កូនប្រុសច្បងសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្រ្ដី បានដឹកនាំប្រតិភូទៅជួបប្រជុំនឹងឧត្តមសេនីយ៍ សហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកនៅទីក្រុងបាងកក អំពីសហប្រតិបត្តិការយោធា។ ក្នុងជំនួបនោះ អាមេរិក បង្ហាញចេតនាក្នុងការបន្ដសហប្រតិបត្តិការយោធា។ ជាការឆ្លើយតប លោកហ៊ុនម៉ាណែតក្នុងឋានះជាមេបញ្ជាការងនៃកង យោធពល ខេមភូមិន្ទបានប្រកាសស្វាគមន៍។ ការប្រកាសស្វាគមន៍របស់លោកឧត្តមសេនីយ៍ហ៊ុនម៉ាណែត នាំអោយឧត្តមសេនីយ៍អាមេរិករីករាយដែលមើលទៅ សហប្រតិបត្តិការយោធាអាមេរិក កម្ពុជាអាចនឹងបន្តឡើងវិញ។ តែយ៉ាងណា សញ្ញាវិជ្ជមាននេះ គឺក្រោយអាមេរិក ចោទ កម្ពុជាអនុញ្ញាតឱ្យចិនប្រើទឹកដីដាក់មូល ដ្ឋានទ័ពនៅឆ្នេររាមតែកម្ពុជាបដិសេធដាច់ខាត។
កញ្ញា ឆោមពៅនិកា លម្អិតព័ត៌មាននេះ៖
ពីសន្និសីទប្រមុខយោធាឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិច ឧត្តមសេនីយ៍ ហ៊ុន ម៉ាណែត កូនប្រុសច្បងសម្ដេចហ៊ុនសែន និង ជាមេបញ្ជាការរងនៃ កងយោធពលខេមភូមិន្ទ បានធ្វើការជជែកពិភាក្សានឹង ឧត្តមសេនីយ៍យោធាកងទ័ពជើងអាកាសអាមេរិកប្រចាំ តំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក លោក Charles Brown ឈានដល់ការបង្ហាញកិច្ចស្វាគមន៍ បន្ដកិច្ចសហប្រតិបត្តិយោធានឹងគ្នាឡើងវិញ។
សន្និសីទប្រមុខយោធាឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិច លើកទី១១នេះធ្វើឡើងនៅប្រទេសថៃ រយៈពេលពីរថ្ងៃក្រោមប្រធានបទទស្សនវិស័យថ្មីរបស់យោធាឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិចក្នុងការសម្រេចបាននូវសន្ដិសុខចីរកាល។ ក្រោមប្រធានបទចំបងនេះ គឺមានគោលបំណងជម្រុញ ទំនុកចិត្ត ការយល់គ្នានិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយ របស់សារព័ត៌មាន ជាភាសាអង់គ្លេស ឈ្មោះថា Khmer Timesដែល បានចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី១១ខែកញ្ញា នេះ។
តែយ៉ាងណា លោកឧត្តមសេនីយ៍ ហ៊ុន ម៉ាណែតមិនទាន់ បានសន្យាជាក់លាក់ថា នឹងមានសកម្មភាព យោធារួមគ្នាទ្វេភាគី ជាមួយកងអាមេរិកឡើងវិញនៅពេលណានោះទេ។
អាមេរិកទប់ស្កាត់ឥទ្ធិពលយោធារបស់ចិនតាមប្រទេស និងនៅក្នុងតំបន់
