កណ្ដាល៖ នៅពេលដែលនិយាយពីស្នាដៃចម្លាក់ជាងទងរបស់អ្នកភូមិកោះចិន ស្ថិតនៅឃុំកោះចិន ស្រុកញញាឮ ខេត្តកណ្តាល អ្នកដែលធ្លាប់ទៅដល់ភូមិជាងទងមួយនេះ ប្រាកដជាប្លែកអារម្មណ៍ស្ញើចសរសើរពីទឹកដៃចម្លាក់ក្បួរក្បាច់ រចនាលើផ្តិល ថាស រូបសត្វ សម្ភារៈប្រើប្រាស់មួយចំនួន និងវត្ថុអនុស្សាវរីយផ្សេងៗជាច្រើនមុខទៀត ដែលធ្វើពីលោហៈមានស្ពាន ប្រាក់ សំរិទ្ធ ព្រមទាំងទង់ដែង មិនដាច់ពីមាត់ឡើយ។ បើគ្រាន់តែពិនិត្យមើលមួយភ្លែតទៅលើផលិតផលសម្រេចដែលដាក់តាំងក្នុងទូកញ្ចក់ ឬតាំងលក់នៅលើទីផ្សារមួយចំនួននៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលយកមកពីភូមិកោះចិន ភាគច្រើនមនុស្សពុំសូវចាប់អារម្មណ៍ថា ក្បាច់ចម្លាក់លើវត្ថុទាំងនោះ ស្ត្រីឬបុរសជាអ្នកឆ្លាក់នោះទេ។ ប៉ុន្តែការពិត ក្បាច់ចម្លាក់ជាងទងលើវត្ថុប្រើប្រាស់ទាំងនោះ គឺសុទ្ធសឹងឆ្លាក់ចេញទឹកដៃរបស់ស្ត្រីអ្នកភូមិកោះចិន ស្ទើរទាំងអស់។
ស្នូរសំឡេងដំ គោះ ដាប់ ឆ្លាក់ ហាក់មិនដាច់សូរលាន់ឮខ្ទរខ្ទារបន្តដេញបណ្តាក់គ្នាពីផ្ទះមួយទៅផ្ទះមួយ បានកំដរភូមិកោះចិន មិនឱ្យមានសភាពស្ងប់ស្ងាត់ឡើយ រហូតដល់អ្នកភូមិនេះហៅឈ្មោះភូមិខ្លួនឯងថា «ភូមិជាងទង»។ គ្រាន់តែចោលក្រសែភ្នែកសម្លឹងទៅកាន់ផ្ទះអ្នកភូមិនីមួយៗ ដែលរស់នៅអមសងខាងផ្លូវនៅក្នុងភូមិកោះចិន ឃើញមានអ្នកភូមិស្រីប្រុសកំពុងមមាញឹកញាប់ដៃញាប់ជើងនៅក្នុងកិច្ចការចម្លាក់ជាងទងរបស់ពួកគាត់។ តាមការសម្គាល់ឃើញមានស្ត្រីភាគច្រើននៅក្នុងភូមិនេះ ចេះដាប់ ឆ្លាក់ចម្លាក់ជាងទងស្ទើរគ្រប់ផ្ទះទាំងអស់។
តើអ្នកឆ្លាក់ក្បាច់លើលោហៈនៅភូមិនេះ សុទ្ធតែនារីមែនទេ? ឆ្លើយនឹងសំណួរខ្លីមួយនេះ ស្ត្រីជាងទងវ័យ ៤៨ ឆ្នាំ អ្នកស្រី បាំង ចាន់ធូ កំពុងញាប់ដៃឆ្លាក់ក្បាច់លើផ្តិលទង់ដែងក្រហមដាក់នៅពីមុខគាត់ បានប្រាប់ឱ្យដឹងថា៖ «អ្នកឆ្លាក់ក្បាច់នៅក្នុងភូមិកោះចិនតាំងពីដើមមកភាគច្រើនជាស្ត្រីទាំងអស់ ចំណែកបុរសមានតិចណាស់ស្ទើរតែគ្មានផង។ ប្រុសៗ គាត់ពុំសូវចូលចិត្តមកអង្គុយឆ្លាក់ដូចនារីនោះទេ… ប្រុសៗបើឆ្លាក់វិញ អ្នកខ្លះធ្វើបានល្អជាងស្ត្រីទៀតនោះ តែបុរសភាគច្រើនជាអ្នកគាត់ជំនាញខាងតម្លើងគ្រោង ដំ ស្លលោហៈ ឆាប… គេមិនសូវចាប់អារម្មណ៍និងមានជំនាញរឿងឆ្លាក់ហ្នឹងប៉ុន្មានទេ»។
