ភ្នំពេញ៖ ខណៈមានការលើកទ្បើងពីមតិសាធារណៈជនមួយចំនួន សម្តែងការព្រួយបារម្ភថាតើនៅថ្ងៃអនាគត កូនខ្មែរនឹងទៅជាយ៉ាងណា បើឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេបញ្ជូនកូនទៅរៀនភាសាបរទេសតាំងពីពួកគេមិនទាន់បានសិក្សាភាសាខ្មែរផងនោះ។ បញ្ហានេះ មាតា បិតាសិស្ស ថាការសម្រេចបញ្ជូន កូនទៅរៀនភាសារបរទេសគឺជាជម្រើសត្រឹមត្រូវបំផុតស្របតាមតម្រូវទីផ្សារកម្ពុជា។ ចំណែកមន្ត្រីអប់រំយល់ស្របការលើកឡើងនេះ តែអ្នកភិរក្សអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ ថាក្រសួងត្រូវរៀបចំឱ្យសាលារៀនឯកជន រៀនភាសាខ្មែរច្រើនជាងភាសាបរទេស ទើបរក្សាអត្តសញ្ញាណខ្មែរ។
សូមស្ដាប់បទយកការណ៍ដែល រៀបរៀងដោយ លោក ជួន សារ៉េត ដូចតទៅ៖
អង្គុយនៅលើម៉ូតូដោយមានទឹកមុខស្រស់ស្រាយពេលឃើញកូនរបស់ខ្លួនដើរចេញពី សាលារៀនភាសារចិនគឺអ្នកស្រី ស៊ុន អេង។ អ្នកស្រី និយាយថាការបញ្ជូនកូនទៅរៀនភាសារបរទេសនៅវ័យកុមារគឺជារឿងសំខាន់ដែលឪពុកម្តាយគ្រប់រូបត្រូវតែយកចិត្តទុកដាក់។
អ្នកស្រី ស៊ុន អេង បន្តថាអ្នកស្រីបានបញ្ជូនកូនរបស់គាត់ឱ្យទៅរៀននៅសាលាមតេយ្យតាំងពីអាយុ ៣ ឆ្នាំ ហើយឥឡូវកូនអ្នកស្រីអាយុ ៥ ឆ្នាំ។
អ្នកស្រី ស៊ុន អេង ៖«៣ភាសាចិន ខ្មែរ អង់គ្លេស ភាសាចិនគាត់ឆាប់បានជាងគេ ភាសាចិនរីកចម្រើនខ្លាំងនៅស្រុកខ្មែរ ហើយចេះភាសារចិនស្រួលរកការងារធ្វើទៀត»។
អ្នកស្រី ស៊ុន អេង បន្ថែមទៀតថា ដើម្បីអាចដណ្តើមយកទីផ្សារការងារនៅក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ានគឺត្រូវបណ្តុះកុមារ ឱ្យរៀនភាសារបរទេសពីតូចទើបអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយបណ្តាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានបាន។ អ្នកស្រី ស៊ុន អេង យល់ឃើញថាការបញ្ជូនកូនទៅរៀនថ្នាក់មតេយ្យភាសារបរទេសមុនភាសារខ្មែរមិនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់វប្បធម៌អរិយធម៌អក្សរសាស្ត្រខ្មែរទ្បើយ ព្រោះភាសារខ្មែរជាភាសារដើមកំណើតរបស់កម្ពុជាដែលមនុស្សគ្រប់រូបមិនអាចភ្លេចបាននោះទេ។
អ្នកស្រី ស៊ុន អេង៖«ខ្ញុំថាវាអត់មានប៉ះពាល់អីទេព្រោះអីយើងជាជនជាតិខ្មែរស្រាប់ហើយ យើងរៀនឆាប់ចេះទេខ្មែរនោះ មានមានតែភាសារបរទេសទេដែលយើងរៀនក្រចេះបានខ្ញុំបញ្ជូនឱ្យទៅរៀនភាសារបរទេសមុន»។
