(ភ្នំពេញ)៖ គិតមកដល់ពេលនេះគឺ ២៣ឆ្នាំគត់ ជនរងគ្រោះប្រមាណ១៦ បានស្លាប់ និង២០០នាក់ផ្សេងទៀតរងរបួសធ្ងន់ នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍គប់គ្រាប់បែកដៃនៅមុខរដ្ឋសភាចាស់កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩៧ ដែលហេតុការណ៍នេះនៅតែមិនឃើញមានពន្លឺយុត្តិធម៌សម្រាប់អ្នកដែលបានស្លាប់និងជនរងគ្រោះនៅឡើយ។តែយ៉ាងណាទាំងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃតែងតែអះអាងថារាជរដ្ឋាភិបាលមិនបានបំភ្លេចតួនាទីដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌ចំពោះជនរងគ្រោះទេ។
កញ្ញា អ៊ុំ ច័ន្ទលក្ខិណា លំអិតពីព័ត៌មាននេះ៖
នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០នេះ គឺជាខួប២៣ឆ្នាំគត់ នៃសោកនាដកម្មដ៏ខ្លោចផ្សារនៅមុខមន្ទីររដ្ឋសភាចាស់ ដែលពួកឧក្រិដ្ឋជនបានវាយប្រហារដោយគ្រាប់បែកដៃចំនួន ៤គ្រាប់ មកលើបាតុករអហិង្សាបណ្តាលឲ្យមនុស្ស១៦នាក់បានស្លាប់ និង២០០នាក់ផ្សេងទៀតរងរបួសធ្ងន់ កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩៧។
២៣ឆ្នាំបានកន្លងទៅនេះ ពន្លឺយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះនៅតែមិនទាន់ជះរស្មីនៅឡើយ ទោះបីជាមានការទាមទារយត្តិធម៌ជារៀងរាល់ឆ្នាំឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាល និងសមត្ថកិច្ចវែកមុខឧក្រិដ្ឋជន និងអ្នកសមគំនិតយកមកផ្តន្ទាទោសយ៉ាងណាក្តី។
កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩៧ មានជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុមបានវាយប្រហារដោយគ្រាប់បែកដៃចំនួន៤គ្រាប់ទៅលើហ្វូងបាតុករ ដឹកនាំដោយលោកសម រង្ស៊ី ដែលជាប្រធានគណបក្សជាតិខ្មែរនៅក្នុងគោលបំណងទាមទារយុត្តិធម៌សង្គម លក្ខខណ្ឌការងាររបស់ក្រុមកម្មករ និងកែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការនៅមុខអតីតអគាររដ្ឋសភា។ ក្រោយពីហេតុការណ៍គប់គ្រាប់បែកដៃចំនួន៤គ្រាប់ដោយជនមិនស្គាល់មុខទៅលើហ្វូងបាតុករ មានមនុស្សមិនតិចជាង១៦នាក់ទេបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត និង២០០នាក់ផ្សេងទៀតបានរងរបួសធ្ងន់។
ជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅក្នុងថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា គណបក្សសង្រ្គោះជាតិតែងប្រារព្ធពិធីបង្សុកូលឧទ្ធិសកុសលជូនបាតុកររងគ្រោះក្នុងព្រឹត្តិការណ៍គប់គ្រាប់បែក ៣០ មីនា ១៩៩៧ នៅមុខចេតិយវីរៈបាតុករខាងមុខវត្តបទុមវត្តី ដើម្បីជាការគោរពវិញ្ញាណក័ន្ធជនរងគ្រោះដែលបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតនៅកន្លែងដែលពួកគេបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតនិងរងរបួស។ រូបថតជនរងគ្រោះត្រូវបានដាក់តម្រៀបគ្នានៅកន្លែងស្តូបមួយដែលគណបក្សសង្រ្គោះជាតិបានសាងសង់ឡើងសម្រាប់គោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធនៅទីនោះ។ ចំណែកលោកសមរង្ស៊ីដែលជាអ្នករងគ្រោះម្នាក់នៃហេតុការណ៍នេះ ក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ ដោយមានខ្លឹមសារដើមដូចនេះ ថា៖«ថ្ងៃនេះ ជាខួបទី ២៣ នៃអំពើភេរវកម្មបោកគ្រាប់បែក នៅទីក្រុងភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃ ៣០ មីនា ១៩៩៧ ដែលបណ្តាលឲ្យមានអ្នកស្លាប់យ៉ាងតិច ១៦ នាក់ និងអ្នករបួសធ្ងន់ជាង ១០០ នាក់។
