ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន៖ កត្តានៃវិបត្តិអ៊ីរ៉ង់ និង អាមេរិកបានធ្វើឲ្យទីផ្សារភាគហ៊ុនប្រេងកាន់តែជ្រួលច្របល់ ធ្វើឲ្យតម្លៃប្រេងឡើងថ្លៃមួយប្រឹប។ ភាពតានតឹង និង កំដៅយ៉ាងក្តៅរោលរាល រវាងអាមេរិកនិងអ៊ីរ៉ង់ ប្រហែលជាក្លាយទៅជារឿងយ៉ាងអាក្រក់សម្រាប់ពិភពលោកដែលប្រឈមនឹងវិបត្តិតម្លៃប្រេងឆៅ។ ប៉ុន្តែគេមិនច្រឡំទេ អតីតបងធំសូវៀត ឬ រុស្ស៊ីដែលមានបំណងចង់លេបយកពិភពលោកទាំងមូលលើគ្រប់វិស័យកំពុងលួចសប្បាយចិត្ត ដោយទទួលបានប្រយោជន៍មហាសាលពីវិបត្តិនៅមជ្ឈឹមបូព៌ា។
វិបតិ្តនៅមជ្ឈឹមបូព៌ា បានធ្វើឲ្យទីផ្សារភាគហ៊ុនតម្លៃប្រេងមានភាពច្របូកច្របល់។ អ្នកវិនិយោគសំឡឹងមិនដាក់ភ្នែកទេ នៅលើស្ថានភាពនៃច្រកប្រេងហ៊ូម៉ូសដែលជាច្រកប្រេងឆៅអន្តរជាតិសំខាន់ ព្រោះថាច្រកប្រេងសំខាន់នេះ គឺជាច្រកដែលនាំចេញប្រេងប្រមាណ ២១ ភាគរយ យ៉ាងសកម្មបំផុតរបស់ពិភពលោក។
ត្រីងៀតឆ្លៀតពង
សេដ្ឋវិទូអន្តរជាតិល្បីៗ យល់ថាភាពច្របូកច្របល់នេះ គឺរុស្សីនឹងក្លាយជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ប្រេងយ៉ាងសំខាន់ មានសក្តានុពល ហើយប្រទេសសហព័ន្ធមួយនេះនឹងចំណេញទាំងផ្លូវសេដ្ឋកិច្ច និង ការទូតលើកិច្ចការអន្តរជាតិ។
ព្រឹត្តិបត្រយុទ្ធសាស្រ្តមូលបទានបត្ររបស់ IEA បានបង្ហាញថា តម្លៃប្រេងឆៅអាចនឹងខ្ពស់ដែលបណ្តាលមកពីការប្រឈមនឹងការបិទច្រកប្រេងសំខាន់ Hormus ហើយអាចទំនងជាប៉ះពាល់ដល់ទីផ្សារប្រេងឆៅទាំងមូល ប្រសិនបើស្ថានការក្តៅគគុកនៅលើមជ្ឈឹមបូព៌ានៅតែអូសបន្លាយពេល ហើយគេជឿថា អ្នកឆក់ឱកាសផ្គត់ផ្គង់ប្រេងនិងលក់ប្រេងឆៅក្នុងតម្លៃថ្លៃនោះគឺរុស្សី។
ប្រសិនបើស្ថានការណ៍នៅតែក្តៅ ហើយច្រកប្រេងសំខាន់នៅតែបិទ រុស្សីដែលជាប្រទេសដែលអាចផលិតប្រេងដែលមានគុណភាព និង ជាសត្រូវសក្តានុពលរបស់អាមេរិកនិងចំណេញកប់ក្តោងលក់ប្រេងឆៅទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិក្នុងរយៈពេលអន្តរកាលនេះ។ បើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានសហរដ្ឋអាមេរិក Forbes បានចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី ៨ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២០ បានឲ្យដឹងថា រុស្សីមានសមត្ថភាពផលិតប្រេងឆៅ កន្លះលានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃ។
បណ្តោយតាមខ្យល់ ដើម្បីសម្រេចកិច្ចការធំ