ងាកមកចាប់អារម្មណ៍ស្ត្រីមួយរូបទៀត ដែលបានបញ្ជូនកូនទៅសិក្សានៅសាលាឯកជនដែរ នោះ គឺអ្នកស្រី ទូច ស្រីមុំ។ អ្នកស្រី យល់ស្របថា កុមារតូចៗរៀនភាសាបរទេសមុនភាសាខ្មែរមិនល្អទេ តែនេះជា ការនិយមតៗគ្នា។
អ្នកស្រីបន្តថាទោះបីជាភាសាបរទេសមានសារៈសំខាន់ក្នុងការស្វែងរកការងារធ្វើយ៉ាងណាក៏ដោយតែសម្រាប់អ្នកស្រីសុំឱ្យឳពុកម្តាយបញ្ជូនកូនឱ្យទៅរៀនភាសារខ្មែរមុន ជាជាងដាក់ឱ្យកូនទៅរៀនភាសារទេសមុនភាសារខ្មែរ។
អ្នកស្រី ទូច ស្រីមុំ៖«សូមសំណូមពរដល់ប្អូនទាំងអស់ឱ្យកូនខិតខំរៀនភាសារខ្មែរឱ្យបានច្បាស់នេះគឺជាអក្សរជាតិយើងទេ ឧប្បមាថាយើងចេះអង់គ្លេសប៉ុន្តែយើងកូនខ្មែរ យើងអត់សូវចេះអក្សរខ្មែរ ចេះតិចតួចអញ្ចឹងវាក៏ពិបាកទទួលយកបានដែរ រាជរដ្ឋាភិបាលឬក៏ក្រសួងអប់រំ ជួយបន្តឹងបន្ថែមទៀតទៅដល់ការលោកគ្រូ អ្នកគ្រូបន្ថែមទៀតក្នុងការបង្រៀនអក្សរខ្មែរទៅដល់សិស្សនៅតាមសាលានីមួយៗ»។
ចំណែក អ្នកស្រី ហង់ សុម៉ាលី មិនមានទស្សនៈដូចអ្នកស្រីអ្នកស្រី ទូច ស្រីមុំ នោះទេ។អ្នកស្រីរៀបរាប់ថាអ្នកស្រីមានកូនប្រុស៣នាក់ ហើយក្នុងចំណោមកូនប្រុសទាំង៣របស់អ្នកស្រី គឺកូនប្រុស ២នាក់ដែលអ្នកស្រីបញ្ជូនឱ្យរៀនសាលាមតេយ្យភាសារអង់គ្លេស។ អ្នកស្រីថាការបញ្ជូនកូនទៅសិក្សាសាលាឯកជនភាសារអង់គ្លេសនឹងជួយឱ្យកូនអ្នកស្រីឆាប់ចេះភាសាបរទេសពីព្រោះដើម្បីងាយស្រួលស្វែងរកការងារធ្វើនៅថ្ងៃអនាគត។
អ្នកស្រី ហង់ សុម៉ាលី៖«បើរៀននៅសាលាឯកជនគឺឆាប់ចាប់បានជាងរៀនខ្មែរ សាលារដ្ឋយើងរៀន។មើលទៅវារញ៉េញ៉ៃពេកវាមិនដូចសាលាឯកជន។ សាលាឯកជនដូចថាគេមានមើលការខុសត្រូវកូនយើងអញ្ចឹង កូនរៀននៅសាលាអង់គ្លេស២នាក់ ហើយ១នាក់ទៀតរៀនខ្មែរ។ ពីរនាក់រៀនមតេយ្យមួយអាយុ ៥ឆ្នាំ មួយទៀតអាយុ៦ ឆ្នាំ ហើយគាត់ចូលចិត្តសរសេរអង់គ្លេសជាងខ្មែរ អង់គ្លេសរៀនឆ្លាត»។
យ៉ាងណាក៏ដោយអ្នកស្រីសុម៉ាលី ទទួលស្គាល់ ថាការពិតការបញ្ជូនកូនឱ្យទៅរៀនភាសារបរទេសមុនភាសារខ្មែរវាពិតជាមានបញ្ហាប្រឈមទៅដល់ថ្ងៃអនាគតកូនខ្មែរ ព្រោះអាចប៉ះធ្វើឱ្យបាត់បង់ភាសាខ្មែរ។