ទោះជាយើងមិនអាចរៀបចំពិធីបង្សុកូល និងរំលឹកដល់វិញ្ញាណក្ខន្ធជនរងគ្រោះ ដូចឆ្នាំមុនៗ ដោយសារការរាតត្បាតនៃជំងឺ COVID-19 ទូទាំងពិភពលោក ។យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏យើងនៅតែមិនភ្លេចសោកនាដកម្មនេះ ដែលជាលទ្ធផលនៃអំពើភេរវកម្មនេះឡើយ។
យោងទៅតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចុះនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០ ទាក់ទងទៅនឹងការរំលឹកគោរពចំពោះវិញ្ញាណក័ន្ធវីរបាតុករ នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្ត ៣០ មីនា ឆ្នាំ១៩៩៧ ដោយបញ្ជាក់ថា រហូតមកដល់ពេលនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលនៅមិនទាន់ស្វែងរកជនដៃដល់ និងអ្នកបញ្ជាចំពោះការវាយប្រហារថ្ងៃទី៣០ មីនា ១៩៩៧ ដើម្បីយកមកផ្តន្ទាទោសនៅឡើយនោះទេ។ តែអតីតគណបក្សប្រឆាំងនេះថាបើតាមរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតរបស់ទីភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេត សហរដ្ឋអាមេរិក FBI បានបង្ហាញថា លោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង និងលោក ហ៊ុយ ពិសិដ្ឋដែលជាប្រធាន និងអនុប្រធានកងអង្គរក្សផ្ទាល់របស់លោកហ៊ុន សែន គឺជាអ្នករៀបចំ និងបញ្ជាផ្ទាល់លើការវាយប្រហារដ៍សាហាវយង់ឃ្នង និងអមនុស្សធម៌នេះ។ បើយ៉ាងនេះក្ដី រាជរដ្ឋាភិបាលបានច្រានចោល ចំពោះ ការចោទថា មេដឹកនាំកងអង្គរក្សផ្ទាល់របស់លោកហ៊ុន សែន នៅពីក្រោយហេតុការណ៍នេះ។
តែយ៉ាងណាកន្លងមក ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ ដែលបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតដោយសារការវាយប្រហារដោយគ្រាប់បែកដៃកាលពី២៣ឆ្នាំមុនបានប្រកាសទាមទាររកយុត្តិធម៌ និងជំរុញឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលវែកមុខឃាតករពិតប្រាកដមកផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងមហាផ្ទៃបានអះអាងថា សំណុំរឿងនេះនៅមិនទាន់បានបិទបញ្ចប់នៅឡើយនោះទេ។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលនេះ គឺអតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិបានគោរពចំពោះវិញ្ញាណក័ន្ធជនរងគ្រោះដែលបានបាត់បង់ជីវិតនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍សោកដកម្មជាប្រវត្តិសាស្រ្តនេះ និងសម្តែងនូវការដឹងគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ និងមិនអាចបំភ្លេចបាននូវវីរភាពរបស់ក្រុមវីរបាតុករ ដែលបានពលីកម្មនៅក្នុងការតស៊ូដើម្បីបុព្វហេតុលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិសេរីភាព និងយុត្តិធម៌នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិនៅតែប្តេជ្ងាចិត្តស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនចំពោះជនរងគ្រោះមិនងាករ៉េឡើយ៕