ញញឹមបណ្តើរដៃឆ្លាក់ក្បាច់បណ្តើរស្ត្រីជាងទងរូបនេះ បានឱ្យដឹងថា មូលហេតុដែលនាំឱ្យបុរសមិនចង់ចាប់ជំនាញជាអ្នកឆ្លាក់ចម្លាក់ ព្រោះដើម្បីបានគ្រោងផ្តិល ឬថាសមកឆ្លាក់ ទាល់តែបុរសតម្លើងគ្រោង និងក្រឡឹងឱ្យស្អាតសិន ទើបយកឱ្យស្ត្រីឆ្លាក់ក្បាច់។ ការងារទាំងនោះ ជាការងារធ្ងន់មិនអាចឱ្យស្ត្រីធ្វើបានឡើយ។ អ្នកស្រី បាំង ចាន់ធូ ក៏បាននិយាយដែរថា ការងារចម្លាក់ក្បាច់ផ្កាភ្ញីផ្សេងៗ មិនមែនងាយស្រួលសម្រាប់ឆ្លាក់នោះទេ មានតែស្ត្រីទេដែលអាចធ្វើការងារទាំងនេះបាន។ «ការងារនេះ មិនងាយធ្វើទេ ស្ត្រីមានភាពអំណត់អត់ធ្មត់ជាងបុរស ហើយស្ត្រីគាត់អាចគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍បានល្អ មិនមានចិត្តឆេវឆាវ ហើយអាការងារហ្នឹងបើមិនអត់ធ្មត់ធ្វើមិនបានទេ»។
ដៃស្តាំកាន់ញញួរដំតិចៗតម្រឹមមាត់ផ្តិតដែលកំពុងឆ្លាក់ អ្នកស្រី បាំង ចាន់ធូ បានរំលឹកឱ្យដឹងពីមូលហេតុដែលអ្នកស្រីនិងក្រុមគ្រួសារបានចាប់យករបរជាងទងមកចិញ្ចឹមជីវិតថា ចាប់តាំងពីវ័យកុមារ អ្នកស្រីធំធាត់ឡើងក្នុងគ្រួសារដែលមានម្តាយឪពុកជាអ្នកមានចំណេះជំនាញចម្លាក់ជាងទងស្រាប់ ក៏មានចិត្តស្រឡាញ់ជំនាញនេះ ហើយចាប់ផ្តើមចេះឆ្លាក់តាំងពីពេលនោះមកតែម្តង។ លើសពីនេះ មុខរបរតជំនាន់នេះងាយស្រួលរក មិនហត់ទៅធ្វើការងារនៅក្រៅស្រុក។
«ផ្ទះផ្ទាល់ខ្លួនជាសាលា ម្តាយឪពុកជាគ្រូ ប៉ុន្តែរបៀបនៃការឆ្លាក់មិនមែនកើតចេញពីការស្រមើស្រមៃគ្មានក្បួនខ្នាតឡើយ ។ រាល់រូបចម្លាក់ដែលឆ្លាក់ផ្តិតជាប់នឹងវត្ថុប្រើប្រាស់ដែលខ្ញុំធ្វើឡើង ក្បាច់ទាំងអស់ត្រូវមានក្បួនខ្នាតនិងប្រភពត្រឹមត្រូវ… ភាគច្រើនយើងប្រើក្បាច់អង្គរដើម្បីឆ្លាក់… ហើយអ្នកដែលរៀននៅសាលាវិចិត្រក៏មិនប្រាកដថាអាចធ្វើបានទាំងអស់ដែរ»។ នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមពីអ្នកស្រី បាំង ចាន់ធូ ស្ត្រីចម្លាក់ជាងទងនៅភូមិកោះចិន។
