២១%នៃក្មេងស្រីនិងស្រ្តីដែលមានអាយុពីចន្លោះ១៥-៤៩ឆ្នាំធ្លាប់មានបទពិសោធន៍ទទួលរងនូវអំពើហិង្សាពីសំណាក់ដៃគូរបស់ខ្លួនប៉ុន្តែនៅពីក្រោយតួលេខទាំងនេះបានបង្ហាញរឿងរ៉ាវជាច្រើនរបស់ក្មេងស្រីមួយចំនួនដែលរស់នៅក្នុងសហគមន៍ត្រូវបានបោះបង់ចោលការសិក្សាហើយត្រូវបានគ្រួសាររៀបចំឱ្យរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបានរំពឹងទុកថាអាចដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាពគ្រួសារពីភាពក្រីក្រ។
សិក្ខាកាមWMCបានជួបសម្ភាសន៍ផ្ទាល់ជាមួយក្មេងស្រ្តីនិងស្រ្តីដែលគាត់ជាជនជាតិដើមនិងស្រ្តីជាជនជាតិខ្មែរភាគច្រើនបានបោះបង់ការសិក្សាចោលទាំងវ័យក្មេង ដែលពួកគេបានចែករំលែកពីស្ថានភាពគ្រួសារបស់ពីរៀបការរួច។
យុវតី សឿង ស្រីនូ មានអាយុ ២០ឆ្នាំ ជាជនជាតិដើមភាគតិចកួយមានទីលំនៅខេត្តក្រចេះ បានរៀបរាប់ថានាងបានបោះបង់ការសិក្សាត្រឹមថ្នាក់ទី៦និងបានសម្រេចចិត្តរៀបការក្នុងវ័យ១៥ឆ្នាំ ដោយគ្រួសារបានទុកដាក់ឱ្យនាងមានគ្រួសារ។
នាងបានរៀបរាប់ថាបន្ទាប់ពីនាងបានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយស្វាមីរបស់នាងមិនទទួលបានសុភមង្គលក្នងគ្រួសារនោះទេ។ដោយនាងបានអះអាងថានាងបានទទួលរងអំពើហិង្សាពីសំណាក់ស្វាមីរបស់នាងតាំងពីនាងបានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍និងមានកូនក្នុងផ្ទៃមួយខែមក។
ស្រី នូ និយាយថា៖ «ប្ដីវ៉ៃច្រើនដងណា៎[…] វ៉ៃតាំងពីពោះធំ( កូនមួយខែ)ក៏វ៉ៃដែរ ធ្វើបាបតែរហូតហ្នឹង។»
នាងបន្ថែមថាសព្វថ្ងៃស៊ីឈ្នួលបោកខោអាវនិងដឹកស្ករឱ្យគេក្នុងមួយថ្ងៃអាចរកបាន២០,០០០រៀលហើយនាងត្រូវមានបន្ទុកចិញ្ចឹមកូនតូចនិងម្ដាយចាស់តែម្នាក់ឯងបន្ទាប់ពីនាងបានលែងលះរយ:ពេល៥ឆ្នាំមកនេះ។ទោះជាស្រីនូមិនបានបន្តការសិក្សាបានខ្ពង់ខ្ពស់តែនាងនិងខិតខំឱ្យកូនរបស់នាងបន្តការសិក្សាឱ្យមានចំណេះដឹងដើម្បីងាយស្រួលចិញ្ចឹមជីវិត។
ស្រី នូថា ៖«ខ្ញុំចង់ឱ្យកូនរៀនឱ្យចប់ថ្នាក់ ពេលមានកូនឱ្យកូនរៀនឱ្យចប់ទី១២ ឱ្យវារកការងារត្រឺមត្រូវធ្វើ កុំឱ្យដូចខ្ញុំ។ រៀនឱ្យចប់រកលុយបានសិនធ្វើផ្ទះធំបាននៅសិនចាំមានគ្រួសារតាមក្រោយ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ យុវតី ធី ស៊ីថាត មានទីលំនៅក្នុងស្រុកសំបូរ ខេត្តក្រចេះ ដែលមានអាយុ១៨ឆ្នាំបានលើកឡើងថានាងបានសម្រចរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅអាយុ១៥ឆ្នាំដោយសារតែនាងបានបញ្ឈប់ការសិក្សា។
បន្ទាប់មកគ្រួសាររបស់នាងក៏បានរៀបចំអាពាហ៍ពិពាហ៍ចាប់តាំងពីពេលនោះមក។ក្រោយពីរៀបការនាងបានកត់សម្គាល់ថា ខ្លួនមានសុខភាពមិនល្អបន្ទាប់ពីមានផ្ទៃពោះ។
