នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ី លោក មហាធាមហាម៉ាត បានព្រមានថា ភាពតានតឹង កំពុងកើតមាននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង អាចបង្កជាជម្លោះធ្ងន់ធ្ងរ ហើយឆ្ពោះទៅរកសង្គ្រាម ប្រសិនបើ ប្រទេសពាក់ព័ន្ធចាប់ផ្ដើម សុំចត នាវាចម្បាំងរបស់ខ្លួននៅតំបន់នោះ។ ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង បានកើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០១០ ដែលដំបូងឡើយជម្លោះនេះ មានរវាងប្រទេសប្រាំ ក្នុងតំបន់នៃសមាគមអាស៊ាន ជាមួយប្រទេសចិន តែក្រោយមកឈាន់ប្រទេសធំៗជាច្រើនទៀត។ ផលប្រយោជន៍បង្កឱ្យមានជម្លោះគឺការចង់គ្រប់គ្រងតំបន់ព្រោះសំបូរដោយរ៉ែ ឧស្ម័ន និង ផ្កាថ្ម។
លោក លៀស៊ីណា ប្រែសម្រូល៖
លោកមហាធា បានធ្វើការព្រមានដូចនេះ នៅពេល បណ្ដាញផ្សាយព័ត៌មាន BBC ចោទសួរលោក ជុំវិញភាពតានតឹងនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ លោកបានបញ្ជាក់ដូចនេះថា៖«ចិនតែងតែនិយាយថាខ្លួនមានសិទ្ធិទៅនោះឬទៅទីណា ដែលនៅក្នុងតំបន់នោះ។ តែសម្រាប់ខ្ញុំ សូមកុំរារាំងនាវា របស់គេ ដែលត្រូវមកឆ្លងកាត់ ច្រកម៉ាឡាកា និងសមុទ្រខាងត្បូង»។
ក្នុងបទសម្ភាសជាមួយបណ្ដាញផ្សាយព័ត៌មាន BBC កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី១ តុលា នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី រូបនេះ បានលើកឡើងពីគោលនយោបាយរបស់លោក ដោយបញ្ជាក់ដូចនេះទៀតថា៖«គោលនយោបាយរបស់យើងគឺមិនគាំទ្រ សង្គ្រាម ហើយមិនចង់ឃើញនាវាចម្បាំង មានវត្តមាននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះដែរ បើមានការបោះទីតាំងនាវាចម្បាំងនៅទីនោះ ពិតធ្វើអោយមានភាពតានតឹង ហើយ នឹងទៅរកជម្លោះ នាំអោយកើតមានសង្គ្រាម»។
ភាពតានតឹង នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងបានកើនឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ បន្ទាប់ពីប្រទេសចិនប្រកាស ច្រានចោលការទាមទាររបស់ប្រទេសវៀតណាម ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ីនិងព្រុយណេ ថាជាដែនទឹករបស់ខ្លួន។ បន្ថែមលើសនេះ ចិនបានស្ថាបនាកោះសិប្បនិម្មិត ជាច្រើននៅតំបន់នោះ ដើម្បីធ្វើជាមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកដោយបំពាក់កាំជ្រួចនិងកាំភ្លើងត្បាលទៀតផង។ សហរដ្ឋអាមេរិកដែលចេញមុខខ្លាំងជើងគេ បានហៅតំបន់នោះ ជាផ្លូវនាវាចរអន្តរជាតិ។ ទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក ជប៉ុន ឥណ្ឌា អង់គ្លេស បារាំង និងអូស្ត្រាលី ធ្លាប់បានបញ្ជូននាវា ចម្បាំងរបស់ខ្លួនបើកឆ្លងកាត់ទីនោះហើយ ប៉ុន្តែសុទ្ធតែធ្វើអោយក្រុងប៉េកាំងប្រតិកម្មជាខ្លាំង ដោយទាមទារអោយបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់ព្រោះជាដែនទឹកប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្លួន។
នៅក្នុងជំនួបសន្តិសុខថា្នក់តំបន់មួយនៅប្រទេសសិង្ហបុរីកាលពីខែមិថុនា លោករដ្ឋមន្ត្រីបារាំងនិយាយថា បារាំងនឹងបន្តដឹកនាំបេសកកម្មនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ហើយធ្វើនៅលើកក្រោយនេះ រួមជាមួយ នាវាចម្បាំងអង់គ្លេស និងអាល្លឺម៉ង។ទាក់ទិន ករណីសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះ កាលពីសប្ដាហ៍មុន ក្រសួងការបរទេសវៀតណាម បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដោយរំលឹកអោយ ចិនគោរពអោយបានខ្ជាប់ខ្ជួននូវច្បាប់សមុទ្រអន្តរជាតិ ឆ្នាំ១៩៨២។ ច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ១៩៨២ បានចែងថា ករណីវិវាទ គេត្រូវពិនិត្យចំងាយពីប្រទេសនោះ មក រកតំបន់ជម្លោះបើ ប្រទេសណាជិតជាងគឺកោះនោះជារបស់ប្រទេសនោះ។ ករណីនេះ ចិនហាក់នៅឆ្ងាយ ពីកោះមួយចំនួនដែលកំពុងមានជម្លោះ បើធៀបនឹងប្រទេសវៀតណាម។
រយៈពេលចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញ អាមេរិកឥណ្ឌានិង ជប៉ុន បានបញ្ជូននាវា ចម្បាំង បើកកាត់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលជាការបង្ហាញពីការបើកនាវាចរលើផ្លូវទឹក ដោយសេរីស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិ។ កាលពីសប្ដាហ៍មុន ជប៉ុនបានធ្វើសមយុទ្ធទ័ពជើងទឹកដោយការប្រើនាវាមុជទឹក ទៀតផង។ ករណីជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង បានកំពុងក្លាយជា ការបង្ហាញកម្លាំងរួម រវាងអាមេរិកជប៉ុន ឥណ្ឌា អង់គ្លេស បារាំង និងអូស្ត្រាលី ឆ្លើយតបនឹង ប្រទេសចិន ដែលត្រូវគេចោទថា មានមហិច្ឆតាចង់កាន់កាប់ផ្ដាច់មុខផ្លូវទឹក អន្តរជាតិនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះ៕