ភ្នំពេញ៖ សម្តេចហ៊ុនសែន បានលើកឡើងថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី (FTA) រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងចិន នឹងមានការរំពឹងថានឹងសម្រេចបាននៅខែវិច្ឆិកាឆ្នាំនេះ ដែលវាជាវិធានការមួយក្នុងការបង្កើនពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំង ២។
កញ្ញា អ៊ុំ ច័ន្ទលក្ខិណា រាយការណ៍ពីព័ត៌មាននេះ៖
ប្រទេសកម្ពុជា និងចិនបានចាប់ផ្ដើមសិក្សាលទ្ធភាពលើការបង្កើត FTA ចាប់តាំងពីខែមករាឆ្នាំ ២០១៩មក ក្នុងគោលបំណង ដើម្បីបង្កើនពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីឲ្យកើនឡើងដល់ ១០ ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក នៅត្រឹមឆ្នាំ ២០២៣ខាងមុខនេះ។
សម្រាប់ដំណើរការកិច្ចចចារជុំដំបូងរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងចិន បានរៀបចំឡើងនៅក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន កាលពីថ្ងៃទី២១ ដល់ថ្ងៃទី២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០។
ក្នុងឱកាសថ្លែងសារពិសេសទៅកាន់ជនរួមជាតិ លើវិធានការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមចំពោះសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដេលបង្កឡើងដោយវីរ៉ុស COVID-19 និងការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគោះពន្ធEBA នៅឯវិមានសន្តិភាព កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ សម្តេចហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីបានថ្លែងថា FTA ជាមួយប្រទេសចិនកំពុងត្រូវបានព្រាង ខណៈភាគីទាំង ២ បានបញ្ចប់ការចរចាជុំទី ១ រួចហើយ។ ស្របពេលជាមួយគ្នានោះ សម្តេចក៏បានជំរុញឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ត្រូវបង្កើនសមត្ថភាពផលិត និងបង្កើនផលិតផលឲ្យកាន់តែច្រើនថែមទៀត ដើម្បីបង្កើនការនាំចេញទៅប្រទេសចិន មុនពេល FTA សម្រេចបាន។
សម្តេចបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «បើកចំហរទីផ្សាររបស់ចិនឲ្យធំ តាមរយៈនោះ កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី កម្ពុជា ចិន ត្រូវបានធ្វើ និងកំពុងព្រៀង ចចារជុំទី១ ដែលខ្ញុំបាននិយាយ ប៉ុន្តែមុនអានឹងមកដល់ត្រូវពង្រីកមុខទំនិញណាដែលអាចទៅបាន តាមរយៈទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីផង តាមរយៈទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា អាស៊ានចិន ដែលយើងត្រូវប្រើឲ្យអស់សក្តានុពល សក្តានុពល។ សូម្បីតែសំលៀកបំពាក់ក៏មាននាំចេញពីកម្ពុជាមួយចំនួនទៅកាន់ប្រទេសចិនទៅហើយ សំលៀកបំពាក់រយៈកម្ពុជាបាននាំចូលទៅកាន់ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងទៅហើយ សម្លៀកបំពាក់កម្ពុជាមួយចំនួននាំចេញទៅជប៉ុន នាំចេញទៅអូស្រ្តាលីទៅហើយ ដូច្នេះមិនមែនមានតែកម្ពុជានាំចេញសំលៀកបំពាក់ទៅតែប្រទេសអ៊ឺរ៉ុបឯណា? ដូចនេះមិនអាចសម្លាប់កម្ពុជាតាមមធ្យោបាយណាមួយបាននោះទេ កម្ពុជាធ្លាប់មានគេបិទមាត់ជិតនៅក្នុងអតីតកាល កម្ពុជាប្រឹងរស់រហូតមកដល់ថ្ងៃនេះ ប្រឹងរស់មកដល់ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាមិត្តចិន នៅបន្តការខិតខំជួយយើង ទោះជាមិនបានជួយទាំងអស់ក៏អាចសម្រាលការលំបាក និងជួយពន្លឿននូវសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាយើង»។ សម្តេចបានបន្តថា កម្ពុជាមានការរំពឹងទុក ចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងកម្ពុជា និងចិន ដែលនឹងត្រូវសម្រេចនៅខែវិច្ឆិកា ខាងមុខនេះ។ ហើយវាក៏នឹងត្រូវចុះហត្ថលេខាក្នុងអំឡុងវត្តមានលោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីចិននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន អឺរ៉ុប នៅខែវិច្ឆិកានេះផងដែរ។ បន្ទាប់ពីនោះ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងត្រូវបានអនុវត្ត។
លោកបន្ថែមថា៖ «មុនពេលកិច្ចព្រមព្រៀងត្រូវសម្រេចបាន យើងត្រូវតែលើកកម្ពស់ និងបង្កើនផលិតផលរបស់យើងសម្រាប់ការនាំចេញទៅទីផ្សារនេះ។ យើងសង្ឃឹមថា ចិននឹងជួយដល់កំណើនរបស់យើងតាមរយៈការដាក់ការវិនិយោគកាន់តែច្រើន»។
លោក កាំង ម៉ូនីកា អគ្គលេខាធិការរងសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា (GMAC) បានបង្ហាញប្រាប់កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្ត៍ថា វាជាពេលវេលាត្រឹមត្រូវក្នុងទិសដៅត្រឹមត្រូវដែលកម្ពុជាចាប់ផ្ដើមសម្លឹងមើលការចរចា FTA ជាមួយបណ្ដាប្រទេស និងប្លុកផ្សេងៗ ខណៈប្រទេសនេះត្រូវបានរំពឹងថានឹងចាកចេញពីប្រទេសមានឋានៈ LDC ក្នុងរយៈពេលពី ៥ ទៅ ៦ ឆ្នាំទៀត។ បន្ទាប់ពីកម្ពុជាបានបាត់បង់ការអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មដែលបានផ្ដល់ដោយបណ្ដាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ជាច្រើន ពាណិជ្ជកម្មនៅពេលអនាគតរបស់កម្ពុជាគួរតែត្រូវបានគាំទ្រ និងលើកកម្ពស់ដោយ FTA។
លោក កាំង ម៉ូនីកាបានថ្លែងបន្តថា កម្ពុជាគួរកំណត់ទិសដៅ FTA ទ្វេភាគីឲ្យកាន់តែច្រើន ហើយប្រទេសចិនត្រូវការដៃគូមានសក្ដានុពលខ្លាំង ដែលនេះគឺជាទីផ្សារមួយមានប្រជាជនជាង ១ ពាន់លាននាក់ និងជាសេដ្ឋកិច្ចលំដាប់លេខ ១ របស់ពិភពលោកទាក់ទងនឹងអំណាចការទិញ។
ជាការកត់សម្គាល់ ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំង ២ មានចំនួនប្រហែល ៧,៤ ពាន់លានដុល្លារ កាលពីឆ្នាំ ២០១៨ កើនឡើងពី ៦,០៤ ពាន់លានដុល្លារ កាលពីឆ្នាំ ២០១៧។ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យបានពីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម៕
