ខណៈតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈលើទីផ្សារពិភពលោកបានធ្លាក់ថ្លៃជាបន្តបន្ទាប់ នៅទីផ្សារកម្ពុជាឯនេះ វិញ តម្លៃប្រេងឥន្ធនៈបានធ្លាក់ចុះតិចតួចបំផុត។ កត្តានេះនាំឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន លើកយកបញ្ហានេះមកថ្លែងក្នុងវេទិកាសាធារណៈ ហើយជំរុញឲ្យក្រសួងពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយបញ្ហានេះ ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យតម្លៃឥន្ធនៈស្របតាមទីផ្សារអន្តរជាតិ។
ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ តម្លៃប្រេងឥន្ធនៈហាក់នៅទ្រឹងនៅឡើយ។ តើមានកត្តាអ្វីខ្លះ ដែលធ្វើឲ្យឥន្ធនៈនៅកម្ពុជាមិនអាចបញ្ចុះតម្លៃបាន?
ថ្មីៗនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន បានចាប់អារម្មណ៍លើតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈនៅកម្ពុជាថាចុះថ្លៃយឺត នៅពេលដែលតម្លៃលើទីផ្សារពិភពលោកធ្លាក់ចុះ ផ្ទុយទៅវិញបានឡើងថ្លៃលឿន នៅពេលដែលតម្លៃលើទីផ្សារពិភពលោកកើនឡើង។
ទន្ទឹមនឹងការចាប់អារម្មណ៍ខាងលើនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានបញ្ជាឲ្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ ឲ្យពិនិត្យលើបញ្ហានេះ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាបញ្ចុះតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈឲ្យស្របទៅតាមតម្លៃទីផ្សារអន្តរជាតិ ។
ប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយការចេញបញ្ជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានប្រកាសថា ខ្លួនបានរៀបចំរូបមន្តក្នុងការកំណត់ តម្លៃប្រេងឥន្ធនៈ ដើម្បីធានាថា ក្រុមហ៊ុនប្រេងឥន្ទនៈទាំងអស់ នឹងលក់នៅក្នុងតម្លៃមួយ ដែលសមស្របនឹងទីផ្សារអន្តរជាតិ និងមិនចំណេញខ្លាំងពេក។
ក្នុងការរៀបចំរូបមន្តនោះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ថ្លែងថា ក្រសួងបានស្នើក្រុមហ៊ុនឥន្ទនៈឯកជនទាំងអស់ ឲ្យផ្តល់ទិន្នន័យចំណូលចំណាយ តម្លៃទិញចូល និង តម្លៃដឹកជញ្ជូន ក៏ដូចជាតម្លៃស្ថានីយជាដើម ដើម្បីឲ្យក្រសួងរករូបមន្តកំណត់តម្លៃ និងស្វែងរកការឯកភាពគ្នាពីក្រុមហ៊ុន។
យ៉ាងនេះក្ដី តាំងពីក្រោយការកត់សម្គាល់របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន និងតាំងពីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានរករូបមន្តដើម្បីបញ្ចុះតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈនោះ តម្លៃឥន្ធនៈនៅកម្ពុជាហាក់នៅថេរនៅឡើយ ។
តើមានមូលហេតុអ្វីខ្លះ ទើបធ្វើឲ្យតម្លៃឥន្ធនៈនៅកម្ពុជា មិនអាចបញ្ចុះឲ្យសមាមាត្រនឹងតម្លៃទីផ្សារអន្តរជាតិបាន?