មូលហេតុមួយដែលធ្វើឲ្យរុស្សីក្លាយជាប្រទេសឆក់ឱកាស គឺនៅពេលដែលច្រកប្រេងសំខាន់មិនមានចរាចរណ៍ពាណិជ្ជកម្ម ជាពិសេសគឺប្រទេសផលិតប្រេង អង្គការ OPEC ដែលជាអង្គការមានឥទ្ធិពលបំផុតនោះ ភាគហ៊ុនប្រេងឆៅនឹងច្របូកច្របល់ភ្លាម ហើយអ្នកដែលបញ្ចេញប្រេងឆៅលក់រាប់លានបារ៉ែលទៅកាន់ទីផ្សារពិភពលោកគឺរុស្សី។
បើគេនិយាយអំពីប្រទេសដែលមានសមត្ថភាពផលិតបន្ទាប់ពីអារ៉ាបីស៊ាអូឌីត និង ចរាចរណ៍ប្រេងឆៅនោះ គឺគេមិនភ្លេចអ៊ីរ៉ង់ និង វេនេហ្សូអេឡាទេ។ ប៉ុន្តែប្រទេសទាំងពីរនេះ កំពុងស្ថិតនៅក្នុងគំនាបទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីសំណាក់សហរដ្ឋអាមេរិក និង បូករួមទាំងវិបត្តិនយោបាយក្នុងស្រុក ក្រៅស្រុក ទើបធ្វើឲ្យការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឆៅរបស់ខ្លួនទីកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិគឺបានតិចតួចតែប៉ុណ្ណោះ។
ណាមួយបរិមាណនាំចេញរបស់ប្រទេសក្នុងមជ្ឈឹមបូព៌ានឹងថមថយ ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចអ៊ីរ៉ាក់ និងប្រសិនបើអាមេរិកដកកងទ័ពចេញពីអ៊ីរ៉ាក់ ដែលធ្វើប្រទេសអាចជួបបញ្ហាអសន្តិសុខ។ សភាអីរ៉ាក់បានបោះឆ្នោតអនុម័ត កាលពីថ្ងៃចន្ទ បណ្តេញទាហានបរទេសចេញពីទឹកដី។ លោកដូណាល់ត្រាំ បានព្រមានចាកចេញពីអ៊ីរ៉ាក់ ជាមួយនឹងទណ្ឌកម្មដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលធ្វើឱ្យគេនឹកឃើញដល់ទណ្ឌកម្មអាមេរិកក្នុងសម័យសាដាមអូសេន។
ក្រៅអំពីអ៊ីរ៉ាក់ អស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ក៏ជាប្រភពនាំការដឹកជញ្ជូនប្រេងតាមច្រកអ័រម៉ូសជួបភាពរអាក់រអួល រំខានដល់ការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងពិភពលោកដែរ។ ច្រកអ័រម៉ូស ជាផ្លូវដឹកជញ្ជូនប្រេងយ៉ាងសំខាន់ឆ្ពោះទៅកាន់ពិភពលោក ដោយមានប្រេងឆៅប្រមាណ២១លានធុងឆ្លងកាត់ក្នុងមួយថ្ងៃៗ នៅឆ្នាំ២០១៨ ពោលគឺតំណាងឱ្យមួយភាគ៥នៃតម្រូវការពិភពលោក។ អ៊ីរ៉ង់តែចាត់ទុកខ្លួនឯង ជាឆ្មាំច្រកសមុទ្ទមួយនេះ និងតែងតែគំរាមជារៀងរាល់លើកថាបើអាមេរិកហ៊ានធ្វើអន្តរាគមន៍យោធាភ្លាម អ៊ីរ៉ង់នឹងបិទខ្ទប់ច្រកសមុទ្ទអ័រម៉ូសភ្លាម។ ប្រទេសផលិតប្រេងក្នុងតំបន់ដូចជាអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងអេមីរ៉ាត់អារ៉ាបរួម មានផ្លូវស្រគួរតាមសមុទ្ទក្រហមនិងសមុទ្ទអូម៉ង់ដែរ តែច្រកអ័រម៉ូសនៅតែសំខាន់។ អង់គ្លេសបានប្រកាសតាំងពីថ្ងៃសៅរ៍ ថានឹងបញ្ជូននាវាយោធាទៅអមការពារនាវាដឹកប្រេងនៅច្រកអរ័ម៉ូសរួចទៅហើយ។
