សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញសម្រេចបដិសេដ មិនអនុញ្ញាតឲ្យកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ប្រធានសហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនបនល្បែងណាហ្គាវើលដ៍បានស្ថិតនៅក្រៅឃុំជាបណ្តោះអាសន្ន ក្រោមហេតុផលថាបារម្ភអំពីការប្រព្រឹត្តបទល្មើសសាជាថ្មី។ នេះជាការសម្រេចរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី០៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២។ ទោះយ៉ាងណាមេធាវីកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ បន្ដប្ដឹងឧទ្ទរណ៍ដើម្បី ទាមទារឱ្យតុលាការដោះលែងកូនក្ដីខ្លួនឱ្យនៅក្រៅឃុំ។លោក គីម ចាន់ចាវ រាយការណ៍
ក្រុមមេធាវីការពារក្ដីឱ្យប្រធានសហជីពរូបនេះ បានអោយដឹងថា ចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានបដិសេធសំណើសុំនៅក្រៅឃុំរបស់ កញ្ញាឈឹម ស៊ីថរ ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន ដោយសារតែបំពានលក្ខខណ្ឌមួយចំនួន អំឡុងពេលកំពុងដាក់ឲ្យស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការ។
ការចាប់ខ្លួនកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ទាំងពីរលើកកើតមានឡើង ស្របពេលគ្មានដំណោះស្រាយសម្រាប់កូដកម្មនៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ដែលបានអូសបន្លាយពេលមកជិតមួយឆ្នាំ ដែលក្រុមកូដករដទៃទៀតកំពុងតែធ្វើការតវ៉ាជាបន្តបន្ទាប់។ កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ធ្លាប់ត្រូវបានចាប់ខ្លួនលើកទីមួយ កាលពីខែមករា ក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ ដោយសារសកម្មភាពកូដកម្មរបស់សហជីពដែលកញ្ញាដឹកនាំ។ ក្រោយមកត្រូវបានតុលាការដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំ កាលពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ ហើយត្រូវបាន ប៉ូលីសអន្តោប្រវេសន្ត៍ចាប់ខ្លួនសាជាថ្មី នៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២៦ វិច្ឆិកា និងបានបញ្ចូនទៅឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារព្រៃស ក្រោយពីមេដឹកនាំសហជីពរូបនេះត្រឡប់មកពីកិច្ចប្រជុំមួយនៅឯប្រទេសអូស្ត្រាលី។
លើរឿងក្ដីមេសហជីព ក្រុមហ៊ុនបនល្បែងណាហ្គាវើលដ៍នេះ ក្រុមមេធាវីការពារក្តីកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ បានសម្រេចបឹ្តងទៅសាលាឧទ្ធរណ៍ ពាក់ព័ន្ធនឹងការច្រានចោលសំណើសុំនៅក្រៅឃុំរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ។ លោក សំ ចំរើន មេធាវីការពារក្ដីឱ្យកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ រំពឹងថាសាលាឧទ្ធរណ៍នឹងពន្លឿនការបើកសាវនាការលើសំណុំរឿងនេះក្នុងពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ។
«យើងដាក់បណ្ដឹងហើយៗ… ប្រហែលមិនយូរទេព្រោះអីរឿងហ្នឹងយើងឆាប់រហ័ស ប្រហែលជាអាច១អាទិត្យ ឬ២អាទិត្យទៀត អាចសម្របសម្រួលរឿងហ្នឹងដាក់កម្មវិធីឱ្យគេ បើអញ្ចឹងត្រូវដោះលែងគេណា៎ ចឹងសាលាឧទ្ធរណ៍គេប្រយ័ត្នប្រយែងណាស់ មិនយូរទេ»។
អ្នកនាំពាក្យអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២៩វិច្ឆិកា បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយដោយបញ្ជាក់ថា មូលហេតុនាំឲ្យមានការចាប់ខ្លួនជាថ្មី កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ប្រធានសហជីពកម្មករណាហ្គាវើលដ៏ ដោយសារតែការចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីចៅក្រមស៊ើបសួរ ដែលអំពើនេះ គឺបានបំពានលើកាតព្វកិច្ចនៃការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់សង្គមស៊ីវិល និងបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួន បានចាត់ទុកការចាប់ខ្លួននេះ គឺជាការគំរាមគំហែង និងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ក៏ដូចជាការបំភិតបំភ័យលើមេដឹកនាំសហជីព និងអតីតបុគ្គលិកណាហ្គាវើលដ៍ដែលកំពុងធ្វើការតវ៉ាទាមទាររកដំណោះស្រាយវិវាទការងារ។
អ្នកនាំពាក្យអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានពន្យល់ថា ការចាប់ខ្លួន កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ សារជាថ្មីនេះ បន្ទាប់ពីចៅក្រមស៊ើបសួរសម្រេចដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំ កន្លងមក គឺចៅក្រមស៊ើបសួរបានប្រើប្រាស់វិធានការជំនួសមកវិញនូវដីកាសម្រេចដាក់ជនត្រូវចោទឲ្យស្ថិតនៅក្រោមកាតព្វកិច្ចនៃការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ ដែលដីកាសម្រេចនេះ ជនត្រូវចោទត្រូវតែគោរពតាម និងអនុវត្តឲ្យបានម៉ឺងម៉ាត់។ បើយោងតាមមាត្រា ២៣០ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ បានចែងថា ប្រសិនបើជនត្រូវចោទបានគេចវេះដោយចេតនាពីកាតព្វត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ ចៅក្រមស៊ើបសួរអាចសម្រេចឲ្យឃុំខ្លួនជនត្រូវចោទបណ្ដោះអាសន្នបាន។
ទោះយ៉ាងណាលើករណីនេះនាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការកាពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ ដែលតាមឃ្លាំមើលសំណុំរឿងនេះជាប្រចាំ គឺលោក អំ សំអាត បានប្រាប់វិទ្យុស្ត្រីនៅថ្ងៃទី០៧ ខែធ្នូ ថាកញ្ញាឈឹម ស៊ីថរ មិនដែលធ្លាប់ទទួលសេចក្តីជូនដំណឹងអំពីការដាក់ឱ្យស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការ នៅមុនពេលកញ្ញាធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសអូស្ត្រាលីនោះទេ។
«ចាប់ពីកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំបណ្ណោះអាសន្នពីលើកទី១ហ្នឹងមក កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ក៏ដូចជាមេធាវីរបស់កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ មិនដែលបានទទួលនូវការជូនដំណឹង ឬក៏ទទួលដីការដាក់ឱនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការនោះទេ។ អញ្ចឹងបើសិនជាកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ និងមេធាវី មិនបានទទួលដីការតុលាការ វាស្មើនឹងអត់ដឹង ស្មើនឹងអត់មានដីការដល់គាត់ អញ្ចឹងការដែលគាត់ចាកចេញទៅក្រៅប្រទេសដោយសារតែគាត់អត់ដឹងពីលក្ខខណ្ឌ នៃការដាក់ឱ្យក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការ អញ្ចឹងវាជាកំហុសនីតិវិធីរបស់តុលាការ មិនមែនជាកំហុសរបស់កញ្ញាឈឹម ស៊ីថរ នោះទេបាទ»។