សប្ដាហ៍ដំបូងនៃខែកញ្ញានេះ សហរដ្ឋអាមេរិកនិងប្រទេសតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ហៅកាត់ថាអាស៊ាន បានចាប់ផ្ដើមធ្វើសមយុទ្ធលើផ្ទៃសមុទ្រចំនួន៥ថ្ងៃ ចាប់ផ្តើម ដែលជាផ្នែកមួយនៃការពង្រឹងទំនាក់ទំនងនិងសន្តិសុខរួមនៅលើដែនសមុទ្រជាប់នឹងតំបន់មានជម្លោះដណ្តើមដែនអធិបតេយ្យរវាងប្រទេសអាស៊ានខ្លះនិងប្រទេសចិន គឺដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលកំពុងមានវិវាទដ៏ខ្លាំងក្លានោះ។ សមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលមានភាគីជម្លោះជាច្រើនមកពីប្រទេសអាស៊ាន មានហ្វីលីពីន ព្រុយណេ វៀតណាម រួមទាំងតៃវ៉ាន់ទល់នឹងចិន គឺជាតំបន់ដែលមិនអាំចព្យាករណ៍បានងាយស្រួលទេថានៅពេលអនាគតនៅបង្កហានិភ័យនៃសង្គ្រាមនោះ។ ការធ្វើសមយុទ្ធនេះអាមេរិកបានធ្វើឡើងហាក់មានការពេញចិត្តព្រមនិងទៅទាំងបង្ខំពីប្រទេសបណ្ដាអាស៊ានដែលស្និទ្ធិស្នាលនឹងចិន តែដើម្បីប្រកាន់ស្មារតីអ្វីៗតែមួយរបស់អាស៊ានសមយុទ្ធនេះអាចធ្វើទៅរួចបាន។ អាមេរិកក៏ថាសមយុទ្ធនេះ គឺធ្វើឡើងផងដែរជាកាតព្វកិច្ចត្រូវបំពេញក្នុងប្រតិបត្តិការសន្ដិសុខក្នុងឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិច។
យ៉ាងណាមិញកាលពីថ្ងៃចន្ទដើមសប្ដាហ៍នេះ វត្តមានរបស់លោកហ៊ុនម៉ាណែតដដែល បានជួបប្រជុំនឹងឧត្តមសេនីយ៍ឯករបស់ប្រទេសចិនលោក ឆេង មីង កៃ មេបញ្ជាការយោធាសេរីប្រជាជនចិន ដើម្បីជជែកពីការរឹតបន្ដិច សហប្រតិបត្តិការយោធាប្រទេសទាំងពីរផងដែរ។
គិតត្រឹមថ្ងៃនេះគឺជាង១សប្ដាហ៍មកហើយក្រោយសមយុទ្ធ អាស៊ាន និង អាមេរិក អាស៊ានហាក់ទទួលបានការពេញចិត្តពីប្រទេសមហាអំណាចពិភពលោកមួយនេះ ក្រោយបានមើលឃើញពីអានុភាពនៃកម្លាំងសាមគ្គីធ្លុងមួយសមយុទ្ធអាស៊ានទៅហើយ។
អាមេរិកព្យាយាមរំសាយចិត្តពីការសង្ស័យរបស់ខ្លួនមកកាន់កម្ពុជា
ទំនាក់ទំនងយោធាកម្ពុជា អាមេរិក បានដើរថយក្រោយបន្ដិច គឺនៅចុងខែមិថុនា ពេលដែលកាសែតស៊ើបអង្កេតអាមេរិកកាំងមួយបានចុះផ្សាយអំពីកម្ពុជាបានធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់មួយអនុញ្ញាតឱ្យចិនកសាងមូលដ្ឋានទ័ពនៅឆ្នេររាមដែលជាហានិភ័យដល់សន្ដិសុខតំបន់ជាខ្លាំង។ ការណ៍នេះនាំអោយអាមេរិកកាន់តែសង្ស័យ ដោយសារកម្ពុជាសម្រេចជាឯកតោភាគី ផ្អាកធ្វើសមយុទ្ធយោធាប្រចាំឆ្នាំជាមួយអាមេរិក ហើយចាប់យកចិនជាដៃគូសមយុទ្ធប្រចាំឆ្នាំជំនួសវិញ។
អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល និង ក្រសួងការពារជាតិ លោកផៃស៊ីផាន និង លោកឈុំសុជាតិ ភ្លាមៗបានដឹកនាំអ្នកកាសែតប្រមាន៧០រូបទៅដល់តំបន់រាម ដើម្បីធ្វើការផ្សាយវិញថា ពុំមានភស្ដុតាងណាមួយអាចបញ្ជាក់បានទេថា កម្ពុជាបណ្ដោយឱ្យមានការដាក់ទ័ពនៅទីនោះ បើទោះបីជាព័ត៌មានអាមេរិកកាំងនោះបានសរសេរបន្ថែមអំពីគ្រោងការធ្វើព្រលានយន្ដហោះថ្មីមួយដែលអាចដាក់បាននូវយុទ្ធោបករណ៍ទំនើបមកក៏ដោយ។ ក្រោយបន្ដិច កម្ពុជាក៏បានសម្រេចទិញអាវុធពីចិនក្នុងទឹកប្រាក់៤០លានដុល្លារ ប្រការនេះបានធ្វើឱ្យការសង្ស័យមិនបានរសាយទៅវិញនោះទេ។ ទើបតែពេលប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្រ្ដីអាស៊ាននិងសហរដ្ឋអាមេរិក កម្ពុជាបានតបទៅនឹងលោក ម៉ៃ ប៉ុមពីអូផ្ទាល់ លោកបានធ្វើការកោតសរសើរនិងធ្វើឱ្យមានគម្រូភាពដល់បណ្ដាសមាជិកអាស៊ាន ព្រោះលោកគោរពកម្ពុជាដែលអនុវត្តតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញមិនឱ្យមានមូលដ្ឋានទ័ពយោធាណាមួយក្នុងប្រទេស។ ទោះរដ្ឋមន្រ្ដីការបរទេសនិយាយបែបនេះក្ដី លោក Joel B. Vowell មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់នៃបញ្ជាការសហរដ្ឋអាមេរិកឥណ្ឌូ – ប៉ាស៊ីហ្វិក បែរជាមិនទម្លាក់ចោលការចោទនោះទេ ដោយលោកថា នៅខែឧសភាឆ្នាំក្រោយគេអាចមើលឃើញទង់ជាតិចិននៅលើឆ្នេររាមកម្ពុជាមិនខាន។
តែនៅក្នុងសប្ដាហ៍ទី២នៃខែកញ្ញានេះ លោក Brown បានឱ្យសម្ដីទៅកាន់លោក ហ៊ុនម៉ាណែតថា យោធាសហរដ្ឋអាមេរិក មានចេតនាចង់បន្ដកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អនឹងយោធាកម្ពុជា។ភ្លាមៗលោក ហ៊ុនម៉ាណែត ក្នុងជំនួបទ្វេភាគីនោះ បានតបទៅវិញដោយសេចក្ដីស្វាគមន៍ក្នុងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងយោធារបស់កម្ពុជា និង សហរដ្ឋអាមេរិក។
ទំនាក់ទំនងការទូតកម្ពុជា និង សហរដ្ឋអាមេរិកមានតាំងពីឆ្នាំ១៩៥០មកម្ល៉េះ។ ប៉ុន្តែទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ គឺជួនកាលមានភាពល្អូកល្អិន និងពេលខ្លះទៀត ក៏រងនូវភាពប្រេះឆាផងដែរ។ អ្វីដែលធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងកម្ពុជាប្រេះឆាលើកដំបូងគឺបើតាមកាលប្រវត្តិ ដោយសារតែកម្ពុជាដំបូងឡើយបានប្រកាន់គោលនយោបាយឯករាជ្យមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ហើយអាមេរិកបានស្នើឱ្យប្រើអានុភាពចូលជាសមាជិកអង្គការ SEATOហើយកម្ពុជាប្រកែកដោយប្រកាន់ យ៉ាងណាពេលនោះភាគីអាមេរិកមើលឃើញថា នយោបាយអព្យាក្រឹត្យរបស់កម្ពុជាមានលក្ខណៈស៊ីជម្ពូ។
ភាគីអាមេរិក បានផ្សះផ្សាមកវិញរហូតដល់មានការយល់ឃើញថា របបលន់ណុល នៃសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ជារបបកូនជឹងអាមេរិក តែក្រោយពីក្រុមខ្មែរក្រហម ផ្ដួលអំណាចបានមក ទំនាក់ទំនងអាមេរិកនិងកម្ពុជាបានត្រឹមតែជា ការថ្កោលទោសនូវអំពើព្រៃផ្សៃរបស់ពួកខ្មែរក្រហមប៉ុណ្ណោះ រហូតដល់សន្ធិសញ្ញាសន្ដិភាពទីក្រុងប៉ារីស២៣តុលា១៩៩១ បានធ្វើឱ្យកម្ពុជាបានចំហទំនាក់ទំនងនយោបាយបរទេសទៅកាន់លោកសេរីនិងស្វែងរកការផ្សះផ្សាសន្ដិភាពជាតិបានវិញ៕
