ភ្នំពេញ៖ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្ដេច ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា បណ្ដាជនទាំងឡាយណា ដែលត្រូវតុលាការហាមឃាត់ ធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ ហើយមានបំណងចង់មានសិទ្ធិធ្វើសកម្មភាពនយោយបាយវិញ ត្រូវធ្វើសំណើទៅនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីពិនិត្យមើល អំពីលទ្ធភាពដើម្បីស្ដានីតិសម្បទាឡើងវិញ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាថា បើបុគ្គលនោះមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ ពោលគឺអនុវត្តសាលក្រម ឬសាលដីការបានល្អ សម្ដេចនឹងទូលស្នើ ទៅព្រះមហាក្សត្រ ឲ្យលើកលែងបម្រាមនោះ។ អ្នកវិភាគ ចាត់ទុកថាជាល្បែងមួយថ្មីទៀត ដែលបក្សកាន់អំណាចបន្តរត់ពីក្រោយលោកសមរង្ស៊ី។
លោកសោមលាភ រាយការណ៍៖
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់វិសោធនកម្ម មាត្រា ៤៥ថ្មី (ស្ទួន) នៃច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ នឹងត្រូវបានរដ្ឋសភាបើកសម័យប្រជុំពេញអង្គ ដើម្បីពិភាក្សា និងអនុម័តនៅថ្ងៃទី ១៣ ធ្នូស្អែកនេះ។
មុនតែមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះសម្ដេចហ៊ុនសែន បានបង្ហើបពីការដោះស្រាយរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ១១៨រូប ដែលត្រូវបានតុលការកំពូល ហាមធ្វើនយោបាយ។
នៅចំពោះកម្មករ-កម្មការិនីនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺកាលពីព្រឹកថ្ងៃពុធទី១២ធ្នូនេះ សម្ដេចហ៊ុនសែន បានថ្លែងទាក់ទងនឹងវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ គឺតម្រូវឱ្យអ្នកដែលហាមឃាត់សិទ្ធិនយោបាយចង់បានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ ត្រូវស្នើសុំសម្ដេចផ្ទាល់ ហើយសម្ដេចនឹងពិនិត្យ។
សម្ដេច ហ៊ុន សែន បន្ថែមថា ប្រសិនបើសម្ដេច ពិនិត្យឃើញថា បុគ្គលនោះមិនបានប្រឆាំងនឹងសាលដីកាតុលាកំពូលនោះទេ សម្ដេចនឹងស្នើទៅព្រះមហាក្សត្រដើម្បីចុះព្រះហស្ថលេខា ដកបម្រាមធ្វើនយោបាយ។
យ៉ាងណាមិញ សម្ដេច ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា ការធ្វើវិសោធនកម្មនេះ មិនមែនសម្រាប់គណបក្សណាមួយទេ ពោលគឺសម្រាប់គណបក្សទាំងអស់នៅកម្ពុជា។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់វិសោធនកម្ម មាត្រា៤៥ ថ្មី(ស្ទួន) ត្រូវបានអ្នកតំណាងរាស្ត្រ ចំនួន៨៧រូបក្នុងរដ្ឋសភា ស្នើធ្វើវិសោធនកម្ម ដែលបានសេចក្ដីដូចតទៅ៖ បុគ្គលត្រូវតុលាការសម្រេច ហាមឃាត់ការធ្វើសកម្មភាព នយោបាយ មិនអាចបង្កើត គណបក្សនយោបាយ ឬចូលរួមក្នុងគណបក្ស នយោបាយណាមួយ ឬឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោត ឬធ្វើសកម្មភាពណាមួយគាំទ្រ ឬប្រឆាំង គណបក្សណាមួយបានឡើយ។
បុគ្គលដែលបានតុលាការ សម្រេចហាមឃាត់ ការធ្វើសកម្មភាពនយោបាយនេះ នឹងអាចទទួលបានវិញ នូវសិទ្ធិនយោបាយពេញលេញ ដោយពេញច្បាប់ បន្ទាប់ពីផុតរយៈពេល នៃការហាមឃាត់កំណត់ ដោយសាលដីការរបស់តុលាការកំពូល ឬក្នុងករណីដែលបុគ្គលនោះ ត្រូវបានផ្តល់នីតិសម្បទាឡើងវិញ ដោយព្រះ មហា ក្សត្រ តាមសំណើរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី តាមសេចក្តីស្នើសុំ របស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។
អ្នកច្បាប់ម្នាក់នៃសាលាក្ដីខ្មែរក្រហម គឺលោកមេធាវី គង់ សំអុន បានពន្យល់ប្រាប់វិទ្យុស្ត្រីថា កាលណា សភាតាក់តែងច្បាប់គឹជាច្បាប់របស់ជាតិ។ តែបើការតាំងតែងច្បាប់ មិនមានវិសាលភាព សាកល គឺមិនមានអត្ថប្រយោជន៍វែងឆ្ងាយទេ គឺធ្វើឡើង ដើម្បីតម្រូវតាមស្ថានការណ៍ប៉ុណ្ណោះ។ លោកគួរតាក់តែច្បាប់ដើម្បីប្រយោជន៍ទូទាំងនិងយូរអង្វែង។
កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ លោកសមរង្ស៊ី ដែលឋានៈជាប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានជូនសារទៅ ប្រាប់សម្ដេចហ៊ុនសែន ដោយស្នើឱ្យដោះលែងលោកកឹមសុខា ជាមុន ហើយថា គេមិនចាំបាច់ ធ្វើច្បាប់តម្រូវ ទៅតាមស្ថានការ សម្រាប់អ្នក ១១៨រូបនោះទេ។ លោកថា អ្នកទាំង១១៨នេះនឹងមិនត្រូវការ ស្នើសុំការលើកលែង ពួកគេទេគឺមិនត្រូវការដូចនេះទេ។ ជាមួយគ្នានេះ លោកសមរង្ស៊ី ក៏បានអំពាវនាវដល់អ្នកទាំង១១៨រូបនេះ កុំទទួលយកសេចក្ដីកែច្បាប់នេះ ហើយកុំបោះបង់ចោលការតស៊ូរបស់ខ្លួន ជាមួយនឹងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
លោកឯមសុវណ្ណារ៉ា អ្នកវិភាគបញ្ញាសង្គមនិងនិយោបាយ យល់ថា បើមានចែងដូចសម្ដេច នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានលើកឡើង គឺហាក់ដូចជា ល្បែងនយោបាយថ្មីមួយទៀតដែលគណបក្សកាន់អំណាចកំពុងលេងបានទាំងជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនិងសហគមន៍អន្តរជាតិ។ តែលោក ថាបើដូច្នេះមែន អន្តរជាតិកាន់តែមើលឃើញពីចរិកនយោបាយ របស់បក្សកាន់អំណាចហើយធ្វើអោយការទំលាក់ប្រព័ន្ធការអនុគ្រោះពន្ធEBA កាន់តែលឿន។
លោក មើលឃើញថា វិសោធនកម្មនេះ មើលទៅដូចជាចូលរបត់របស់លោកសមរង្ស៊ី ដែល កំពុងផ្ដល់ឱវាទទៅមន្ត្រី១១៨នោះ។
យ៉ាងណា លោកកឹមសុខា ដែលត្រូវបានក្រួងមហាផ្ទៃប្ដឹងថាជាជនក្បត់ជាតិ ហើយនាំអោយរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក៏មានឈ្មោះក្នុងចំណោមេះអ្នក១១៨នោះដែរ៕
