កណ្តាល៖ ប្រជាពលរដ្ឋប្រកបរបរជាងទងនៅ ភូមិកោះចិន ស្ថិតនៅឃុំកោះចិន ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្ដាល បានអះអាងថា របរជាងទងលើលោហៈរបស់អ្នកភូមិដែលផលិតបាន តម្លៃផលិតផលទាំងនោះមានការធ្លាក់ចុះ ហើយតម្លៃវត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ការផលិត ឡើងថ្លៃខ្ពស់ជាហេតុនាំឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារផលិករយ៉ាងខ្លាំង ហើយគ្រួសារខ្លះបានបង្ខំចិត្ដបោះបង់មុខរបរនេះចោលជាបណ្តើរៗផងដែរ។
ផ្តិល ជើងពាន ថាស ថូផ្កាតូចធំ ចម្លាក់រូបសត្វ សម្ភារៈប្រើប្រាស់មួយចំនួន និងវត្ថុអនុស្សាវរីយផ្សេងៗជាច្រើនមុខផលិតពីលោហៈមានស្ពាន់ សំរិទ្ធ ប្រាក់ ទងដែង ដែលកើតចេញពីស្នាដៃរបស់អ្នកភូមិកោះចិននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កំពុងធ្លាក់ចុះដោយសារវត្ថុធាតុដើមមានតម្លៃថ្លៃខ្ពស់ លក់ចេញបានប្រាក់ក្នុងតម្លៃទាប ពុំមានទីផ្សារលក់ផលិតផលទូលំទូលាយ ឈ្មួញកណ្តាលជាអ្នកកំណត់តម្លៃនាំចេញ ព្រមទាំងការហូរចូលវត្ថុប្រើប្រាស់មកពីបរទេសច្រើនជាងការផលិតក្នុងស្រុកជាដើម។
អ្នកស្រី កែវ សុខខឿន ស្ត្រីជាងទងនៅភូមិកោះនេះ បានប្រាប់មណ្ឌលព័ត៌មានស្ត្រីថា បច្ចុប្បន្ននេះរបរជាងទងរបស់អ្នកភូមិកោះចិនទាំងមូលមានការធ្លាក់ចុះមិនដូចកាលពីពីរឬបីឆ្នាំមុននោះទេ។ អ្នកស្រីថា ការធ្លាក់ចុះរបរជាងទងនេះមានកត្តាជាច្រើនដូចជា វត្ថុធាតុដើមនិងសម្ភារៈផ្សេងៗទៀតសម្រាប់ការងារជាងទងបានឡើងខ្ពស់នៅរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ការលក់ផលិតផលចេញបានប្រាក់ចំណេញតិចពេករហូតមិនអាចផ្គត់ផ្គង់ដល់ជីវភាពគ្រួសារបាន។
លើសពីនេះទៅទៀតអ្នកស្រី កែវ សុខខឿន បានបន្ថែមថា៖ «របរជាងទងធ្វើដោយដៃមានភាពយឺតយ៉ាវជាងការផលិតដោយម៉ាស៊ីនដែលប្រទេសជិតខាងបានធ្វើ និងនាំយកមកលក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយបច្ចុប្បន្នប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាពុំសូវឱ្យតម្លៃស្នាដៃចម្លាក់ឡើយ ហើយអ្នកខ្លះថែមទាំងមិនស្គាល់ទៀតផង»។
លោក អឿ ស៊ន មានអាយុ ៨៥ ឆ្នាំក៏បានឱ្យដឹងដែរថា ចំណូលដែលបានមកពីចម្លាក់ ឬរបរជាងទងរបស់អ្នកភូមិដែលលក់នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ពេលខ្លះស្ទើរតែមិនអាចផ្គត់ផ្គង់ដល់ជីវភាពគ្រួសារបាន ព្រោះបន្ទាប់ពីលក់បាន ត្រូវចំណាយថ្លៃវត្ថុធាតុដើមវិញសល់តិចបំផុត។
«កាលពីមុនរបរនេះស្រួលរកណាស់ រកបានប្រាក់ចំណេញច្រើន ប៉ុន្តែឥឡូវអត់ទេ ស្រួលមិនស្រួលស្ទើរខាតក៏មានដែរ… ព្រោះឥឡូវ ស្ពាន់ ទង់ដែងអីជាដើមឡើងថ្លៃ ហើយទំនិញគ្រប់មុខសម័យឥឡូវនេះក៏ឡើងថ្លៃ ពិបាករកណាស់។ ឥឡូវ ១គីឡូទង់ដែងយើងទិញចូលតម្លៃ ១០ដុល្លារ ឆ្លាក់រួចធ្វើរួចចប់សព្វគ្រប់លក់ចេញវិញបាន ១គីឡូ ៣០ ទៅ ៣៥ ដុល្លារ ហើយកាត់កងកម្លាំងរួចមានអីសល់ ព្រោះផ្តិលមួយៗចំណាយពេលពី ២ ទៅ ៣ ថ្ងៃនោះ ចុងក្រោយផ្តិលទង់ដែងមួយគីឡូបានចំណេញពី ៤- ៥ ដុល្លារហ្នឹងខ្ពស់ហើយ ពេលខ្លះមិនបានប៉ុណ្ណឹងផង»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោកតា អឿ ស៊ន ។