នៅរាជធានីភ្នំពេញ ឬនៅទីប្រជុំខេត្តច្រើនទៀត គេសង្កេតឃើញ សាលារៀនឯកជន និងសាលាភាសាបរទេស កើតព្រោងព្រាត នៅរយៈពេល មួយទសវត្សចុងក្រោយនេះ។ ការសម្រុកឱ្យកុមាររៀនភាសាបរទេស មិនថាឡើយ កូនពលរដ្ឋធម្មតា សូម្បីកូនលោកធំ មានថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រី ក៏ឱ្យ កូនរៀនសាលាភាសាបរទេសបង់ថ្លៃខ្ពស់ដែរដោយចំណាយប្រាក់រាប់ម៉ឺនដុល្លារ។ អ្នកខ្លះបញ្ជូនកូនទៅរៀននៅប្រទេសគេទៀតផង។ ប្រការនេះ នាំឱ្យអ្នកអភិរក្សអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ ព្រួយបារម្ភពី អនាគតភាសាជាតិរបស់ខ្លួន ដែល លោកថាកាន់តែធ្លាក់ ចុះប្រជាប្រិយផង នឹងការប្រើភាសាខ្មែរកាន់តែរួមតូច។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសារខ្មែរ និងជាអនុប្រធាននៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា លោក បណ្ឌិត ច័ន្ទ សំណព្វ យល់ឃើញថា យុវជនកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្នគឺកម្រិតនៃ ការសរសេរអក្សរសាស្ត្រខ្មែរពិតជានៅមានកម្រិតនៅទ្បើយ។ លោក សាស្ត្រាចារ្យ ទទូចថាពលរដ្ឋខ្មែរមិនត្រូវផ្តល់តម្លៃភាសារបរទេសច្រើនជាងភាសារដើមកំណើតរបស់ខ្លួនទ្បើយ ព្រោះនឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ ទាំងមូល។
លោក បណ្ឌិត ច័ន្ទ សំណព្វ ៖«មែនចាំបាច់តែចេះអង់គ្លេសបានយើងធ្វើការកើតទេខ្ញុំមិនជឿទេអារឿងហ្នឹងនោះ គ្រាន់តែយើងចេះអង់គ្លេសទៅយើងមានផលប្រយោជន៏មួយថែមទៀតមានដែនចក្ខុវិស័យ ដែនប្រតិបត្តិនិងសមត្ថភាពទ្វេរដងតែមិនទាមទារថាទាល់តែចេះភាសារគេបានមានអនាគតខ្ញុំមិនឯកភាពនោះទេជារឿងមិនត្រឹមត្រូវ»។
លោកសាស្ត្រាចារ្យ បន្តថាដើម្បីអាចថែរក្សាអក្សរសាស្ត្រខ្មែរឱ្យកាន់តែល្អប្រសើរនោះអ្នកដឹកនាំត្រូវមានការលើកទឹកចិត្តបញ្ញវ័ន្តខ្មែរដែលមានជំនាញច្បាស់លាស់ដើម្បីអាចឱ្យពួកគេបន្តការចូលរួមអប់រំផ្សព្វផ្សាយ ចែករំលែកចំណេះដឹងទៅដល់យុជនជំនាន់ក្រោយឱ្យបានយល់ដឹងពីសារៈសំខាន់នៃការថែរក្សាអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ។
លោក បណ្ឌិត ច័ន្ទ សំណព្វ ៖«លើកទឹកចិត្តចំពោះបញ្ញវ័ន្តខ្មែរ អ្នកចេះដឹងដែលមានជំនាញចំណេះច្បាស់លាស់ក្នុងអក្សរសាស្ត្រខ្មែរឱ្យគាត់មានឋានៈមានការរស់នៅភ្ជាប់ជាមួយប្រាក់ឧបត្ថម្ភដើម្បីជាគំរូទៅដល់ខ្មែរជំនាន់ក្រោយៗទៀតថាអ្នកចេះខ្មែរច្បាស់លាស់រស់ស្រួលមិនថមថយមិនកន្ទេកកន្ទាកដែលជាភាពទាក់ទាញមួយឱ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយចាប់អារម្មណ៍ភាសារហើយរៀនភាសារយើងទ្បើងវិញ»។
