អ្នកវិភាគស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជា ទទួលស្គាល់ថា ការដឹកនាំបែបរបបផ្តាច់ការគឺ ជាដើមចមនាំឲ្យកើតមានបដិវត្តន៍ ។ អ្នកវិភាគបន្តថា អនុសាសន៍របស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននេះ ក៏បានឆ្លុះបញ្ចាំងពីបរិបទនយោបាយនៅកម្ពុជាដែរ។
ក្រុមអ្នកវិភាគកម្ពុជា បានគាំទ្រប្រសាសន៍របស់រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន អំពីមូលហេតុដែលនាំឲ្យមានបដិវត្តន៍កើតឡើង។
សាស្ត្រចារ្យវិទ្យានយោបាយ លោក សូ ចន្ថា មានប្រសាសន៍ថា លោកសាទរចំពោះការផ្តល់អនុសាសន៍របស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក អូប៉ាម៉ា ប្រាប់ទៅមេដឹកនាំផ្តាច់ការនៅលើពិភពលោក ពីមូលហេតុនាំឲ្យមានបដិវត្តន៍ គឺដោយសារចង់ឲ្យមេដឹកទាំងនោះ ងាកមកដឹកនាំប្រទេសបែបប្រជាធិបតេយ្យវិញ ។
ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកសាស្ត្រចារ្យផ្នែកវិទ្យានយោបាយរូបនេះបន្តថា ការផ្តល់អនុសាសន៍របស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន មិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ឡើយ។ លោកថា លោកអូប៉ាម៉ា ត្រូវតែមានការអនុវត្តទៀតទើបប្រសើរ។ លោកបន្តថា ជាក់ស្តែងប្រទេសកម្ពុជាប្រកាន់របបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ប៉ុន្តែការដឹកនាំប្រទេសវិញហាក់ដូចជាផ្តាច់ការទៅវិញ។
លោកនិយាយថា «ប្រសិនបើយើងធ្វើការប្រៀបធៀប ប្រទេសលីប៊ីអីជាដើម ជាមួយកម្ពុជា យើងឃើញថាវាប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ឧទារហណ៍ អយុត្តិធម៌សង្គម ការគាបសង្កត់ទៅលើសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ការរំលោភបំពានកម្មសិទ្ធិឯកជន ជាពិសេសគឺការមិនផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាពដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយក្នុងនោះដែរ គឺមានបក្សពួកនិយមដាក់ខ្សែស្រឡាយខ្លួន ឯង ឲ្យអំណាចគ្រប់គ្រងរដ្ឋ ដូចកម្ពុជាដែរ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ លោកបណ្ឌិត មាស នី អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវពីការអភិវន្ឍសង្គមបានឲ្យដឹងថា លោកគាំទ្រប្រសាសន៍របស់ប្រធានាធិបតេយ្យអាមេរិក លោក អូប៉ាម៉ានេះ ព្រោះថា ការកើតឡើងមានបដិវត្តន៍ មិនមែនកើតឡើង ដោយក្រុមណាបង្កើតមួយឡើយគឺ ភាគច្រើនកើតឡើងដោយសាររបៀបនៃការដឹកនៃមេដឹកផ្តាច់ការនីមួយៗ នៅលើពិភពលោក ។ លោកបន្តថា លោកមិនចង់ឃើញប្រទេសកម្ពុជាមានបដិវត្តន៍កើតឡើងនោះ ពោលគឺ លោកចង់ឃើញភាពរីកចម្រើនដូចប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ដទៃទៀត។
លោកថា «យើងមិនចង់ឃើញស្ថានភាពនៅស្រុកខ្មែរ ធ្លាក់ចូលទៅដូចប្រទេសសេរី ប្រទេសលីប៊ី គឺយើងចង់ឃើញដំណើររបស់ប្រទេសយើងមួយអាចដើរចេញពីភាពផ្តាច់ការ ដោយសន្តិវិធី ព្រោះថាយើងមិនចង់ឃើញសូម្បីស្ថានភាពដូចនៅសេរី មិនឃើញដែរ ហើយដូចជាកាដាហ្វីក៏យើងមិនចង់ឃើញមានការបង្ហូរឈាមដែរ»។
ដូចគ្នានេះដែរ លោក អ៊ូ វីរៈ ប្រធានអង្គការវេទិការអនាគត និងជាអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍សង្គមបានឲ្យដឹងថា ជាការពិតណាស់បដិវត្តន៍កើតចេញពីការរឹតត្បិតសេរីភាព ក្រោមការដឹកនាំផ្តាច់ការរបស់មេដឹកនាំមួយចំនួននៅលើពិភពលោក។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាល មិនចង់ឲ្យមានការបដិវត្តកើតឡើងនោះ រដ្ឋាភិបាលមិនគួរទប់ស្កាត់ការតវ៉ាបញ្ចេញមតិនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញរដ្ឋាភិបាលគួរតែបើកឲ្យកាន់តែទូលាយទៅវិញទេ ក្នុងការទាមទារតវ៉ាបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
សូមជម្រាបថា កាលពីថ្ងៃទី ២៨ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៥ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា បានថ្លែងនៅក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅបុរីញូយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិកថា មូលហេតុនាំឲ្យមានបដិវត្តន៍គឺ ដោយមេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងនោះ ដឹកនាំបែបផ្តាច់ការ ៕
