ភ្នំពេញ៖ នៅប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញអ្នកជំនួយធំនៅកម្ពុជា បន្ទាប់ពីរាជរដ្ឋាភិបាល គឺពួកគាត់បានបញ្ចេញ សេចក្ដីថ្លែងបន្តបន្ទាប់គ្នា ដោយសម្ដែងការសោកស្ដាយជាខ្លាំងថាមិនគួរណា សហភាពអឺរ៉ុប បានចាត់វិធានការយកពន្ធការនាំចូលអង្ករពីកម្ពុជា នោះទេ។
ដូចជាថ្ងៃនេះ សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ដែលជាសមាគមធំតែមួយគត់មុខជំនួញអង្ករនៅកម្ពុជាក៏បានសម្ដែងពីការខកចិត្តខ្លាំងដែរ។ តែយ៉ាងណាអ្នកសិក្សាអំពីកិច្ចការជំនួញថាករណីអង្ករនេះ គឺជារឿងសុគ្រស្មាញមួយដែរបន្ទាប់ពីករណីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA។
កញ្ញា ឆោម ពៅនិកា រាយការណ៍៖
តំណាងវិស័យស្រូវអង្ករផ្នែកឯកជនទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ហៅការដាក់ពន្ធនាំចូលអង្ករកម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុបថាជាជំហានដើរថយក្រោយនៃសហប្រតិបត្តិការលើមុខលើជំនួញនេះ ដែលធ្លាប់សង្ឃឹមថា នឹងដើរទៅមុនបានច្រើនជំហានទៀត។ នេះបើយោងតាម សេចក្ដីថ្លែងការណ៍សមាគមនេះដែលចុះផ្សាយកាលពីល្ងាចថ្ងៃទី២៣មករា ឆ្នាំ២០១៩។
សេចក្តីសម្រេចរបស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុបដែលបានដាក់ចុះកាលពីថ្ងៃទី១៨មករាបានឲ្យដឹងថា៖ «ការស៊ើបអង្កេតបានរកឃើញពីការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនៃការនាំចូលអង្ករ Indica គ្រាប់វែងពីកម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ា ទៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប (EU) ដែលបញ្ហានេះបានបណ្ដាលឲ្យខូចខាតសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសផលិតអង្ករក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប»។
សេចក្តីសម្រេចបន្តថា៖«គណៈកម្មការអឺរ៉ុប សម្រេចអនុវត្តការដកហូតពន្ធគយឡើងវិញ ដែលនឹងត្រូវបានកាត់បន្ថយជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងអំឡុងពេល ៣ ឆ្នាំលើអង្ករមួយតោន ជាង២០០ដុល្លារសម្រាប់ឆ្នាំដំបូង»។
ការសម្រេចរបស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុប ធ្វើឡើងតបតាមការស្នើរបស់រដ្ឋាភិបាលអ៊ីតាលី ក្នុងគោលដៅរក្សាតម្លៃអង្ករនៅបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបដែលផលិតស្រូវមានការកើនឡើង និង មានប្រទេសដទៃចំនួន៧ បានដាក់ញត្តិបង្ខំបំពេញបន្ថែមលើករណីនេះ។
ករណីនេះបាននាំអោយសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាចេញ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដោយប្រតិកម្មថាជាការដើរផ្ទុយនូវ អ្វីដែលសហភាពអឺរ៉ុបបានសន្យាកន្លងមក។
ទោះបីជាសហភាពអឺរ៉ុប រក្សាការលើកលែងចំពោះប្រភេទអង្ករសម្រូប អង្ករបាក់ និង ប្រភេទអង្ករផ្សេងទៀតរប់កម្ពុជាក៏ដោយ សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា យល់ឃើញថា ការសម្រេចដាក់ពន្ធនេះធ្វើឡើងមានលក្ខណៈឆាប់រហ័សពេក ខណៈដែលកម្ពុជាត្រូវការរយៈពេលបន្ដិចទៀតក្នុងការពង្រឹងខ្លួនឱ្យរឹងមាំសម្រាប់ការប្រកួតប្រជែង និង មិនអាស្រ័យលើការអនុគ្រោះពន្ធរបៀបនេះទៀត។
សហព័ន្ធនេះបានថ្លែងបន្តទៀតថា ការយកពន្ធនេះគឺបានធ្វើឱ្យការប្រកួតប្រជែងកម្ពុជាមានភាពប៉ះពាល់ និងការលំបាកខ្លាំងដោយមិនអាចត្រៀមខ្លួនពេញលេញ។