ស៊ី ថាតថា ៖«សព្វថ្ងៃខ្ញុំមានកូនស្រីមួយ អាយុ៣ ឆ្នាំ ហើយសព្វថ្ងៃប្រកបរបរមើលកូនពេលដែលរៀបការហើយគឺខ្ញុំឧស្សាហ៍សន្លប់និង ខ្សោយអស់កម្លាំងនិងមានការធ្លាក់សជាដើម»។
នាងមានការសោកស្ដាយដែលបានបោះបង់ការសិក្សានិងឆាប់រៀបការទាំងវ័យក្មេង។នាងបានបន្ថែមថានៅពេលដែលកូនធំឡើងនោះនឹងផ្គត់ផ្គង់ឱ្យកូនរៀនបានខ្ពស់មិនឱ្យដូចនាងនោះឡើយ«ខ្ញុំមិនឱ្យកូនរៀបការវ័យក្មេង ដូចខ្ញុំនោះទេ គឺឱ្យគាត់រៀនបន្ត ឱ្យបានចប់ថ្នាក់»។
លោកស្រី ប៉ុក សំ ដែលមានទីលំនៅស្រុកសំបូរខេត្តក្រចេះជាអាណាព្យាបាលម្នាក់បានលើកឡើងថាកត្តាដែលអ្នកស្រីសម្រចឱ្យកូនរៀបការដោយសារកត្តាជីវភាព។ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីរៀបការស្រ្តីបានកត់សម្គាល់ថាជីវភាពរបស់កូនកាន់តែពិបាកនិងមិនមានការងារធ្វើដើម្បីផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារដោយសារតែនៅវ័យក្មេងពេក។
លោកស្រីបាននិយាយថា៖«បន្ទាប់ពីរៀបការរួចនៅតែ យើងនៅតែជួបជីវភាពខ្វះខាត សង្គមគ្រួសារមិនសប្បាយចិត្ត ឈ្លោះតែគ្នា ប្រកែកតែគ្នាដោយសារតែជីវភាពខ្វះខាត។ ឈ្លោះគ្នាជាញឹកញាប់មួយថ្ងៃៗពីរបីដង។ឈ្លោះគ្នាដោយសារកូន(កូនតូច)រកលុយកាក់មិនបានមើលកូនពេលកូនឈឺពេកកូនគ្រុនពិបាកដល់ពុកម្ដាយទៀតដែលយើងត្រូវជួយកូន»។
យ៉ាងណាមិញលោកស្រីក៏បានផ្ដល់នូវគំនិតសម្រាប់អាណាព្យាបាលផ្សេងគួរតែមានការលើកទឹកចិត្តឱ្យកូនសិក្សារៀនសូត្របន្ថែមនិងមិនចង់ឱ្យមានបន្តទៀតនូវការរៀបចំឱ្យកូនចៅមានគូស្រករវ័យក្មេងនោះទេ។
លោកស្រីបន្តថា៖ «ឱ្យលុបបំបាត់ទៅការប្ដីប្រពន្ធក្មេងៗពេក អាយុ២៥ទៅ២៦អីស្រីៗចាំឱ្យរៀបការបើយកប្ដីប្រពន្ធក្មេងៗពេកពិបាកពុកម្ដាយណាស់ដូចខ្ញុំជាដើមបន្ទុកធ្លាក់លើខ្ញុំខ្ញុំគិតថាឱ្យរៀបការនឹងថាមានជីវភាពធូរធារនឹងគេ តែនៅតែពិបាកដដែរ»។
មិនខុសគ្នាប៉ុន្មានអាណាព្យាបាលម្នាក់ទៀតលោកស្រី អ៊ុ ហំ អាយុ៨៦ឆ្នាំមានទីលំនៅនៅស្រុកសំបូរខេត្តក្រចេះបានក៏បានលើកឡើងនូវបញ្ហាស្រដៀងគ្នានេះដែរបានគិតថាលោកស្រីត្រូវមើលការខុសត្រូវបន្ទាប់ពីចៅត្រូវបានចែកផ្លូវនិងទទួលរងអំពើហិង្សា។
លោកស្រី អ៊ុ ហំ លើកឡើងថា៖«យើងចាស់ហើយយើងមានអីចិញ្ចឹមវាយើងមានអីរកមួយព្រឹកបាន៥០០០បោកខោអាវឱ្យគេជួលកាល១០,០០០រៀលជួនកាល៥,០០០រៀលហើយមិនមែនបោករាល់ថ្ងៃណាពីរទៅបីថ្ងៃបានបោកម្ដង»។
លោកស្រីបានបន្ថែមថាគាត់ក៏មិនចង់ឱ្យក្មេងនៅតែបន្តរៀបការនៅវ័យក្មេងទៀតទេរដោយសារតែជីវភាពសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារដែលលោកស្រីបានជួបវាមានបញ្ហាដូច្នោះមិនចង់ឱ្យមានអំពើហិង្សាផ្សេងឃើញកើតមានបន្តទៀតទេ។