កំពុងអង្គុយឆ្លាក់ក្បាច់លើផ្តិលទង់ដែងដាក់លើកំណាត់ឈើដែលបានចោះជារង្វង់ឱ្យខូងបន្តិចដើម្បីកុំឱ្យផ្តិលរំកិល នៅក្រោមផ្ទះឈើរបស់ខ្លួនអ្នកនាង ស្រីអូន បាននិយាយថា រូបនិងក្បាច់ដែលកំពុងឆ្លាក់នេះត្រូវបានដកស្រង់ចេញខ្សែរឿងរាមកេរ្តិ៍ចម្លងចេញពីចម្លាក់តាមជញ្ជាំងថែវប្រាសាទអង្គរវត្ត។ ការឆ្លាក់ក្បាច់នេះ មិនមែនរៀបរាប់តាមលំដាប់លំដោយនៃសាច់រឿងនោះទេ ពោលគឺគេត្រូវដកស្រង់តែវគ្គសំខាន់នៃរឿងយកមកឆ្លាក់តែប៉ុណ្ណោះ។
ជាងទងរូបនេះ បានរៀបរាប់ប្រាប់ពីរបៀបឆ្លាក់របស់គាត់ថា មុននឹងចាប់ផ្តើមឆ្លាក់គេត្រូវដាក់ជ័រស្នូលចូលទៅក្នុងគ្រោងផ្តិលដែលតម្លើងរួច ឱ្យពេញសព្វ។ ជ័រស្នូលដែលដាក់ចូល ត្រូវបានគេយកទៅស្លបញ្ចូលគ្នាដោយមានលាយដីដំបូក ជ័រចុង និងខ្លាញ់ត្រី ដើម្បីឱ្យទន់ស្រួលងាយស្រួលឆ្លាក់ និងងាយស្រួលយកជ័រចេញវិញ។ បន្ទាប់ពីរៀបចំដាក់ជ័រស្នូលរួច ចាប់ផ្តើមឆ្លាក់ដោយកាត់ផ្ទាំងរូប ឬក្បាច់ផ្សេងៗ ដែលយើងស្រលាញ់ ឬក្បាច់តាមតម្រូវការរបស់អ្នកទិញមកបិទលើផ្តិល រួចចាប់ផ្តើមឆ្លាក់ដោយប្រើញញួរ និងដែកឆ្លាក់។ នៅពេលយកជ័រស្នូលចេញ គេត្រូវយកផ្តិល ពែង ប៉ាន់ កំសៀវទាំងនោះទៅដុតដើម្បីឱ្យជ័រហូរចេញ បន្ទាប់មកគេយកវាទៅលាងទឹកធម្មតា ទឹកអាស៊ីត រួចសម្អាតម្តងទៀត ជ្រលក់ទឹកមាស ឬទឹកប្រាក់យកទៅហាលថ្ងៃជាការស្រេច។
និយាយពីដែកដែលគេយកមកឆ្លាក់វិញ «ដែកឆ្លាក់» មានច្រើនប្រភេទ មានទំហំតូចជាង ឬអាចប៉ុនដែកគោលប្រវែងមួយតឹកមានដូចជា ដែកខ្សាច់ ដែកខ្សែ ដែកពងត្រី ដែកត្របកឈូក ដែកបញ្ជាន់ ដែកជ្រៀក ដែកផ្កា ដែកក្បាច់ ព្រមទាំងដែកបង្កង់ជាដើម។ ដែកឆ្លាក់មួយដើមត្រូវទិញពីជាងក្នុងតម្លៃ ៥ ពាន់រៀល។ ចំណែកគ្រឿងលោហៈសម្រាប់យកមកឆ្លាក់ក៏ត្រូវទិញពីរោងជាងកិនលោហៈដែលនាំចូលមកពីប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសចិន។ ១គីឡូទង់ដែងទិញចូលតម្លៃ ១០ ដុល្លារ ឆ្លាក់រួចលក់ចេញវិញក្នុង ១គីឡូបានពី ៣០ ទៅ ៣៥ ដុល្លារដោយត្រូវចំណាយពេលពី ២ ទៅ ៣ ថ្ងៃទើបទើបបានប្រាក់ចំណេញពី ៤ - ៥ ដុល្លារ។
