ភ្នំពេញ៖ក្រសួងមហាផ្ទៃបានដាក់ឲ្យដំណើរការ«ភូមិស»ឬ«ភូមិគ្មានគ្រឿងញៀន»ដែលបង្កើតឡើងនៅជាប់ព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាងក្នុងគោលបំណងទប់ស្កាត់ការរត់ពន្ធគ្រឿងញៀនឆ្លងដែននិងទប់ស្កាត់ការដាំដុះ ផលិតកែច្នៃ និងការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។
បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនបានរឹបអូសគ្រឿងញៀនចំនួនជាង១៩៦គីឡូក្រាមនិងគ្រឿងញៀនកៃច្នៃរួច១៨០គីឡូក្រាមនិងកញ្ឆាក្រៀម១១៦គីឡូក្រាមនិងកញ្ឆាស្រស់៣០៣ដើម។ការរឹបអូសគ្រឿងញៀនឆ្នំា២០១៧កើនឡើងជាងឆ្នាំមុន។
ដោយផ្អែកតាមរបាយការណ៍អំពីអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀននៅតាមភូមិ-ឃុំ មានចំនួនជាង១ម៉ឺន៤ពាន់នាក់ កើនឡើងជាង៥ពាន់នាក់នាក់ស្មើនឹងជាង៥៩ភាគរយ។ ក្រសួងមហាផ្ទៃបានសម្រេចបង្កើត«ភូមិស»តាមព្រំដែន ដែលគេហៅថា«ភូមិគ្មានគ្រឿងញៀន»។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ថោង សុគន្ធា អគ្គលេខាធិការរងអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន បានឲ្យដឹងថាក្រសួងមហាផ្ទៃបានបង្កើត«ភូមិស»នៅតាមព្រំដែនជាមួយប្រទេសឡាវ វៀតណាម និងថៃ គឺដើម្បីជំរុញឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមទប់ស្កាត់ការរត់ពន្ធគ្រឿងញៀនឆ្លងដែនពីប្រទេសជិតខាងកម្ពុជា។លោកឧត្តមសេនីយ៍ ថោង សុគន្ធា ពន្យល់ថា«ភូមិស»ជាភូមិដែលគ្មានបញ្ហាគ្រឿងញៀន។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ថោង សុគន្ធា៖«ភូមិសគ្រាន់តែសំដៅថាភូមិនីមួយៗអត់មានបញ្ហាគ្រឿងញៀន ហើយនៅពេលដែលខ្ញុំនិយាយអត់យាយបញ្ហាគ្រឿងញៀននឹងអាចនិយាយបានថាធ្វើម្ត៉េចឲ្យវាអស់ទាំងអស់អាលីញមិនមែនទេវាមិនអាចថាអស់អាលីញប៉ុន្តែយើងអាចគ្រប់វាបាន បញ្ហានៅតាមភូមិនីមួយៗយើងអាចគ្រប់គ្រង់វាបាន។ឧទាហរណ៍យើងកំណត់ទិសដៅមួយកុំឲ្យមានការដាំដុះ ការផលិតនិងការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀននៅក្នុងភូមិ។»
បើតាមរបាយឲ្យការណ៍របស់អគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនគឺអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀននៅតាមភូមិ ឃុំជាង១៤០០០នាក់ស្មើនឹង៣៦ភាគរយមិនទាន់ទទួលបានសេវាព្យាបាលនិងស្តារនីតិសម្បទា។
តាមរបាយការណ៍សរុបប្រចាំឆ្នាំរបស់ស្ថាប័ននេះ សមត្ថកិច្ចចាប់ឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យបានជាង១ម៉ឺន៧ពាន់នាក់។ក្នុងនោះស្រីមានជាង១ពាន់៥រយនាក់។ ជនសង្ស័យដែលសមត្ថកិច្ចចាប់បានកើនឡើងជាង៧ពាន់នាក់ស្មើនឹងជាង៨៤ភាគរយ ធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០១៦ មានចំនួនជិត១ម៉ឺននាក់។
អ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន៨៩ភាគរយមានអាយុចាប់ពី១៨ឆ្នាំរហូតដល់៣៥ឆ្នាំ។ក្នុងនោះសិស្សនិស្សិតប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន៩ភាគរយ កម្មករនិងពលករប្រមាណ៣៣ភាគរយនិងក្រុមមនុស្សគ្មានការងារពិតប្រាកដមានរហូតដល់៣៨ភាគរយ។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ ថោង សុគន្ធា ពន្យល់ថា កាលណាភូមិនៅជាប់ព្រំដែនទប់ស្កាត់គ្មានគ្រឿងញៀនឬក៍ទប់ស្កាត់អ្នកជក់គ្រឿងញៀនហើយបញ្ជូនពួកគេទៅមណ្ឌលបន្សាប់គ្រឿងញៀនគ្រប់គ្នា ភូមិនោះនឹងក្លាយទៅជា«ភូមិស»។លោកថាលក្ខណសម្បត្តិមួយទៀត ដើម្បីក្លាយជា«ភូមិស» ពោលគឺភូមិគ្មានការដាំដុះ ការផលិតនិងប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។
