ដោយសារកត្តាអាកាសធាតុ និងការប្រែប្រួលធម្មជាតិ ធ្វើឲ្យការផលិតស្បៀងសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៥ នេះបានធ្លាក់ចុះ ក្នុងនោះប្រទេសថៃ ដែលជួបគ្រោះរាំងស្ងួតនៅដើមរដូវវស្សា និងភូមា ដែលជួបគ្រោះទឹកជំនន់ បានប្រកាសកាត់បន្ថយការនាំអង្ករចេញទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ។ កត្តានេះ អ្នកជំនាញខាងកសិកម្មកម្ពុជាថា តម្លៃស្រូវអង្ករនៅកម្ពុជានឹងប្រសើរឡើង។ ប៉ុន្តែក្នុងរដូវច្រូតកាត់ដែលទើបតែចូលមកដល់ជាបណ្ដើរៗនេះ កសិករមួយចំនួនរអ៊ូរទាំថា តម្លៃស្រូវឆ្នាំនេះទាប ដែលមិនអាចឲ្យពួកគាត់ទូទាត់រួចលើការចំណាយក្នុងការផលិត។
តើធ្វើយ៉ាងណា ដើម្បីឲ្យកសិករអាចលក់ស្រូវបានក្នុងតម្លៃខ្ពស់?
អង្គការកសិកម្ម និងស្បៀងអាហាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (FAO) ឲ្យដឹងថា ទិន្នផលអង្ករនៅឆ្នាំ២០១៥នេះ នឹងធ្លាក់ចុះទាបជាងទិន្នផលឆ្នាំ២០១៤ កន្លងទៅ ប្រមាណ២លាន៦សែនតោន ឬស្មើនឹងសូន្យក្បៀស៤ភាគរយ។
យោងតាមការផ្សាយរបស់អង្គការ FAO នៅខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥ ឲ្យដឹងដែរថា មូលហេតុដែលនាំឲ្យផលិតផលអង្ករធ្លាក់ចុះនៅឆ្នាំនេះដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងជាពិសេសគឺបាតុភូតធម្មជាតិអ៊ែល នីណូ (El Nino)។
ផ្អែកលើព័ត៌មានខាងលើនេះ អ្នកជំនាញខាងកសិកម្មកម្ពុជា និងជាប្រធានអង្គការសេដាក លោកយ៉ង សាំងកុមារ យល់ថា កត្តានេះអាចនាំឲ្យតម្លៃស្រូវអង្ករនៅកម្ពុជាមានលក្ខណៈប្រសើរឡើង។
ប៉ុន្តែថ្មីៗនេះ មានព័ត៌មានក្នុងស្រុកមួយបានផ្សាយថា កសិករនៅខេត្តតាកែវអាចលក់ស្រូវដែលពួកគាត់ទើបតែច្រូតថ្មីៗ បានក្នុងតម្លៃត្រឹមតែ៧០០រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។ កសិករទាំងនោះរអ៊ូរទាំថា តម្លៃនេះមិនអាចឲ្យពួកគាត់ទូទាត់នឹងថ្លៃចំណាយលើការផលិតបានទេ ។ ការចំណាយលើការផលិតស្រូវ មានដូចជា ថ្លៃភ្ជួររាស់ ច្រូតកាត់ ថ្លៃដាក់ជី ថ្លៃពលកម្មក្នុងការថែរក្សា និងថ្លៃប្រេងបូមទឹកដាក់ស្រែជាដើម។