លោក សុក សំអឿន ប្រធានការិយាល័យមេធាវីក្រុមអ្នកច្បាប់អមរិន្ទ្រ បានអោយដឹងថា ជនត្រូវចោទដែលត្រូវដោះលែងអោយនៅក្រៅឃុំ អាចជាប់លក្ខខណ្ឌ ឬមិនជាប់លក្ខខណ្ឌគឺអាស្រ័យលើតុលាការជាអ្នកកំណត់។ លោកបន្តថា បើការសម្រេចឱ្យនៅក្រៅឃុំនេះជាប់ជាមួយលក្ខខណ្ឌ តុលាការត្រូវផ្ដល់ដីការមួយបញ្ជាក់ពីលក្ខខណ្ឌជូនសមីខ្លួន ក៏ដូចជាមេធាវីការពារក្ដីឱ្យជនត្រូវចោទ។
«មិនមែនជនជាប់ចោទទេ ជនត្រូវចោទមានន័យថា គេចោទប្រកាន់ហើយ តែចោទប្រកាន់មិនទាន់ឆ្លង ស៊ើបអង្កេតចប់ជំនុំជំរះទេ យល់ទេ នេះគេហៅជនត្រូវចោទ។ ស៊ីសងតុលាការកំណត់ទេ ជួនណាគេអត់មានកំណត់អីសោះយើងទៅណាក៏ទៅចឹងហា៎ ជួនកាលគេកំណត់ថាមិនត្រូវធ្វើនេះ មិនត្រូវធ្វើនោះ មិនត្រូវទៅណាអីចឹងយើងធ្វើតាមកំណត់គេចឹងទៅ។ ហើយបើសិនជាយើងយល់ថាអាដែងលក្ខខណ្ឌហ្នឹងតឹងតែងពេក ដាក់ពាក្យស្នើសុំកែទៅ ហើយបើយើងចង់ចេញក្រៅប្រទេស យើងស្នើសុំចៅក្រមទៅ ព្រោះជួនកាលឧបមាថាយើងឈឺដឹកទៅផ្ទាល់ទៅក្រៅប្រទេសហើយមិនឱ្យទៅម៉េចកើត! យល់ហេ៎ចឹង?»
ក្រុមហ៊ុន ណាហ្គាខប (NagaCorp) បានបញ្ឈប់កម្មករចំនួន១ ៣០០នាក់ ចំពេលមានការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ហើយក្រុមហ៊ុនរងការចោទប្រកាន់ថាមានចេតនារំលាយសហជីព ដោយកំណត់គោលដៅលើមេដឹកនាំសហជីព ដែលកម្មករនិយាយថាគួរតែត្រូវបានការពារពីការបញ្ឈប់ពីការងារ។ ការតវ៉ារបស់កម្មករជាង១០០នាក់ បានផ្ទុះឡើងកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១ ដោយមានការចោទប្រកាន់ក្រុមហ៊ុនថា បានបញ្ឈប់កម្មករនិយោជិតដោយបង្ខំ ហើយភាគច្រើននៃអ្នកដែលត្រូវបញ្ឈប់នោះគឺជាសមាជិកសហជីព។ កាលពីថ្ងៃទី៥ និងថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ ក្រោយពេលដែលតុលាការសម្រេចបដិសេដសំណើរនៅក្រៅឃុំ កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ កូដករមួយចំនួន ចេញមក ឈរនៅខាងក្រៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ក្នុងសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ទឹកក្រូច និងពណ៌ខៀវ ដូចឯកសណ្ឋានអ្នកទោស ដើម្បីបង្ហាញការគាំទ្រកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ។
ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក និងស្ថានទូតអូស្ត្រាលីប្រចាំកម្ពុជា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដោយឡែកពីគ្នា ស្នើឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោះលែងកញ្ញាឈឹម ស៊ីថរ មេសហជីពប្រចាំក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ និងស្នើឱ្យមានការសម្របសម្រួល រកដំណោះស្រាយវិវាទការងារជាមួយកម្មករ-និយោជិតដោយយុត្តិធម៌ និងត្រឹមត្រូវ។ ទាំងអាមេរិក និងអូស្ត្រាលី បានបង្ហាញពីក្ដីបារម្ភដូចគ្នាចំពោះការចាប់ខ្លួនកញ្ញាឈឹម ស៊ីថរ និងអំពាវនាវឱ្យក្រសួងពាក់ព័ន្ធរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្របសម្រួលរកដំណោះស្រាយដោយយុត្តិធម៌ និងសមធម៌ ចំពោះវិវាទការងារដ៏ចម្រូងចម្រាស់នៅក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូនេះ សម្ដៅធានាការពារសិទ្ធិនយោបាយ និងសិទ្ធិការងាររបស់សហជីព និងកម្មករ៕