តែយ៉ាងណា សេចក្ដីសង្ឃឹមដែលនៅសេសសល់ បានជម្រុញឱ្យមានការពិភាក្សានៃថ្នាក់ដឹកនាំសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាំ និង សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាលទាំងអស់ពីផលប៉ះពាល់នេះ និង បញ្ចេញនូវដំណោះស្រាយមួយចំនួនដែល ទី១ សហព័ន្ធនេះនឹងរួមតវ៉ាទៅអន្តរជាតិ និង ព្យាយាមពង្រឹងការប្រកួតប្រជែងដោយកាត់បន្ថយចំណាយថ្លៃដើម និង ពង្រីកទីផ្សារធ្វើការនិង ក្រសួង ពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសក្រុមការងារទី៩ នៃវេទិការាជរដ្ឋាភិបាលនិង វិស័យឯកជនផ្នែកស្រូវអង្ករ។ ការណ៍នេះ គឺធ្វើយ៉ាងណា ជម្រុញការប្រកួតប្រជែង និងជម្រុញម៉ាកសញ្ញាអង្ករប្រណីតកម្ពុជា ម្លិះអង្ករ ឱ្យទទួលបានពានរង្វាន់អង្ករល្អជាងគេលើពិភពលោក បន្ទាប់ពីយីហោនេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលប្រើប្រាស់សម្រាប់ការនាំចេញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិនឹងជំរុញការនាំចេញរបស់កម្ពុជាតាំងពីដើមឆ្នាំ២០១៨មក។
យ៉ាងណាមិញ ដំណោះស្រាយមួយវិញទៀត គឺសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា គៀងគរឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំអងស់ ជួយរកទីផ្សារក្នុងស្រុក គឺការទិញអង្ករកម្ពុជា គឺជាការគាំទ្រដល់កសិករ និង សាមគ្គីនៃការគាំទ្រវិស័យស្រូវអង្ករកម្ពុជា។
គួរបញ្ចាក់ថា ដោយសារករណីនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមរយៈក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានឆ្លើយតបវិញ ទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុប ថាវិធានការណ៍របស់សហភាពអឺរ៉ុបនេះ ប្រៀបដូចជាអាវុធមកធ្វើឃាតកសិករក្រីក្រកម្ពុជា កសិករដែលកំពុងជាប់ឥណទានធនាគារស្រូវដូច្នេះដែរ។ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មចាត់ទុកការសម្រេចរបស់សហភាពអឺរ៉ុបបែបនេះ គឺ មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងលើទិដ្ឋភាពច្បាប់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ បទដ្ឋានបច្ចេកទេស និងសច្ចភាព ស្របតាមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងរដ្ឋាភិបាល និងវិស័យឯកជនរបស់កម្ពុជាជាមួយសហគមន៍អឺរ៉ុបដែលមានកាលពីគ្រាកន្លងមកនោះឡើយ។
ក្រោយពីការចាត់ទុកថាជាជំហានថយក្រោយរវាងកម្ពុជា និង សហភាពអឺរ៉ុបក្រោយចំណាត់ការ Safeguard clause នេះរបស់សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា និង សេចក្ដីសោកស្ដាយរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មជុំវិញបញ្ហានេះ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្ដេចហ៊ុនសែនបានធ្វើរឿងមួយដែលជាដំណោះស្រាយនាំច្រកចេញអង្ករកម្ពុជាទៅកាន់បរទេសនោះគឺ ការសន្យារបស់រដ្ឋាភិបាលចិនថានឹងទទួលយកអង្ករកម្ពុជាឱ្យកើនឡើងទ្វេដង ក្នុងរង្វង់ ៣០ទៅ៤០ម៉ឺនតោនក្នុងឆ្នាំ២០១៩នេះ។ ស្របពេលនេះ ក្រុមជំនួយ៣៨ក្រុមហ៊ុននៅកម្ពុជា ក៏បានស្នើសុំឱ្យសហភាពអឺរ៉ុបធ្វើការពិចារណាឡើងវិញចំពោះករណីយកពន្ធអង្ករកម្ពុជា។
ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ កម្ពុជានាំអង្ករចេញទៅក្រៅប្រទេស បានប្រមាណ ៦២ម៉ឺនតោន ជាចំនួនដែលបានធ្លាក់ចុះ ១,៥ ភាគរយបើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៧។ កម្ពុជានាំទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបជាង២៧ម៉ឺនតោន។ អ្នកជំនាញកសិកម្ម និង វិស័យស្រូវអង្ករប៉ាន់ស្មានតួលេខ បង់ពន្ធអង្ករមួយឆ្នាំសម្រាប់របាំងពន្ធដារសហភាពអឺរ៉ុបនេះ ប្រមាណជាង៥៤លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំដំបូង ព្រោះកម្ពុជាត្រូវបង់ពន្ធចំនួនជាង ២០០ដុល្លារក្នុងអង្ករមួយតោន។
អ្នកវិភាគ ហៅវិធានការនេះ ថា អាចជាចំណុចនាំចំពោះកិច្ចសហការពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ខណៈករណីប្រព័ន្ធEBA កំពុងប្រឈមជាមួយគ្នាខ្លាំងរួចហើយ៕
