ក្នុងខួបទី១៣៣នៃទិវាពលកម្មអន្ដរជាតិ អង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព និយោជិក មកពីវិស័យ ផ្សេងៗគ្នាជាច្រើន បានប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យក្នុងគោលបំណងសំខាន់ៗជាច្រើនតែ ពិសេសត្រង់ថា នៅក្នុងខួបទី១៣៣នេះ សហជីពបានបញ្ចូលនូវ ធាតុមួយយ៉ាងសំខាន់គឺគ្រប់ភាគី និងបក្សនយោបាយ ចរចារគ្នាជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិដើម្បីបញ្ចៀសការបាត់បង់គោលនយោបាយ អនុគ្រោះពន្ធ (EBA/GSP) សម្រាប់កម្ពុជា ដែលជាកត្តាចលករមួយជួយកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា និង ផលប្រយោជន៍កម្មករ។
រាយការណ៍ដោយកញ្ញាឆោម ពៅនិកា
មនុស្សប្រមាណជាង២ពាន់នាក់បានមកជួបជុំគ្នានៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យថ្មីនៃខណ្ឌឬស្សីកែវ និង សួនច្បារវត្តភ្នំ ក្នុងឱកាសខួបទី១៣៣នៃទិវាពលកម្មអន្ដរជាតិ។ សហជីព អង្គការសង្គមស៊ីវិល និយោជិតមកពីវិស័យចម្រុះ បានរួមគ្នាមកប្រារព្ធទិវានេះ ដោយប្រើសិទ្ធិប្រមូលផ្ដុំ និង ការបញ្ចេញមតិជាមូលដ្ឋាន ក្រោមប្រធានបទរួមគឺរួមគ្នាការពារសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់កម្មករនិយោជិតនិងទីផ្សារការងារ។ ទាក់ទិនទៅនឹងសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន និង ទីផ្សារការងារនេះ គឺអាចមើលឃើញថា និយោជិតបានលើកបដា ជាច្រើនដែលបង្ហាញអំពីកង្វល់របស់ពួកគេ ព្រមទាំងប្រកាសជាផ្លូវការដើម្បីកៀរគររកការគាំទ្រពីសាធារណជន លើញត្តិស្នើសុំដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហា និងតម្រូវការអាទិភាពចំនួន ១១ចំណុច ក្នុងការការពារសិទ្ធិមូលដ្ឋាន និងរក្សាទីផ្សារការងាររបស់កម្មករនិយោជិក។
នៅទីនោះបានបង្ហាញជាសាធារណៈនូវការកត់សម្គាល់មួយយ៉ាងពាក់ព័ន្ធទៅនឹង យន្ដការពាណិជ្ជកម្មនៃ ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA របស់សហភាពអឺរ៉ុបមកកាន់កម្ពុជាដែលកំពុងមាននីតិវិធីដក បានក្លាយ ជាប្រធានបទចម្បងមួយដែរ។ លោកព្រាបកុល នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា ថ្លែងនៅចំពោះមុខមហាជននៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នោះ លោកស្ដែងឡើងនូវប្រាំចំណុចសំខាន់ ដែលរួមមាន ការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវលក្ខខ័ណ្ឌការងារសម្រាប់កម្មករ ពលករ ព្រមទាំងធានាការគោរពសិទ្ធិ សេរីភាពរបស់ពួកគេ រួមទាំងសហជីព ទី៣ គឺ ការធានាអំពីយុត្តិធម៌ស្មើភាពចំពោះមុខច្បាប់ និង ការបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដល់សហជីពដែលការពារសិទ្ធិកម្មករ។
លោកក៏បានបន្ដលើកឡើងអំពីបញ្ហាពីរសំខាន់ៗទៀតក្នុងបរិបទថ្មីនៃសង្គមកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នដោយរំពឹងថាគ្រប់ភាគី និងបក្សនយោបាយ ចរចារគ្នាជាមួយសហគមនអន្តរជាតិដើម្បីបញ្ចៀសការបាត់បង់គោលគោល នយោបាយអនុគ្រោះពន្ធ (EBA/GSP) សម្រាប់កម្ពុជា។ រួចកសាងឡើងវីញនូវវប្បធម៌នយោបាយថ្មី ដែលបង្កលក្ខណ:ងាយស្រួល និងគ្មានការភ័យខ្លាច គ្មានការរិតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន និងបង្កលក្ខណ:ឱ្យមានការធ្វើនយោបាយដោយក្តីរីករាយ ដោយចំហរ និងមានលក្ខណ:ប្រកួតប្រជែងគោលនយោបាយ តាមគ្រប់មធ្យោបាយសុចរិត។
ឱកាសជាមួយគ្នានេះ លោករ៉ុងឈុន ដែលជាប្រធានសហជីពការងារកម្ពុជាបានចាប់ដៃនឹងលោកស្រី រ៉ូណាស្មីត អ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា និង តំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកដែលលោកស្រីទើបតែអញ្ជើញមកដល់កម្ពុជានៅថ្ងៃម្សិលមិញនេះ ដែលលោកស្រីបានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ និង គាំទ្រសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់កម្មករឱ្យបានពេញលេញ ជាមួយនឹងការទទួលបានញ្ញត្តិផ្ទាល់ដៃ។
