ភ្នំពេញ ៖ ការស្រាវជ្រាវ របស់អ្នកសិក្សាពី ថ្ងៃទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់ ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា ចន្លោះឆ្នាំ២០០៩ ដល់ឆ្នាំ២០១៤ រកឃើញថា បុរសដែលមានគូសង្សារ ភាគច្រើនបានត្រៀមដើម្បីលួងលោម និងដាក់សម្ពាធទៅលើស្ដ្រី ដែលជាសង្សាររបស់ពួកគេ ឲ្យយល់ព្រមរួមភេទនៅថ្ងៃ ទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់។ ត្រង់ចំណុចនេះ នាយិកាប្រតិបត្ដិអង្គការ សីលកា មានក្ដីព្រួយបារម្ភការយល់ខុសពីអត្ថន័យ ថ្ងៃទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់ របស់យុវជនខ្មែរ ដែលនាំឲ្យស្ដ្រីត្រូវខូចអនាគត។ ចំណែកអ្នកស្រាវជ្រាវ ទិវា នៃក្ដីស្រាឡាញ់ យល់ថា ទាំងអាណាព្យាបាល និងអាជ្ញាធរ គួរបង្កើនការអប់រំ និងទប់ស្កាត់ ភាពជ្រើមជ្រួលរបស់យុវជន។
សូមអញ្ជើញស្ដាប់បទយកការណ៍ ដោយលោក លៀ ស៊ីណា អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានរបស់វិទ្យុស្ដ្រីអេហ្វអឹម១០២ ៖
ទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់ ឬហៅថា ថ្ងៃបុណ្យ នៃសេចក្ដីស្រឡាញ់ ដែលភាសាអង់គ្លេសហៅថា “Valentine Day”។ ទិវាមួយនេះ ត្រូវបានប្រារព្ធឡើង នៅរៀងរាល់ថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ។ ទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់ គឺជាវប្បធម៌ របស់ពួកលោកខាងលិច ដែលមានប្រវត្ដិជាយូរមកហើយ ។ គេចងចាំទិវានេះ ដើម្បីបង្ហាញនូវសេចក្ដីស្រឡាញ់ ពីមនុស្សម្នាក់ ទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ម្នាក់ទៀត ដោយការប្រគល់របស់ជាអនុស្សាវរីយ៍ ឬក៏ផ្កា តំណាង នៃទឹកចិត្ដដែលមានចំពោះគ្នា។ វប្បធម៌ មួយនេះ ពិតជាមានឥទ្ធិពលណាស់ ព្រោះវា បានជ្រាបទៅដល់ប្រទេសជាច្រើនលើពិភពលោក នៅក្នុងនោះក៏មានកម្ពុជាផងដែរ។
ថ្វីត្បិតតែ វប្បធម៌ ទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់ មិនត្រឹមទើបតែមកដល់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ថ្មីថ្មោងក្ដី ក៏ប៉ុន្ដែសម្រាប់ការមើលឃើញពីប្រធានអង្គការសង្គមស៊ីវិល គ្រូបង្រៀន និងអ្នកស្រាវជ្រាវ ពីទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់នេះ សុទ្ធតែយល់ដូចៗ គ្នាថា យុវជនខ្មែរភាគច្រើន មិនទាន់បានយល់ច្បាស់លាស់ពីអត្ថន័យ នៃទិវានេះនៅឡើយ ហើយមិនតែប៉ុណ្ណោះ ពួកគេបានប្រព្រឹត្ដទង្វើឈានដល់ការរួមភេទ ដោយយក ទិវា របស់បរទេសមួយនេះ មកធ្វើជាសំអាង។