ថោង សុគន្ធា«ភូមិនឹងអត់មានការដាំដុះ ការ អត់មានការផលិត អត់មានការកែច្នៃ អាហ្នឹងជាលក្ខណៈសម្បត្តិគាត់មួយដែលគាត់ត្រូវបាន។មួយទៀតគាត់អត់មានការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន បើអត់មានការប្រើប្រាស់គ្រឿងយើងឲ្យគាត់មួយលក្ខណសម្បត្តិមួយទៀត។មួយទៀតប្រសិនបើមានអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនយើងត្រូវគ្រប់បានមានន័យថាគាត់ត្រូវតែទៅទទួលយកសេវាព្យាបាល។»
របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនបង្ហាញថាអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនជាង៨ពាន់ករណី កើនឡើងជិត៤ពាន់ករណីស្មើនឹងជាង ៩២ភាគរយ បើធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០១៦ មានជាង៤ពាន់ករណី។ អ្នកញៀនថ្នាំប្រភេទអំហ្វេតាមីន ហេរ៉ូអ៊ីន និងអាភៀនបានទទួលសេវាព្យាបាលក្នុងមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋជាង៣ពាន់នាក់និងព្យាបាលក្នុងមណ្ឌលបន្សាបគ្រឿងញៀនជាង១ម៉ឺន២ពាន់កើនឡើងជិត៥ពាន់នាក់។
លោកបណ្ឌិត មាស នី អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវពីការអភិឌ្ឍន៍សង្គមគាំទ្រចំពោះការបង្កើតឲ្យ«ភូមិស»ឬ«ភូមិគ្មានគ្រឿងញៀន»របស់រដ្ឋាភិបាលថាជាយន្តការមួយនឹងចូលរួមចំណែកជួយទប់ស្កាត់ការជួញដូរគ្រឿងញៀនឆ្លងដែន។
លោកបណ្ឌិត មាស នី សង្កេតឃើញថា ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនកំពុងរីករាលដាលខ្លាំងពីទីក្រុងរហូងដល់ទីជនបទដាច់ស្រយាល។លោកបន្ថែមថាការប្រើប្រាស់និងជួញដូរគ្រឿងញៀនរវាងប្រជាពលរដ្ឋជាប់ព្រំដែនកម្ពុ-ថៃ ហាក់ដូចជាមានលក្ខណៈចំហរច្រើន។
លោកបណ្ឌិត មាស នី ៖«ស្ថានភាពរីករាលដាលនៃការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនគឺឥឡូវនេះមិនថានៅតំបន់ណាតំបន់ណាសូម្បីតំបន់ដាច់ស្រយ៉ាលក៏មានរបាយការណ៍មកបង្ហាញថាការប្រើប្រាស់គគ្រឿងញៀនកំពុងកើនឡើងស្រូចស្រាវមែនតែនហើយបើយើងមើលភូមិនៅតាមតំបន់បណ្តោយព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ វិញគឺការប្រើ ចែកចាយគ្រឿងញៀនវាដូចជាមិនមានការលាក់បាំងទេ។»
របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនបង្ហាញថាអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនទាំង១៥ខេត្តរាជធានីសរុបជា១ម៉ឺន ៤ពាន់។ក្នុងនោះខេត្តតា កែវ មានអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនច្រើនជាងគឺ២០០០នាក់។ខេត្តបាត់ដំបង ជាង១២០០នាក់និងខេត្តកណ្តាលមានអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនជិត១៥០០នាក់។ចំណែកអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញជាង៦០០នាក់។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ថោង សុគន្ធា អគ្គលេខាធិការរងអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន បញ្ជាក់ថាមូលហេតុដែលបង្កើត«ភូមិស»នៅតាមព្រំដែនព្រោះដើម្បីទប់ស្កាត់ឧក្រិដ្ឋជនរត់ពន្ធគ្រឿងញៀនឆ្លងដែនចូលមកប្រទេសកម្ពុជា។ទោះបីយ៉ាងណាការដាក់អនុវត្តន៍ឲ្យដំណើរ«ភូមិស»នេះមិនទាន់ទទួលបានលទ្ធិផលជាដុំកំភួននៅឡើយ ព្រោះ«ភូមិស»ទើបនឹងដាក់ឲ្យអនុវត្តន៍នៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៧នេះ។
ចំណែកលោក កែ គឹម យ៉ាន ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនថ្លែងនៅក្នុងសន្និបាទបូកសរុបការងារត្រួតពិនិត្យគ្រឿងញៀនប្រចាំឆ្នាំកាលពីដើមខែកុម្ភៈថាគ្រឿងញៀនត្រូវបានឧក្រិដ្ឋជននាំចូលតាមច្រកព្រំដែនមានអត្រាខ្ពស់គឺជិត១០០គីឡូក្រាមនៅឆ្នាំមុន។
របាយការណ៍របស់អគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនឲ្យដឹងថាអ្នកញៀនថ្នាំមកទទួលសេវាព្យាបាលនៅតាមមណ្ឌលសុខភាពនិងតាមមណ្ឌលបណ្តោះអាសន្នរបស់រដ្ឋនិងឯកជនជាង៤១៩កន្លែងជាង១ម៉ឺន៥ពាន់នាក់ កើនឡើង ៩,៤៣ភាគរយ បើធៀបនឹង២០១៦មានជាង១ម៉ឹន១ពាន់នាក់៕