និយាយបណ្ដើរដៃឆ្លាក់ក្បាច់លើថូផ្កាទង់ដែងក្រហមបណ្តើរ អ្នកស្រី ចាន់បូណា បានប្រាប់ឱ្យដឹងថា រាល់ថ្ងៃនេះ អ្នកស្រីនិងគ្រួសារមិនមានចំណេះជំនាញអ្វីក្រៅពីរបរចម្កាក់នេះនោះទេ ហើយរបរចម្លាក់នេះបានជួយដល់ជីវភាពតាំងពីដើមមក។ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ របរមួយតម្លៃផលិតផលជាងទងមានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង ធ្វើឱ្យគ្រួសាររបស់អ្នកស្រីពិបាករកចំណូលយ៉ាងខ្លាំង។
ស្ត្រីវ័យ ៣៥ ឆ្នាំរូបនេះបានបន្ថែមថា៖ «យើងអត់មានធ្វើស្រែចម្ការអីទេ ពឹងតែលើរបរនេះមួយមុខគត់… ពីរបីថ្ងៃចំណេញបានមួយម៉ឺនទៅពីរម៉ឺនហ្នឹងវាតិចណាស់… មិនដឹងយ៉ាងម៉េចទេ គេទិញយើងតម្លៃប៉ុណ្ណឹង គេថាយកទៅលក់មិនសូវចំណេញដែរ ប៉ុន្តែបើគេមានដើមទុនច្រើនទៅគេធ្វើច្រើនអាចចំណេញច្រើនជាងនេះ តែក៏មិនលើសគ្នាប៉ុន្មានដែរហ្នឹង»។
ទាក់ទងនឹងការកំណត់តម្លៃលើផលិតផលស្នាដៃចម្លាក់ជាងទងរបស់អ្នកភូមិកោះចិននេះ អ្នកស្រី សុខ ហេង អាជីវករលក់ផលិតផលចម្លាក់ជាងទងនៅទីក្រុងភ្នំពេញ បានលើកយកផលិតផលមកពីភូមិកោះចិនមកលក់បន្តបានឱ្យដឹងថា តម្លៃថោកឬថ្លៃមិនមែនអាស្រ័យលើការកំណត់របស់អ្នកស្រី
ជាឈ្មួញកណ្តាលនោះទេ ប៉ុន្តែតម្លៃអាចប្រែប្រួលទៅតាមស្ថានភាពទីផ្សារនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ចំពោះបញ្ហាទីផ្សារនេះ អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ផលិតផលដែលអ្នកភូមិផលិតបាន មិនមានទីផ្សារសម្រាប់លក់ទេនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ទីផ្សាររបស់អ្នកប្រកបរបរមួយនេះ គឺត្រូវរំពឹងលើកន្លែងលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយមួយចំនួននៅទីក្រុងភ្នំពេញលក់សម្រាប់ជនបរទេស។ ដោយឡែក សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជាមិនបានចាប់អារម្មណ៍ផលិតផលទាំងអស់នេះឡើយ។
អាជីវកររូបនេះ បានឱ្យដឹងទៀតថា តម្លៃនៃការទិញផលិតផលពីអ្នកភូមិមកលក់បន្ត គឺត្រូវមើលទៅលើស្នាដៃរបស់ជាងទងនិងក្បាច់ដែលឆ្លាក់លើវត្ថុទាំងនោះ ប្រសិនបើស្នាដៃល្អ ស្នាដៃមានកម្រិតខ្ពស់ នោះតម្លៃក៏ខ្ពស់ទៅតាមនោះដែរ ប៉ុន្តែមិនលើសគ្នាប៉ុន្មាននោះទេ។
សូមបញ្ជាក់ថា ភូមិកោះចិន ជាភូមិជាងទងមួយដែលអ្នកភូមិទាំងអស់ប្រកបរបរជាងទងជាលក្ខណៈគ្រួសារបន្តជំនាន់។ តាមការសម្គាល់ឃើញមានស្ត្រីភាគច្រើននៅក្នុងភូមិនេះ ចេះដាប់ ឆ្លាក់ចម្លាក់ជាងទងស្ទើគ្រប់ផ្ទះទាំងអស់ ចំណែកបុរសមិនជំនាញដូចដាប់ឆ្លាក់ដូចស្ត្រីនោះទេ ដោយបុរសភាគច្រើនបានត្រឹមតែធ្វើការងារប្រើកម្លាំងធ្ងន់ៗ ដូចជាតម្លើង ដំ ស្មិត លើលោហៈជាដើម។ ចំណែកជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងតំបន់នេះ ភាពច្រើនគឺពឹងផ្អែកលើមុខរបរជាងទងទាំងស្រុងស្ទើរគ្រប់ក្រុមគ្រួសារ៕