ការរកឃើញរបស់លោក តុង សុប្រាជ្ញ អ្នកស្រាវជ្រាវ ពីទិវានៃក្ដីស្រឡាញ់ ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា ដែលចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំ២០១៤ មានចំណងជើងថា “ស្នេហា និងទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទ” ដែលសិក្សាពិនិត្យឡើងវិញ នូវបទពិសោធន៍ និងការរៀបចំផែនការរបស់យុវវ័យ ដែលមានទ្រព្យសម្បត្ដិបង្គួររស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ សម្រាប់ទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់។ លោក តុង សុប្រាជ្ញ បានធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ពី ទិវា នេះនៅរៀងរាល់ ៥ឆ្នាំម្ដង។ អ្នកស្រាវជ្រាវរូបនេះ បានកំណត់យក យុវវ័យមានអាយុចន្លោះពី ១៥ ឆ្នាំ ទៅដល់ ២៤ឆ្នាំ ដើម្បីធ្វើបទសម្ភាសន៍។
របាយការណ៍ “ស្នេហា និងទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទ” ថ្ងៃទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់ បានបញ្ជាក់ថា យុវជនមួយភាគធំ បានផ្លាស់ប្ដូរ អាកប្បកិរិយា ជ្រើមជ្រួលក្នុងការទិញផ្កា ឬរបស់អនុស្សាវរីយ៍ ដើម្បីជូនមិត្ដស្ដ្រីរបស់ខ្លួន។ ក៏ប៉ុន្ដែបំណង នៃការរួមភេទជាមួយមិត្ដស្ដ្រីរបស់ពួកគេ គឺមិនបានថយចុះឡើយ ។ ត្រង់ចំណុចនេះវាបានក្លាយជាកត្ដាដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភ ពីការប៉ះពាល់ដល់កិត្ដិយស អនាគត ការឆ្លងរោគ និងការមានផ្ទៃពោះដោយចៃដន្យ ។
បុរសដែលត្រូវបានសម្ភាសន៍ នៅក្នុងរបាយការណ៍នេះបាននិយាយថា ៖«ខ្ញុំនឹងនិយាយទៅកាន់នាង ថា ប្រសិនបើយើងមិនរួមភេទ គឺយើងមិនមានស្នេហាស្មោះត្រង់ និងគ្នាទេ ដើម្បីរួមភេទជាមួយនាង»«ខ្ញុំនឹងដាក់សម្ពាធទៅនាងដើម្បីឲ្យយល់ព្រមរួមភេទ»។ «ខ្ញុំនឹងយកនាងទៅក្រៅក្រុងហើយស្ងាត់ ដើម្បីរួមភេទ ខ្ញុំនឹងឲ្យវត្ថុដែលមានតម្លៃដើម្បីរួមភេទជាមួយនាង»។
ពាក់ព័ន្ធរឿងនេះ លោកស្រី ធីតា ឃឹះ នាយិកាប្រតិបត្ដិអង្គការសីលការ ដែលជាស្ដ្រីខ្មែរល្បីឈ្មោះមួយរូប ក្នុងកិច្ចការសង្គម ដើម្បីលើកកម្ពស់សិទ្ធិស្ដ្រី ឲ្យស្មើមុខ ស្មើមាត់ជាមួយបុរស ជំរុញឲ្យមានតួនាទីស្ដ្រីក្នុងវិស័យនយោបាយ និងការធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្ដនានា មានប្រសាសន៍ថា យុវវ័យខ្មែរភាគច្រើន បានយល់ខុសពីអត្ថន័យ ទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់ ហើយពួកគេបានយកវាមកអនុវត្ដ ប្រាស់ចាកពីទិសដៅពិតប្រាកដ នៃទិវានេះ។
លោកស្រី ធីតា ឃឹះ ៖«យុវវ័យរបស់យើង យកវប្បធម៌របស់គេដូចជាថ្ងៃបុណ្យសង្សារហ្នឹង មកអនុវត្ដដោយមិនចំទិសដៅពិតប្រាកដទេ។ តាមពិតទៅថ្ងៃបុណ្យសង្សារ ឬហៅថា Valentine day ហ្នឹង គឺជាទិវានៃក្ដីស្រឡាញ់ អញ្ចឹងទៅវាមិនមែនជាថ្ងៃដែលយើងត្រូវរួមភេទ ឬក៏ត្រូវមានសង្សារ ដើម្បីឲ្យបានពេញលេញជាមនុស្ស និងគេនោះទេ។ អញ្ចឹងស្រឡាញ់ យើងអាចស្រឡាញ់ជាបងប្អូន មិត្ដភក្ដិ ឪពុក ម្ដាយ អីអញ្ចឹងទៅ។ នេះគឺជារឿងមួយដែលយើងយល់មិនបានស៊ីជម្រៅ ហើយយើងបានធ្វើដោយមិនចំទិសដៅមែនទែន»។