សម្រាប់ទស្សន:លោកជិន សារ៉ន អាយុ៣៨ឆ្នាំជាគ្រូបង្រៀននៅមឋមសិក្សាមួយក្នុងឃុំស្វាយចេកខេត្តក្រចេះលោកបានលើកឡើងថាបញ្ហាការបោះបង់ការសិក្សាទាំងវ័យក្មេងនិងរៀបការមិនសូវមានច្រើនប៉ុន្មាន គឺប្រហែលជា៥%នោះទេសម្រាប់ឃុំរបស់លោកហើយលោកបានសង្កេតឃើញថាកត្តាចម្បងដែលធ្វើឱ្យសិក្សាបោះបង់ការសិក្សាដោយសារកត្តាជីវភាពខ្វះខាត។
លោក ជិន សារ៉ន៖«ភាគច្រើនដែលយើងឃើញគឺសិស្សស្រីដែលបានបោះបង់ការសិក្សាចោល ហើយភាគច្រើនគឺមកពីកត្តាជីវភាព គឺថាជីវភាពរបស់គេខ្វះខាត គ្មានលទ្ធភាពរៀនតខ្លះគ្នាទៅតាមពុកម្ដាយទៅធ្វើការតាមបណ្ដាស្រុកឆ្ងាយៗចឹងហាហើយក៏បានបោះបង់ការសិក្សារួចហើយពេលមកវិញ ឈប់រៀនអត់ចូលរៀនខ្មាស់គេលែងហ៊ានរៀន រួចក៏យកប្ដី»។
លោកបានរៀបរាប់ថាក្នុងករណីដែលសិក្សាបោះបង់ការសិក្សាទាំងវ័យក្មេងវាអាចធ្វើឱ្យពួកគេមិនមានការយល់ដឹងច្រើនរួចហើយប្រឈមនឹងការលែងលះនិងគ្នាមានច្រើនលោកបានបន្ថែមថាមានតិចណាស់ដែលក្មេងអាចរស់នៅចុះសម្រុងនឹងគ្នាបាន។
លោកក៏បានធ្វើការសំណូមពរដល់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ត្រូវតែណែនាំប្រជាពលរដ្ឋឱ្យយល់ដឹងពីផលលំបាកនៃការមានប្ដីប្រពន្ធវ័យក្មេង និងជួយជំរុញឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ យល់ដឹងឱ្យបានច្រើនពីបញ្ហាកូនដែលមិនទាន់គ្រប់អាយុ មិនត្រូវឱ្យឈប់រៀននោះទេ។ យ៉ាងណាលោកថាកត្តាសំខាន់គឺត្រូវជួយអប់រំប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមភូមិឃុំរបស់យើងឱ្យយល់ដឹងឱ្យបានច្រើននិងឱ្យបានយល់ដឹងទូលំទូលាយ។
លោក អួន សារ៉េន មេភូមិសំបូរ បាននិយាយថាលោកបានសង្កេតឃើញថា ជាទូទៅនៅក្នុងភូមិយុវជនបានសម្រេចចិត្តរៀបបការទាំងវ័យក្មេងគឺជាក់ស្ដែងពីអាយុ១៥ទៅ១៨ឆ្នាំ។ហើយបានបោះបង់ការសិក្សាចោលដើម្បីមានគ្រួសារភាគច្រើនគ្រួសារជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។
លោកបានបន្ថែមថាបន្ទាប់ពីរៀបការហើយភាគច្រើនពួកគេបានប្រកបរបរស៊ីឈ្នួលគេ ហើយភាគច្រើនបានចំណាកស្រុក ដើម្បីរកប្រាក់ចំណូល។
អួនសារ៉េននិយាយថា៖«កូនសិស្សនៅទៅនេះបោះបង់ការសិក្សាច្រើនហើយភាគច្រើននៅទីនេះគឺពិបាករឿងលុយពុកម្ដាយរត់មិនរួចទាល់តែពួកគេឈប់រៀនចឹងហើយក៏រៀបចំឱ្យមានគូរស្រករមានគេចូលមកសួរដល់ម្ដាយពុកមានខ្លះជំរិតគ្នា រត់តាមគ្នាមិនថាប្រុសមិនថាស្រី»។