ដោយឡែក លោក រ៉ុង ឈុន ដូចដែលក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ររបស់សហភាពលោក លោកថាទិវាពលកម្មអន្តរជាតិនៅឆ្នាំនេះ គឺផ្តោតលើស្ថានភាពការងារកម្មករនៅកម្ពុជា បើសហភាពអឺរ៉ុបដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA។
គួរឱ្យដឹងថា នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍សហភាពសហជីពកម្ពុជា បានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពី ការព្រួយបារម្ ភការគំរាមកំហែងពិតប្រាកដនៃការដកEBAរបស់សហភាពអឺរ៉ុប និងការដកអត្ថប្រយោជន៍GSPរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងធ្វើឲ្យខូចខាតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ឧស្សាហកម្មកាត់ដែរដែលមានកម្មករប្រមាណ៨០ម៉ឺននាក់។ ហេតុដូច្នេះហើយ នៅឯទីលានប្រជាធិបតេយ្យនោះ គេឃើញមានទិដ្ឋភាពដើរកាន់បដាធំៗ ជាច្រើនផ្ដិតអក្សរពណ៌ខៀវដិតច្បាស់ៗថា
ដើម្បីរក្សាEBA រដ្ឋាភិបាលត្រូវទទួលយករាល់សំណើរ របស់សហភាពអឺរ៉ុប ក៏ដូចជា យើងត្រូវការ EBA ដើម្បីមានការងារធ្វើ ។
កាលពីខែកុម្ភៈ សហភាពអឺរ៉ុបបានចាប់ផ្ដើមដំណើរការមួយ ដែលអាចនាំទៅដល់ការព្យួរបណ្ដោះអាសន្ននូវភាពអនុគ្រោះសម្រាប់កម្ពុជានៅក្រោមប្រព័ន្ធអនុគ្រោះគឺគ្រប់មុខទំនិញ ទាំងអស់លើកលែងតែ អាវុធ-EBA ។ហេតុនាំឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិដ៏ធំនេះសម្រេចចិត្តដល់ដំណាក់កាលនេះគឺមកពី មានការរំលោភជាប្រព័ន្ធ និងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើគោលការណ៍ទាំងឡាយដែលត្រូវបានកំណត់ក្នុងកតិកាសញ្ញាសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិការងារជាច្រើន ក៏រួមនឹង ការខកចិត្តចំពោះការធ្លាក់ចុះសេរីភាពនយោបាយ សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ នៅកម្ពុជា បន្ទាប់ពី គណបក្សសង្រ្គោះជាតិត្រូវបានតុលាការរំលាយ ហើយរឹបអូសតូនាទីក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់របស់គណបក្សប្រឆាំងធំនេះជារបស់បក្សកាន់ អំណាចនិងបក្សដទៃ។ជាមួយគ្នានេះ អ្នកនយោបាយជាន់ខ្ពស់របស់បក្សប្រឆាំងនេះ ហាមធ្វើនយោបាយ៥ឆ្នាំ។ ករណីនេះ សហភាពបានព្រមានថាត្រូវអោយបក្សនេះរស់ឡើងវិញ បើពុំនោះទេ EBAនឹងចូលជាធរមាននៅប៉ុន្មាន១០ខែទៀតនេះទេ។ដោយឡែកអាមេរិកក៏បានទាមទារឱ្យស្ដារលទ្ ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញដែរ បើពុំនោះសោត ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ GSP ក៏នឹងមានបញ្ហា។
ឱ្យដឹងទៀតដែរថា បើសហភាពអឺរ៉ុប ដាក់ទណ្ឌកម្មកម្ពុជាដោយព្យួរប្រព័ន្ធពន្ធអនុគ្រោះEBA គឺកម្ពុជា ត្រូវខាតបង់ប្រាក់ពន្ធនេះ ជិត៧០០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ ចំណែកឯសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ ក៏កំពុងធ្វើពង្រាងច្បាប់ ដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធGSPពីកម្ពុជាផងដែរ គឺមានប្រមាណ៤០០លានដុល្លារ។
កន្លងមក មន្រ្ដីរដ្ឋាភិបាល ក៏ធ្លាប់អះអាងថាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធមួយនេះបានជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋ កម្ពុជាបានជាង៦សែននាក់។បែបនេះក្ដី ក៏មានមន្រ្ដីមួយចំនួនតែងលើកឡើងប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានថា អ្នករិះគន់ពីបញ្ហា EBA គឺពួកគណបក្សប្រឆាំង ដែលតែងតែស្ដែងពីជំហរទៀតថា កម្ពុជាមិនដូរ អធិបតេយ្យភាពនឹងជំនួយនោះទេ EBA មិនអាចធ្វើឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសអ្នកមាននោះទេ ហើយអត់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះមួយនេះ ក៏កម្ពុជាមិនស្លាប់ដែរ៕