បរិមាណប្រេងនាំចេញរបស់អ៊ីរ៉ាក់គិតក្នុងកំរិតពិភពលោក ពិបាកនឹងរកអ្វីមកជំនួសបានមែន គ្រាន់តែថាអ៊ីរ៉ង់ ជាប់ទណ្ឌកម្មអាមេរិកតាំងពីយូរមកហើយ។ ផលិតកម្មប្រេងបានធ្លាក់ចុះខ្លាំងណាស់ និងសម្រាប់តែបំរើសេចក្តីត្រូវការក្នុងស្រុកខ្លួនទេពេលនេះ។ ប្រភពក្រៅផ្លូវការ លើកឡើងដោយអង្គការOPEP បានបង្ហាញថា អ៊ីរ៉ង់បូមប្រេងប្រមាណតែ២លាន១សែនធុងបារីលប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃកាលពីខែវិច្ឆិកា ទល់នឹង៣,៨៧លានជាមធ្យមកាលពីឆ្នាំ២០១៧។ ដូច្នេះដើម្បីធានាផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារ OPEP គ្រាន់តែមិនសូវបន្ថយការបរិមាណបូមប្រេង សម្រេចកាលពីធ្នូដើម្បីទប់ថ្លៃកុំឱ្យធ្លាក់ជាកាស្រេច។
ហេតុផលទាំងនេះ វាល្មមគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់អតីតបងធំសូវៀត ឬ រុស្សីដើម្បីសម្រេចមហិច្ចតារបស់ខ្លួនដើរតួនាទីជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ប្រេងនៅលើពិភពលោក ជាពិសេសតំបន់អ៊ឺរ៉ុបកណ្តាល និង តំបន់អាស៊ីដែលកំពង់ស្រេកឃ្លាននូវតម្រូវការធនធានធម្មជាតិប្រេងឆៅនេះផងដែរ ដែលក្នុងនោះចិនគឺជាទីផ្សារសក្តានុពល មានតម្រូវការបញ្ជាទិញ បើទោះបីជាប្រទេសចិនមានរោងចក្រចំរាញ់ប្រេងខ្លួនឯងរួចទៅហើយ ក៏មិនអាចចម្រាញ់ប្រេងគ្រប់តាមតម្រូវការទីផ្សារក្នុងស្រុកបានដែរ។
យ៉ាងណា បើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន Forbes នៅលើពិភពលោកមានតម្រូវការប្រេងប្រមាណជាង ៨០លានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃ។ ប្រទេសដែលមានតម្រូវការប្រេងខ្ពស់ជាងគេ គឺសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រើប្រាស់ប្រមាណ ២០លានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃ បន្ទាប់មកគឺប្រទេសចិន ប្រើប្រាស់ប្រមាណ ៨លានបារ៉ែល ក្នុងមួយថ្ងៃ និងប្រទេសជប៉ុន ប្រើប្រាស់ប្រមាណជិត ៥លានបារ៉ែល ក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយបន្ទាប់មកគឺប្រទេសឥណ្ឌា និងរុស្សី ដែលប្រទេសទាំងប្រាំនេះ បានប្រើប្រាស់ប្រេងជិតពាក់កណ្ដាលនៃការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងសរុបលើពិភពលោក៕
អត្ថបទដោយ៖ សេរីវឌ្ឍនៈ