លោកបន្ថែមថាពួកគេមានប្តីប្រពន្ធរួចពួកគេចាកចេញពីស្រុកទៅ អ្នកខ្លះទៅភ្នំពេញ អ្នកខ្លះទៅរតនគិរី ធ្វើចម្ការចន្ទីឬចម្ការដំឡូដើម្បីរកប្រាក់ចំណូល។បើតាមច្បាប់ទាល់តែអាយុ១៨បានគេឱ្យធ្វើសម្រាប់មនុស្សស្រី តែសព្វថ្ងៃនេះមេឃុំចេះតែយោគយល់បើមនុស្សប្រុសពី ទៅ២០ឆ្នាំ។
លោក យី គីមថាន នាយករងប្រចាំប្រទេសអង្គការភ្លែនអន្តរជាតិកម្ពុជា បានកត់សម្គាល់ថាកាលណាដែលកុមាររៀបការនៅវ័យក្មេងពេកជំរុញ ឱ្យពួកគាត់បានបោះបង់ចោលនូវការសិក្សា និងប្រឈមបញ្ហាសុខភាពជាដើម។
លោកគីមថាននិយាយ៖«ពួកគាត់នឹងបោះបង់ចោលការសិក្សាដែលធ្វើឱ្យអនាគត់របស់គាត់ជួបផលលំបាកជួនការក្រលំបាកដោយសារគាត់មិនមានជំនាញចំណេះដឹងសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិតនៅថ្ងៃខាងមុខកក្តាទី២នៅពេលគាត់មានកូនកូននឹងអាចមានការប្រឈមនឹងការខ្វះគីឡូកូនមិនគ្រប់គីឡូកូនហ្នឹងអាចជួបបញ្ហាជំងឺក្រិនស្គមស្គាំងធ្វើឱ្យបញ្ហាស្មារតីរបស់គាត់គឺមិនបានល្អដូចក្មេងដទៃទេ ម្ដាយនៅក្មេងពេលគាត់មិនសូវចេះដឹងនៅក្នុងការថែទាំរបស់កូនរបស់គាត់។ ទី៣ វាអាចទាក់ទងនឹងអំពើហិង្សា យើងឃើញហើយការដែលគាត់គិតមិនបានវែងឆ្ងាយ យើងឃើញជាញឹកញយអាចឈានដល់ការលែងលះគ្នាផងដែរ។ មួយវិញទៀត វដ្ដក្រក្រីវាអាចនឹងបន្តវដ្តក្រីក្រពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយដោយសារតែគាត់មិនមានជំនាញសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត»។
លោកបានរៀបរាប់ថាសម្រាប់កក្ដាមួយចំនួនដែលធ្វើឱ្យមានការរៀបការនៅតែមានគឺបណ្ដាលមកពី កក្តាជំនឿ ផ្នត់គំនិតយេនឌ័រ ផ្នត់គំនិតសង្គមដែលគិតថា ក្មេងស្រីមិនគួររៀនច្រើនពេកនោះទេក្មេងស្រីមិនគួរនៅចាស់ពេកទេអាចថានឹងមិនមានគូស្រករជាដើម។
លោកបន្តថា៖ «ក្មេងស្រីគួរតែយកប្ដីទៅដើម្បី មានប្ដីជាជំហរសម្រាប់គ្រួសារ ចឹងហើយផ្នត់គំនិតសង្គម ផ្នត់គំនិតយេនឌ័រ ណឹងហើយជាកក្ដាមួយធំ។ កក្ដាភាពក្រីក្រក៏ជម្រុញឱ្យឈប់រៀនហើយយកគ្រួសារដោយគិតថាបុរសជាជំហរគ្រួសារអាចរកចំណូលបានសម្រាប់គ្រួសារ»។
លោកក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងអស់គ្នាលោកថាវាទាមទារឱ្យមានការសហការគ្នាពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋ ស្ថាប័នឯក ជនយុវជន អង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងអស់ចូលរួមដើម្បីដោះស្រាយ។កាលណាឱ្យកុមាររៀបការណ៍វ័យក្មេងវាមិនមែនជារឿងប្រពៃណីមិនមែនជារឿងដែលធ្វើទៅគ្មានបញ្ហានោះឡើយ លោកថាវាអាចបង្កផលលំបាកសម្រាប់ក្មេងស្រីទៅថ្ងៃអនាគត។