«ជំនាញចម្លាក់ជាងទងទាំងនេះ ខ្ញុំចេះតពីម្តាយឪពុកតាំងពីក្មេងៗ ចេះតាំងពីអាយុប្រាំ ប្រាំមួយឆ្នាំមកម្ល៉េះ ហើយជិត ៥០ ឆ្នាំមកនេះ ខ្ញុំធ្វើវារហូត… ព្រោះយើងកើតមកចេះអាហ្នឹង មិនដឹងទៅធ្វើអីកើតក្រៅពីរបរនេះ។ អ្នកស្រី កែវ សុខខឿន បានបន្តនិយាយបន្ថែមថា៖ «តាំងពីខ្ញុំដឹងមកនៅស្រុកភូមិនេះ ខ្ញុំឃើញតែគេធ្វើជាងទង មិនមានប្រកបធ្វើអ្វីក្រៅពីនេះនោះទេ ប៉ុន្តែក៏មានគ្រួសារខ្លះឆ្លៀតធ្វើស្រែ និងដាំំដំណាំនៅចម្ការតិចតួចខ្លះដែរ មិនអត់ទេ… ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់គឺចម្លាក់ជាងទងនេះឯង ច្រើនជាងគេ។ របរមួយនេះមិនពិបាករកទេកាលពីមុន ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នមានការប្រែប្រួលយ៉ាងខ្លាំង ព្រោះមិនសូវមានគេឱ្យតម្លៃ»។
អ្នកស្រី កែវ សុខខឿន បញ្ជាក់ថា ការមិនឱ្យតម្លៃស្នាដៃចម្លាក់ ការធ្លាក់ចុះរបរជាងទងនេះ ដោយសារវត្ថុធាតុដើមនិងសម្ភារៈផ្សេងៗទៀតសម្រាប់ការងារជាងទងបានឡើងនៅរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះឡើងថ្លៃខ្ពស់ បានបង្ខំចិត្ដអ្នកប្រកបរបរជាងទងក្នុងភូមិកោះចិនឱ្យបោះបង់មុខរបរបន្តជំនាន់នេះចោលជាបណ្តើរៗ ព្រោះផលិតបាន ប៉ុន្តែលក់ប្រាក់ចំណេញតិចពេក រហូតមិនអាចផ្គត់ផ្គង់ដល់ជីវភាពគ្រួសារបាន។
ទន្ទឹមនឹងការលើកឡើងខាងលើ ស្ត្រីទឹកដៃវ័យចំណាស់ផ្នែកចម្លាក់ជាងទងនៅភូមិកោះចិនរូបនេះ បានប្រាប់ពីក្បាច់ដែលគាត់បានឆ្លាក់ថា មានក្បាច់ចំនួន ៤ ប្រភេទដែលគេនិយមយកមកឆ្លាក់ មានដូចជាក្បាច់អង្គរ ក្បាច់ភ្ញីទេស ភ្ញីភ្លើង និងក្បាច់វល្លិ៍។ ក្បាច់ទាំងអស់នេះ ត្រូវបានគេយកទៅឆ្លាក់តូច ធំ ខ្លី វែង ទៅតាមទ្រង់ទ្រាយផ្សេងៗតាមការនិយម ដោយនៅក្នុងក្បាច់ទាំងនោះមានក្បាច់ដកចន្ទន៍ ក្បាច់ត្របកឈូកពេញ ក្បាច់ត្របកឈូកចំហៀង ក្បាច់គោមក្បាច់ ក្បាច់កន្ទុយហង្ស ក្បាច់ជរ និងក្បាច់ពងត្រីជាដើម។
