ថ្លែងពីទីក្រុងប៉ារីស នាសន្និសីទអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីអំពីអាកាសធាតុ កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះបាទសម្ដេចនរោត្ដម សីហមុនី មានបន្ទូលថា ប្រជាកសិករខ្មែរបានរងគ្រោះដោយសារតែការផ្លាស់ប្ដូរកម្រិតទឹកភ្លៀង និងបញ្ហារាំងស្ងួត ដែលបណ្តាលមកពីការប្រែប្រួលអាកាស។ ស្របជាមួយបន្ទូលរបស់ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា អ្នកជំនាញផ្នែកកសិកម្មលើកឡើងថា ប្រជាកសិករហាក់នៅមិនទាន់ទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ជុំវិញបញ្ហាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះនៅឡើយទេ។
ព្រះអង្គបានមានបន្ទូលលើកជាឧទាហរណ៍នៅក្នុងព្រឹត្ដិការណ៍ទឹកជំនន់កាលពីឆ្នាំ២០១៣ ដែលបានធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចខ្មែរខាតបង់ប្រយោជន៍ស្មើនឹង២%នៃផលិតផលសរុបក្នុងស្រុក និងប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារ ក្នុងនោះមានមនុស្ស១២០នាក់បានស្លាប់ ហើយភាគច្រើននៃអ្នកទាំងនោះជាកុមារ ដែលគ្រោះធម្មជាតិនេះបណ្តាលមកពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
ស្របជាមួយបន្ទូលរបស់ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា លោក យ៉ង សាំងកុមារ ប្រធានអង្គការសេដាកបានលើកឡើងថា ប្រជាកសិករខ្មែរបច្ចុប្បន្នកំពុងជួបប្រទះនូវបាតុភូតធម្មជាតិ ដែលរួមមានការប្រែប្រួលកម្រិតទឹកភ្លៀង និងភាពរាំងស្ងួតជាដើម។
លោកយ៉ង សាំងកុមារ បន្តថា អ្វីជាការកត់សម្គាល់នោះ ប្រជាកសិករខ្មែរហាក់នៅមិនទាន់ទទួលបានការយកចិត្តទុកខ្ពស់ពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ក្នុងការចុះទៅធ្វើការផ្ទាល់ជាមួយកសិករនៅតាមមូលដ្ឋាន ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាព ក្នុងការទប់ទល់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅឡើយនោះទេ។ «កសិករខ្មែរបានជួបរួចទៅហើយ នូវហានីភ័យនៃការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុហ្នឹង ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាការសោកស្តាយហើយឃើញថា ការគាំទ្រដល់កសិករក្នុងការទប់ទល់នឹងការបន្សាំខ្លួនក្នុងការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ ជាពិសេសបញ្ហាភាពរាំងស្ងួន ភាពមិនប្រក្រតីនៃរបបទឹកភ្លៀង»។
អ្នកជំនាញកសិកម្មរូបនេះបន្ថែមថា៖ «អ្វីដែលល្អបំផុតគឺត្រូវមានបុគ្គលិកចុះទៅជួយពន្យល់ណែនាំដល់កសិករតាមមូលដ្ឋាន ពីបច្ចេសទេសកសិកម្ម ក៏ដូចជាត្រូវជីកស្រះដល់ប្រជាកសិករ និងត្រូវដាំឈើឡើងវិញ ដែលប្រការអាចធ្វើឲ្យកសិករបន្សាំខ្លួនទៅនឹងការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុបាន»។
កសិករមួយរូប អ្នកស្រី ភោគ ឡា រស់នៅស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ និយាយថា ដំណាំរបស់អ្នកស្រីនៅឆ្នាំនេះមិនសូវទទួលបានផលល្អប៉ុន្មាននោះទេ ព្រោះនៅតំបន់នេះជួបប្រទះនូវភាពរាំងស្ងួតជាច្រើនខែមកហើយ ។ អ្នកស្រីបន្តថា អ្នកស្រីក៏ដូចជាប្រជាកសិករដទៃទៀត មិនសូវទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ពីមន្ត្រីកសិកម្មខេត្តក្នុងពន្យល់ណែនាំពីបច្ចេកទេសកសិកម្មប៉ុន្មាននោះទេ ជាពិសេសការណែនាំពីវិធីសាស្ត្របន្សាំខ្លួនទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុក៏មិនសូវទទួលបាននោះដែរ ។
ថ្លែងប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ លោកទិន ពន្លក អគ្គលេខាធិការក្រុមប្រឹក្សាជាតិអភិវឌ្ឍន៍ដោយចីរភាពនៃក្រសួងបរិស្ថាន ដែលកំពុងមានវត្តមាននៅក្នុងសន្និសីទអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីអំពីអាកាសធាតុដែរនោះនិយាយថា រដ្ឋាភិបាលបានចំណាយទៅលើការងារប្រែប្រួលអាកាសធាតុរង្វង់១៦%នៃថវិកាជាតិ ដើម្បឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
សូមរំឭកថា គ្រោះទឹកជំនន់កាលពីឆ្នាំ២០១៣បានបំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ផលដំណាំ និងទ្រព្យសម្បត្តិប្រជាពលរដ្ឋ គិតជាទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៣៦០លានដុល្លារ និងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារ ក្នុងនោះមានមនុស្ស១២០នាក់បានស្លាប់ដែលភាគច្រើនជាកុមារ៕
