកម្តាយតាំងពីពេលដែលស្រ្តីគាត់មានគក៌រហូតដល់ ការចិញ្ចឹមបីបាច់កូនអាយុ១៨ឆ្នាំដែរ អាណ្ណឹងទើបការដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយ ជម្រុញលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយកកូនច្រើន អាចអនុវត្តទៅបានមានប្រសិទ្ធភាព»។
លោក ប៉ា ចន្ទរឿន អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្នែកទស្សនវិជ្ជា និងការអភិវឌ្ឍសង្គម
ទោះជាបែបនេះក្ដីលោក ប៉ា ចន្ទរឿន បានបញ្ជាក់ផងដែរថា គោលនយោបាយជំរុញឱ្យពលរដ្ឋមានកូនច្រើននេះ គឺជាផែនទីចង្អុល ប៉ុន្តែវាមិនមែនជាអំណាចឬជាច្បាប់ចាប់បង្ខំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ ចាំបាច់ត្រូវតែធ្វើនោះទេ។ ចំណែកលោក វ៉ន ពៅ ក៏បានលើកឡើងដែរថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានកូនច្រើន អាចជួបនឹងបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនដូចជាប្រឈមធ្លាក់ខ្លួនក្នុងស្ថានភាពក្រីក្រ និងកើនឡើងការចំណាក់ស្រុកជាដើម បើយោងទៅលើសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបច្ចុប្បន្ន។
លោក វ៉ន ពៅ៖«ទី១គឺ អាចប្រឈមនឹងភាពក្រីក្រ ដោយសារគាត់មានកូនច្រើន អត់មានលទ្ធភាពចិញ្ចឹមកូន ដូចខ្ញុំលើកខាងដើមចឹងថា សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋយើងមិនធូធារដូចប្រទេសជិតខាងទេ ចឹងកាលណាមានកូនច្រើនអាចនឹង ប្រឈមនឹងធ្លាក់ខ្លួនទៅក្នុងស្ថានភាពក្រីក្រ ធ្វើឱ្យអ្នកខ្លះរហូតដល់បង្ខំចិត្តយកកូនឱ្យអ្នកដែលស្នំកូនថែមទៀតផង ហើយមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹងវាអាចមានការកើនឡើងការចំណាកស្រុកកាន់តែច្រើនៗ ដោយសារខ្វះលទ្ធភាពចិញ្ចឹមកូនចៅហ្នឹងហើយ ទើបគាត់សុខចិត្តទៅប្រទេសជិតខាងស្វែងរកការងារធ្វើ គ្រប់គ្រងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់ ហ្នឹងហើយដែលយើងឃើញថាអាចប្រឈមច្រើនណាស់ចំពោះអ្នកដែលមានកូនច្រើន ដូចតែខ្ញុំលើកឡើងខាងលើតែរដ្ឋរៀបចំសេដ្ឋកិច្ចឱ្យល្អបានរៀបចំឱ្យយកកូនកើត បើដូចសព្វថ្ងៃទៅមិនរួចទេ។»
លោកបានបន្ថែមផងដែរថា ដើម្បីឆ្លើយនឹងអ្វីដែលសម្តេចហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើង រាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែផ្តល់ការលើកទឹកចិត្តដោយឧបត្ថម្ភទាំងអាហារូបត្ថម្ភនិងការរៀនសូត្រ ជូនទៅដល់គ្រួសារមានកូនចាប់ពី២ ឡើងទៅ ព្រមទាំងរៀបចំប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចឱ្យដំណើរការ ល្អនិងរៀបចំប្រាក់ចំណូលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋផងដែរ ទើបការឡើងរបស់សម្តេចនឹងអាចមានប្រសិទ្ធភាព។
មិនខុសពីមន្រ្តីសង្គមស៊ីវិលផ្សេងទៀត លោក សន ជ័យ នាយកអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា (ANSA) បានបង្ហាញទស្សនៈគាំទ្រដែលគ្រួសារខ្មែរមានសមាជិកច្រើន ដែលជារឿងល្អសម្រាប់ប្រទេសជាតិមួយ ត្រូវការកម្លាំងពលកម្មសម្រាប់ពង្រីកសក្តានុពលផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។ ក្រៅពីនេះ លោកបានលើកឡើងផងដែរថា ការមានកូនច្រើន គឺបន្ទុកមួយសម្រាប់គ្រួសារ ប៉ុន្តែអ្វីដែលពលរដ្ឋចង់ដឹងនោះ គឺរដ្ឋគួរទទួលបន្ទុកបែបណាក្នុងការជួយជ្រោមជ្រែងអ្នកដែលមានកូនច្រើនបែបនេះ។