ជានិច្ចកាល ស្ដ្រីតែងតែត្រូវបានរងការរិះគន់យ៉ាងជាខ្លាំង គឺមិនថា ស្ដ្រីដែលត្រូវលួងលោម ដាក់សម្ពាធ ឬក៏បង្ខំ ឲ្យទទួលយកការរួមភេទពីបុរសនោះឡើយ គេតែងតែឮ ពាក្យតេះដៀល និងការដាក់កំហុស បន្ទាបតម្លៃ លើស្ដ្រី ពីមាត់ចាស់ទុំ ញាតិជិតខាងក្នុងភូមិស្រុក ពិសេសបណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយមួយចំនួន បានពិពណ៌នាពី បញ្ហាស្ដ្រី រងការកេងចំណេញផ្លូវភេទ មកធ្វើជាការសើចសប្បាយ និងប្រើពាក្យដែលស្ដាប់ទៅហាក់ជាការ បន្ថោកស្ដ្រីទៅវិញ។ បុគ្គលមួយចំនួន មិនបានគិតថា ស្ដ្រីជាជងរងគ្រោះ ពីការកេងចំណេញផ្លូវភេទ ឡើយ តែពួកគេបែរគិតថា ស្ដ្រី ជាអ្នកបើកដៃឲ្យបុរសទៅវិញ។
ទស្សនមួយ លោកស្រី រស់ សុភាព នាយិកាប្រតិបត្ដិអង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍដើម្បីកម្ពុជា ហៅកាត់ថា (GAD/C) គឺមិនគាំទ្រឡើយ ចំពោះការដាក់បន្ទុក លើស្ដ្រីដូចនេះ។ លោកស្រី បន្ដថា សង្គមគួរមើលស្ថានភាពជាក់ស្ដែង របស់ស្ដ្រី មុនពេលដែលស្ដីបន្ទោសទៅលើស្ដ្រី ដែលត្រូវបានបុរសលួងលោម ដាក់សម្ពាធ ឬក៏បង្ខំនាង ឲ្យព្រមរួមភេទ។
លោកស្រី រស់ សុភាព ៖«សង្គមទូទៅតែងតែស្ដីបន្ទោសឲ្យជនរងគ្រោះ ហើយយើងគិតមើល ជនរងគ្រោះគាត់មិនមាន លទ្ធភាពក្នុងការឆ្លើយតបទេ។ អញ្ចឹងខ្ញុំចង់ឲ្យសង្គមមើលត្រឡប់ទៅវិញទៅលើការស្ដីបន្ទោសមកដាក់ជនរងគ្រោះហ្នឹង»។
ការរួមភេទមុនពេលរៀបការ ត្រូវបានចាស់ទុំពីបុរាណ ប្រកាន់ខ្ជាប់តៗមកថា វាជាកំហុសធ្ងន់ធ្ងរមួយ ដែលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់កិត្តិយសគ្រួសារ ។ ចាស់ទុំជំនាន់មុន តែងតែប្រដៅកូនចៅ របស់ខ្លួន ឲ្យប្រកាន់ខ្ជាប់នូវទំនៀមទម្លាប់នេះ។
ជាញឹកញាប់ បុរសតែងតែប្រើពាក្យ “ស្រឡាញ់” ដើម្បីទទួលបានការរួមភេទ បំពេញចំណង់តណ្ហារបស់ខ្លួន។ ចំណែកស្ដ្រី តែងតែក្លាយជាជនរងគ្រោះ ព្រោះការចង់បង្ហាញពីភក្ដីភាពរបស់ខ្លួន ចំពោះបុរសជាគូស្នេហ៍។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោកស្រី ធីតា ឃឹះ នាយិកាប្រតិបត្ដិអង្គការ សីលការ ចង់ឲ្យស្ដ្រី ពង្រឹងជំហររបស់ខ្លួនឡើងវិញ និងត្រូវគិតថា «បើបុរសនោះ ពិតជាស្រឡាញ់នាងមែន គេនិងមិនទាមទា ការបង្ហាញភក្ដីភាព ដោយការរួមភេទមុនរៀបការឡើយ»។ នាយិកាប្រតិបត្ដិអង្គការ សីលការ ចាត់ទុកថា ការប៉ុនប៉ងរួមភេទជាមួយស្ដ្រី មុនពេលរៀបការ គឺជាទង្វើប្រមាថ ដល់កិត្ដិយសស្ដ្រី។
លោកស្រី ធិតា ឃឹះ ៖«អញ្ចឹងទៅខ្ញុំថានេះ គឺជារឿងដែលត្រូវយកមកពីចារណា ថា វាមិនដូចគ្នាទេ ហើយយើងជាស្ដ្រីត្រូវដឹងខ្លួនឯងថា ដើម្បីបានសេចក្ដីស្រឡាញ់ត្រូវទៅធ្វើអ្វីខ្លះ មិនចាំបាច់តែទៅរួមភេទ បើគេមិនគោរពយើង គេមិនស្រឡាញ់យើងទេ»។