លោកយ៉ង សាំងកុមារ មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីឲ្យលក់ស្រូវបានថ្លៃ ទី១ កសិករត្រូវជ្រើសរើសពូជតាមតម្រូវការទីផ្សារ និងទី២ កសិករត្រូវចៀសវាងការលក់ស្រូវភ្លាមៗនៅនឹងស្រែ ដើម្បីចៀសវាងឈ្មួញបន្ទាបតម្លៃស្រូវ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «កសិករយើងច្រើនមានបញ្ហាគាត់ខ្វះខាតលុយ ខ្វះខាតទុនអី គាត់ចង់បានលុយភ្លាម ដើម្បីបង្វិលសងគេផ្សេងៗ ដោះស្រាយជីវភាពអ៊ីចឹង ល្មមៗគាត់លក់ហើយ ហើយដល់ពេលអ្នកដែលគេទិញហ្នឹង គេច្រើនតែចុះទៅទិញដល់ស្រែ ដល់កន្លែង ជួនកាលគេទិញទាំងសើមអីទៀតណា៎។ អ៊ីចឹង តម្លៃហ្នឹងគេច្រើនបន្ទាប គេឲ្យយើងទាប»។
ក្នុងការចៀសវាងការបន្ថោកតម្លៃស្រូវពីសំណាក់ឈ្មួញនេះផងដែរ លោកយ៉ង សាំងកុមារ បន្ថែមថា កសិករត្រូវចងក្រងគ្នាជាសហគមន៍ ហើយបង្កើតកន្លែងសម្ងួតស្រូវ និងឃ្លាំងស្រូវ ដើម្បីទុករយៈពេលចរចាតម្លៃស្រូវជាមួយឈ្មួញ។ ហើយចំណុចសំខាន់មួយទៀត លោកថា ត្រូវមានប្រព័ន្ធមួយ ដែលអាចឲ្យកសិករខ្ចីលុយក្នុងតម្លៃការប្រាក់សមរម្យ ដើម្បីទប់ទល់នឹងការខ្វះខាត ដើម្បីបញ្ចៀសការលក់ស្រូវបន្ទាន់បង្ខំ ដែលជាកត្តានាំឲ្យឈ្មួញអាចជាន់តម្លៃស្រូវបាន។
ចំណែកអ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍសង្គម លោកមាស នី មានប្រសាសន៍ថា តាមការសង្កេតរបស់លោកឃើញថា មានកត្តាបី ដែលនាំឲ្យការលក់ស្រូវបានថោក។ ទី១ លោកថា មកពីតម្លៃស្រូវថោកដោយខ្លួនវា ទី២ មកពីការចំណាយក្នុងការផលិតស្រូវនោះខ្ពស់ពេក និងទី៣ ដោយសារខ្មែរអត់មានលទ្ធភាពនាំអង្ករចេញទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិដោយខ្លួនឯង គឺពឹងផ្អែកតែលើការនាំចេញតាមច្រកប្រទេសជិតខាង។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ការចំណាយទៅលើការផលិតហ្នឹងចេះតែខ្ពស់ទៅៗ រីឯផលស្រូវហ្នឹងក៏ថោក ហើយបើយើងមើលទៀត ផលស្រូវដែលថោកហ្នឹងគឺដោយសារតែ យើងនៅក្នុងស្រុកនេះ ទីផ្សារដែលយើងពឹងផ្អែកទៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិ យើងមិនសូវជាមានលទ្ធភាព និងសមត្ថភាពភ្ជាប់ទៅទីផ្សារអន្តរជាតិខ្លួនឯងទេ យើងច្រើនតែពឹងទៅតាមប្រទេសជិតខាង»។
ផ្អែកលើអ្នកជំនាញកសិកម្ម និងអ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍឃើញថា ដើម្បីឲ្យតម្លៃស្រូវអង្ករនៅកម្ពុជាប្រសើរឡើង គឺកសិករត្រូវចេះជ្រើសរើសពូជស្រូវតាមតម្រូវការរបស់ទីផ្សារ ត្រូវមានយន្តការផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីការប្រាក់សមរម្យ ដើម្បីជួយកសិករកុំឲ្យលក់ស្រូវប្រញាប់ពេក ត្រូវកាត់បន្ថយតម្លៃផលិត និងត្រូវជួយរកទីផ្សារនាំអង្ករចេញដោយផ្ទាល់ ជាជាងការនាំចេញតាមប្រទេសជិតខាង៕