ទន្ទឹមនេះ លោក សន ជ័យ ស្នើនូវគោលនយោបាយមួយគាំទ្រគ្រួសារដែលមានកូនច្រើនមានជីវភាពខ្វះខាត។ ពោលគឺគោលនយោបាយបែបបរិយាប័ន្ន ដែលពិគ្រោះយោបល់លើសេចក្តីត្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលចង់មានកូនច្រើន និងស្វែងរកដំណោះស្រាយប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋមានជីវភាពខ្វះខាត។
លោក សន ជ័យ នាយកអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា (ANSA)
លោក សន ជ័យ៖ «យើងដឹងហើយថាពេលខ្លះទៅកុមារ បានបោះបង់ការរៀនសូត្រដោយសារកត្តាគ្រួសារក៍ច្រើនដែរ កត្តាគ្រួសារមានន័យថាឪពុកម្តាយត្រូវធ្វើចំណាក់ស្រុករកការងារ ធ្វើដោយមិនទៀងទាត់ចឹងកូនត្រូវប៉លាស់តាមឪពុកម្តាយជាដើម»«យើងចង់ឃើញគោលនយោបាយមួយកើតឡើង ហើយគោលនយោបាយនោះគឺជាគោលនយោបាយបែបបរិយាប័ន្ន ដែលគោលនយោបាយមួយបង្កើតឡើងដោយការពិគ្រោះយោបល់លើសេចក្តីត្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលចង់មានកូនច្រើន ហើយបើសិនពួកគេមានជីវភាពខ្វះខាតតើធ្វើអីគេខ្លះចឹងហ្អាស់»។
សម្តេចហ៊ុន ម៉ាណែត បានសង្កត់ធ្ងន់អំពីតុល្យភាពរវាងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនិងប្រជាជនផងដែរ។ ដើម្បីច្បាស់លាស់លើការងារនេះនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានប្រាប់ដល់ ក្រសួងផែនការ និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធទាំងអស់គិតគូរអំពីគោលនយោបាយ ព្យាករណ៍តុល្យភាពទុកឱ្យហើយដើម្បីឱ្យមានការធានាកុំឲ្យហួសសមត្ថភាពចិញ្ចឹម បង្ការកុំឲ្យដល់ពេល ៣០ឆ្នាំក្រោយចាប់ផ្តើមថយកម្លាំង។
ទន្ទឹមនឹងការលើកឡើងខាងលើ លោក វ៉ន ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ក៏បានសូមអំពាវនាវដល់ដល់រដ្ធាភិបាលអាណាត្តិទី៧នេះ រៀបចំសេដ្ឋកិច្ចប្រជាពលរដ្ឋឱ្យកាន់តែប្រសើរ។
លោក វ៉ន ពៅ ៖ «ក្នុងឱកាសនេះ ខ្ញុំសូមអំពាវនាវទៅដល់រដ្ធាភិបាល មុននឹងឱ្យពលរដ្ឋយកកូនច្រើន គាត់ត្រូវរៀបចំសេដ្ឋកិច្ចឱ្យដំណើរការ ប្រាក់ចំណូលប្រជាពលរដ្ឋឱ្យធូធារ ហើយធ្វើយ៉ាងណាឱ្យប្រជាពលរដ្ឋនឹងធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានលទ្ធភាពដោះបំណុលធនាគារឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ទើបទៅរួច» «សម្រាប់រដ្ធាភិបាលអាណត្តិទី៧ ត្រូវគិតឱ្យបានមែនទែនទាក់ទងនឹង ប្រាក់ចំណូលពលរដ្ឋធ្លាក់ចុះ ត្រូវតែជួយគិតបំណុលធនាគាររបស់ពលរដ្ឋ គិតអំពីតម្លៃប្រេងឥទ្ទនៈ គិតអំពីទំនិញសព្វសារពើ ដែលជាការឆ្លើយតបទៅនឹងប្រាក់ចំណូលនិងចំណាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋវិញផង ទើបជាការល្អ»
ពាក់ព័ន្ធនឹងការលើកទឹកចិត្តឱ្យពលរដ្ឋមានកូនច្រើនដើម្បីជំរុញកំណើនប្រជាជននេះ កាលពីឆ្នាំ២០១៩ កន្លងទៅសម្តេច ស ខេង អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ក៏បានលើកឡើងស្រដៀងគ្នានេះដែរ ដែលបានលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រជាពលរដ្ឋយកកូនឲ្យបានជាមធ្យម ៥នាក់ ក្នុង ១គ្រួសារ ក្រោមហេតុផលថា លទ្ធផលជំរឿនកាលពីឆ្នាំ២០១៩ កម្ពុជាមានប្រជាជនសរុបចំនួន ១៥,២ លាននាក់ ប៉ុណ្ណោះ៕