ចំណែកប្រធានមន្ទីរអប់រំយុវជន និងកីទ្បា រាជរាជធានីភ្នំពេញ លោកស្រី ហួត យ៉ារី ហាក់យល់ស្របតិចតួចចំពោះមាតាបិតាដែលឱ្យកូនទៅរៀនភាសាបរទេសមុនភាសាខ្មែរខណៈលោកស្រីការពារ គំនិតរបស់លោក បណ្ឌិត ច័ន្ទ សំណព្វ ។ អ្នក ថា ការបញ្ជូនកុមារតូចៗទៅរៀនភាសារ បរទេសមុនភាសារខ្មែរ មិនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អក្សរសាស្ត្រខ្មែរនោះទេ ។ផ្ទុយទៅវិញវាជារឿងល្អប្រសើរទៅវិញទេស្របពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាបានចូលក្នុងសមាហរណកម្មអាស៊ាន។
តែបែបនេះក្ដីលោកស្រីថាមាតា បិតាសិស្ស ក៏មិនត្រូវភ្លេចបញ្ជូនកូនទៅរៀនភាសារខ្មែរនោះដែរ ព្រោះភាសារខ្មែរជាអត្តសញ្ញាណរបស់ជាតិ។
លោកស្រី ហួត យ៉ារី ៖«កន្លងមកខ្ញុំបានណែនាំមួយចំនួនហើយទៅដល់ម្តាយ ឳពុកគេ ខ្ញុំថាធម្មតាយើងចូលអាស៊ានហើយភាសារបរទេសជាភាសារយានមួយសម្រាប់ទំនាក់ទំនង សម្រាប់បម្រើការងារកូនៗទាំងអស់គ្នាប៉ុន្តែបើយល់ឃើញថាអនាគតកូនរបស់យើង យើងជាខ្មែរយើងត្រូវតែចេះខ្មែរ»។
លោកស្រីបន្ថែមទៀតថាបើយល់ថាខ្លួនឯងជាជនជាតិខ្មែរគឺត្រូវតែចេះភាសារខ្មែរឱ្យបានច្បាស់លាស់ ហើយ មាតា បិតា សិស្ស មានកតព្វកិច្ចសំខាន់ក្នុងការបញ្ជូនកូនរបស់ខ្លួនឱ្យទៅសិក្សាភាសារខ្មែរ។
លោកស្រី ហួត យ៉ារី អះអាងថាក្រសួងអប់រំបានបញ្ចូលវិស័យអប់រំទៅគ្រប់សាលាឯកជនដើម្បីចូលរួមចំណែកថែរក្សាអក្សរសាស្ត្រខ្មែរឱ្យបានគង់វង្ស។
«សាលាខ្លះគាត់មាន៣ភាសារក្នុងមួយអាទិត្យដូច្នេះគាត់ស្ររេទៅក្នុងហ្នឹងគឺមានភាសារខ្មែរនៅក្នុងហ្នឹងដែរគឺមិនអត់ទេត្រូវតែមានភាសារខ្មែរក្រសួងអប់រំយើងត្រូវតែបញ្ចូលភាសារខ្មែរត្រង់តិចច្រើនខ្ញុំក្កាប់អត់អស់ទេ ជាទូទៅសំណូមពរដល់មាតា បិតា បើសិនយើងជាខ្មែរយើងត្រូវគិតពីអក្សរសាស្ត្រជាតិយើងចេះច្រើនទើបបានប្រទេសជាតិយើងរុងរឿង»។
គេសង្កេតឃើញការសរសេរភាសាខ្មែរ លើបណ្ដាញសង្គម មានការខុសទាំងអក្ខរាវិរុទ្ធនិងការដកឃា្លឬ បញ្ចប់ប្រយោគនិយមួយៗ មិនសូវតាមក្បួនខ្នាតវេយ្យាករណ៍ ត្រឹមត្រូវឡើយ។ ករណីនេះ ធ្វើប៉ះពាល់ កិត្តយសខ្លះដែរ ចំពោះ ការសរសេរភាសាកំណើតរបស់ខ្លួន។ គេសង្កេតឃើញ ការបញ្ចេញមតិ លើបណ្ដាញសង្គម ភាគច្រើនក៏និយមប្រើភាសាអង់គ្លេសដែរ។អ្នកអភិរក្សអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ ថាប្រការនេះដោយសារ ការរៀននិងប្រើភាសាជាតិ តិចជាងភាសាបរទេស៕