លោកបន្ថែមថា៖“សម្រាប់អង្គការភ្លែនយើងកំពុងតែធ្វើការជាមួយក្រសួងកិច្ចការនារីយើងរៀបចំឱ្យមានផែនការសកម្មភាពជាតិដើម្បីឆ្លើយតបនិងការការពារពីការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅវ័យកុមារនិងការមានផ្ទៃពោះនៅវ័យជំទង់ចឹងហើយដែនការសកម្មភាពនេះនឹងដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្រ្តក៏ដូចជាសកម្មភាព បទអន្តរាគមន៍ផ្សេងៗដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងអស់ហ្នឹង ចឹងជាការឆ្លើយតបរយះពេលវែងហើយសម្រាប់ការឆ្លើយតបរយះពេលខ្លីអង្គការភ្លែនមានគម្រោងទប់ស្គាត់ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍វ័យកុមារគឺធ្វើមិចមានការអប់រំទៅដល់ក្មេងស្រីបន្តការរៀនសូត្រនៅតាមសាលារៀន កុំឱ្យគាត់បោះបង់ការសិក្សា»។
យោងតាមរបាយការណ៍ការស្ទង់មតិប្រជាសាស្រ្តនិងសុខភាពកម្ពុជា២០២១-២០២២ ស្រ្តីកម្ពុជាជាង២១%បានជួបប្រទះអំពើហិង្សាផ្លូវកាយ ផ្លូវភេទ ឬអារម្មណ៍ស្និទ្ធស្នាលជាមួយដៃគូក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃប៉ុន្តេវាត្រូវបានធ្លាក់ចុះបើប្រៀបធៀបទៅនឹងការស្ទង់មតិមុនៗ។ដោយភាគរយនៃស្រ្តីដែលមានអាយុ១៥-៤៩ឆ្នាំដែលធ្លាប់ជួបប្រទះអំពើហិង្សាផ្លូវកាយផ្លូវភេទអារម្មណ៍ឬសេដ្ឋកិច្ចពីសំណាក់ដៃគូរបស់ពួកគេបានថយចុះពី ២៩%ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ដល់ ២១% ក្នុងឆ្នាំ ២០២១។
ចំណែករបាយការណ៍របស់អង្គការភ្លែនកម្ពុជាបាន បានបង្ហាញថា យ៉ាងហោចណាស់ ចំនួននៃការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅវ័យក្មេង ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំនិងការរស់នៅជាមួយគ្នាជាប្តីប្រពន្ធនៅវ័យក្មេង នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មានការថយចុះ តែតំបន់ភូមិសាស្រ្តមួយចំនួន អត្រាប្រេវ៉ាឡង់នៃការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍មុនអាយុ១៨ ឆ្នាំ នៅតែខ្ពស់នៅឡើយ។ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅវ័យក្មេងការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំនិងការរស់នៅជាមួយគ្នាជាប្តីប្រពន្ធនៅវ័យក្មេងមានផលប៉ះពាល់ជាច្រើនដល់ក្មេងស្រី ដូចជាសុខភាពបន្តពូជ សុខភាពផ្លូវចិត្ត ការរំលូតកូនដោយអសុវត្ថិភាព អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ បាត់បង់សិទ្ធិសេរីភាព ការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តជាដើម៕
អត្ថបទព័ត៌មាន ផលិតដោយ កញ្ញា ឆន រស្មី និងកញ្ញា សម្បតិ និច្ច
ឧបត្ថម្ភការផលិតដោយ International Media Support (IMS)