អ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍសង្គម លោកមាស នី មានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាទី១ មកពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនសូវបានចាត់វិធានការគ្រប់គ្រងឲ្យបានតឹងរ៉ឹង ទៅលើការកំណត់តម្លៃប្រេងឥន្ធនៈ គឺបានត្រឹមតែប្រមូលពន្ធតែប៉ុណ្ណោះ ។ ម្យ៉ាងទៀត លោកបន្តថា អាចមកពីអ្នកដឹកនាំគិតថា នៅកម្ពុជា អត់មានអ្នកណាហ៊ានសួរដេញដោលក្នុងរឿងនេះ ទើបទាំងរដ្ឋាភិបាល ទាំងក្រុមហ៊ុនប្រេងធ្វើព្រងើយកន្ដើយទាំងអស់គ្នា ។ លោកថា សំណាងហើយដែលបច្ចុបន្ននេះ ពលរដ្ឋខ្មែរមានហ្វេសប៊ុក គ្រាន់ធ្វើជាមធ្យោបាយក្នុងការរិះគន់ «យើងគិតថា នៅស្រុកយើងវាមិនសូវមានអ្នកចេះដឹងអីច្រើនដេញដឹងរឿងហ្នឹង ដល់អីចឹងទៅ ទាំងរដ្ឋាភិបាល ទាំងក្រុមហ៊ុនប្រេងហ្នឹងក៏ព្រងើយកន្ដើយទាំងអស់គ្នា នៅពេលដែលគេប្រកាសថា ប្រេងនៅទីផ្សារអន្តរជាតិថយចុះ ក៏មិនឃើញមានអ្នកណាខ្វល់ខ្វាយអីដេញដោល ។ អានេះយើងមានហ្វេសប៊ុកហើយ គ្រាន់នឹងស្រែករឿងហ្នឹងខ្លះ ហើយបើសិនជាកុំមានទៀត ក៏កាន់តែលែងមានអ្នកណាស្រែកទៀត ។ ហើយមួយទៀតគឺថា នៅស្រុកយើងនេះ ទោះបីជាប្រេងហ្នឹងវាចុះថោកប៉ុនណា ក៏វាមិនអាចថោកដូចដែលស្រុកគេជិតខាង ដោយសាររដ្ឋាភិបាលយើងយកពន្ធប្រេងហ្នឹងខ្ពស់ពេក»។
លោកមាស នី បន្ថែមថា ដោយសារការយកពន្ធលើតម្លៃប្រេងសាំងថ្លៃពេកនេះហើយ ទើបធ្វើឲ្យតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈនៅកម្ពុជា មិនអាចបញ្ចុះឲ្យសមាមាត្រនឹងតម្លៃទីផ្សារអន្តរជាតិបាន។ លោកថា តម្លៃប្រេងនៅប្រទេសថៃ និងវៀតណាម ដែលមានព្រំដែនជាប់កម្ពុជា គឺប្រហែលបីពាន់រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយលីត្រ ចំណែកនៅកម្ពុជាវិញ តម្លៃដល់ទៅជិតបួនពាន់រៀល ។
លោកមាស នី បញ្ជាក់ថា ការដែលប្រទេសជិតខាងទាំងពីរនេះអាចលក់ប្រេងក្នុងតម្លៃទាបជាងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលគេយកពន្ធតិច ដើម្បីធ្វើឲ្យជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋគេមានកំណើនឡើង។ លោកថា កាលណាតម្លៃប្រេងសាំងខ្ពស់ នោះវានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ «តាំងពីកសិករឡើង កសិករគាត់មិនត្រូវការប្រើប្រេង! ហើយអ្នកធ្វើដំណើរចុះឡើងមិនត្រូវការប្រើប្រេងចាក់ម៉ូតូ អ្នកឡាន គេរកស៊ីរត់ឈ្នួលឡាន ប្រេងថ្លៃគេក៏យកពីអ្នកធ្វើដំណើរហ្នឹងថ្លៃដែរ អ៊ីចឹងទៅណ៎ះ! ដល់អីចឹងទៅ ប្រេងហ្នឹងគឺប៉ះពាល់ដល់ពលរដ្ឋគ្រប់រូបទាំងអស់ ហើយរដ្ឋាភិបាលគេប្រទេសជិតខាងយើង ដូចថៃ វៀតណាម របបប្រេងហ្នឹង គេទប់តម្លៃឲ្យទាប ដើម្បីធ្វើម៉េចឲ្យពលរដ្ឋគេហ្នឹងបានទទួលបានជីវភាពហ្នឹងវាអាចបានធូរស្រាល ដោយសារប្រេងថោក ប៉ុន្តែស្រុកយើង យើងអត់បានគិត»។
លោកមាស នីបន្ថែមថា កត្តាចម្បងមួយ ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាយកពន្ធលើប្រេងឥន្ធនៈខ្ពស់ អាចដោយសារថា រដ្ឋាភិបាលមិនបានប្រឹងប្រែងប្រមូលពន្ធពីផ្នែកផ្សេងទៀតឲ្យបានមាំទាំ ទើបធ្វើឲ្យការប្រមូលពន្ធពីប្រេងឥន្ធនៈ ក្លាយជាប្រភពចំណូលមួយធំ ហើយរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែខំជម្រិតពន្ធពីប្រេងឥន្ធនៈតែម្ដង។
ផ្អែកលើប្រសាសន៍អ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍសង្គមខាងលើនេះ ឃើញថា កត្តាដែលប្រេងឥន្ធនៈនៅកម្ពុជាមិនអាចបញ្ចុះឲ្យសមាមាត្រនឹងអត្រាទីផ្សារពិភពលោកមកពី រដ្ឋាភិបាលចេះតែយកពន្ធ តែមិនចាត់វិធានការគ្រប់គ្រងតម្លៃ និងម្យ៉ាងទៀត អាចមកពីរដ្ឋាភិបាលធូររលុងក្នុងការយកពន្ធលើទំនិញផ្សេងទៀត ហើយបែរជាពង្រឹងពន្ធលើប្រេងឥន្ធនៈទៅវិញ៕