លោកតា អឿ ស៊ន មានអាយុ ៨៥ ឆ្នាំអាចនិយាយបានថាជាព្រឹទ្ធាចារ្យជាងទងក្នុងភូមិកោះចិននេះ បានលើកឡើងថា តាំងពីដើមមកប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងភូមិកោះចិននេះ និយមប្រកបរបរចម្លាក់ជាងទងច្រើនណាស់ គ្រប់ផ្ទះគ្រប់គ្រួសារទាំងអស់តែងធ្វើមិនដាច់លុះថ្ងៃឡើយ ព្រោះរបរនេះធ្វើនៅនឹងកន្លែង មនុស្សជំនាន់មុនគេឱ្យតម្លៃស្នាដៃរបស់ជាង ហើយលក់បានតម្លៃថ្លៃគ្រាន់បើល្មមចិញ្ចឹមគ្រួសារបានយ៉ាងស្រួល។ ស្ត្រីនៅក្នុងភូមិទាំងអស់ ទាំងក្មេង ទាំងចាស់សុទ្ធតែមានជំនាញចម្លាក់ជាងទងទាំងអស់ ចំណែកបុរសមិនជំនាញដូចស្ត្រី បុរសបានត្រឹមតែការងារប្រើកម្លាំងធ្ងន់ៗ ដូចជាតម្លើង ដំ ស្មិត ជាដើម។ «ដោយសារបានស្នាដៃស្ត្រីនេះហើយ ទើបរបរជាងទងនៅភូមិកោះចិនល្បីឈ្មោះរហូតដល់សព្វថ្ងៃ»។ នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់លោកតា អឿ ស៊ន។
អ្នកស្រី គ្រីស (Crish) ជនជាតិអូស្ត្រាលី ជាអ្នកទេសចរទើបនឹងធ្វើដំណើរចុះពីកប៉ាល់ដើរចូលមកទស្សនារបរជាងទងរបស់អ្នកភូមិ កោះចិន បាននិយាយថា អ្នកស្រីមានអារម្មណ៍រំភើបរីករាយ នៅពេលបានមកដល់ភូមិនេះ ឃើញអ្នកភូមិចេះបង្កើតស្នាដៃឆ្លាក់លើប្រាក់ ស្ពាន់ និងលោហៈផ្សេងៗបានយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញ។ ស្ត្រីជនជាតិអូស្ត្រាលី វ័យ ៦៥ ឆ្នាំរូបនេះនិយាយបណ្តើរភ្នែកសម្លឹងទៅកាន់ ស្ត្រីកំពុងឆ្លាក់បណ្តើរថា៖ «នេះជាជំនាញល្អមួយសម្រាប់ពួកគាត់ជាស្ត្រី គាត់អាចជួយខ្លួននិងគ្រួសាររបស់ពួកគាត់បាន… ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ ហើយមិននឹកស្មានថាស្នាដៃទាំងនេះធ្វើដោយដៃរបស់ស្ត្រីទេ មើលទៅស្អាត… ខ្ញុំពេញចិត្តស្នាដៃរបស់ពួកគាត់»។
សូមបញ្ជាក់ថា ផលិតផលដែលជាងទងធ្វើពីលោហៈ ស្ពាន់ ប្រាក់ សំរឹទ្ឋ ទង់ដែង មានដូចជា ផ្តិល ថាស ថូ ពែង ចាន ស្លាបព្រា រូបសត្វ សម្ភារៈតាំងលម្អមួយចំនួន ព្រមទាំងវត្ថុអានុស្សាវរីផ្សេងៗ របស់អ្នកភូមិកោះចិនដែលបានផលិតរួច ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋនាំយកមកលក់នៅលើទីផ្សារមួយចំនួននៅរាជធានីភ្នំពេញ៕