ចំណែកលោក តុង សុប្រាជ្ញ អ្នកស្រាវជ្រាវ ពីទិវានៃក្ដីស្រឡាញ់ ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា ជាម្ចាស់របាយការណ៍ “ស្នេហា និងទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទ” ថ្ងៃទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់ បានប្រាប់ឲ្យវិទ្យុស្ដ្រីអេហ្វអឹម១០២ ថា នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ សកម្មភាពឈូឆរ របស់យុវវ័យ ក្នុងការទិញផ្កា ទិញរបស់អនុស្សាវរីយ៍ ជូនមិត្ដស្រី របស់ពួកគេ មិនមានការផុសផុលដូចកាលពី ៧-៨ឆ្នាំមុនឡើយ ក៏ប៉ុន្ដែសកម្មភាពដែលយុវវ័យ នឹងរួមភេទនៅថ្ងៃទី១៤ កុម្ភៈនោះ គឺមិនបានថយចុះឡើយ។
អ្នកស្រាវជ្រាវ ពីទិវានៃក្ដីស្រឡាញ់ រូបនេះ មើលឃើញថា ការមិនថយចុះកំណើនយុវវ័យរួមភេទថ្ងៃទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់ គឺបណ្ដាលមកពីភាពទូលាយ នៃរឿងអាសអាភាស រូបអាសអាភាស បានសាយភាយពាស់ពេញទីកន្លែងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ លោក តុង សុប្រាជ្ញ បន្ដថា រហូតដល់ពេលនេះ មានស្ថាប័នរដ្ឋ តិចតូចបំផុត ដែលបង្ហាញសកម្មភាពទប់ស្កាត់ យុវវ័យ ប្រព្រឹត្ដទង្វើដែលប្រាស់ចាកពី វប្បធម៌ ប្រពៃណី របស់ខ្មែរ។
លោក តុង សុប្រាជ្ញ ៖«បន្ទាប់ពីការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញមក ខ្ញុំក៏បានចូលរួមក្នុងការបកស្រាយទិន្នន័យហ្នឹង បានន័យថា មានស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបាន ចូលរួមចំណែកក្នុងការផ្សព្វផ្សាយ ក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអីជាដើម ជាពិសេសគឺក្រសួងអប់រំហ្នឹង គឺគាត់ហាក់ដូចជាចេញមុខក្នុងការតស៊ូ ក៏ដូចជាចាត់វិធានការធ្ងន់ៗ ទៅលើយុវវ័យថ្ងៃទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់ហ្នឹង។ អញ្ចឹងនៅតែស្ថាប័នអាជ្ញាធរ គាត់ហាក់ដូចជាព្រងើយកន្ដើយទៅវិញ អញ្ចឹងហើយហ្នឹងជាបញ្ហាដែលយើងត្រូវតែគិតគូ»។
ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា កាលពីថ្ងៃទី០៦ ខែកុម្ភៈ បានចេញវិធនាការប្រាប់ទៅកាន់គ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងឯកជន នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទាំងអស់ ឲ្យទប់ស្កាត់សកម្មភាពមិនប្រក្រតីរបស់យុវវ័យក្នុងថ្ងៃទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់។ ក្រសួងអប់រំបានបញ្ជាក់ថា នៅអំឡុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់ បានធ្វើឲ្យយុវវ័យខ្លះ ភ្លើតភ្លើន ភ្លេចការសិក្សា បាត់បង់កិត្ដិយស សេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់ខ្លួន និងក្រុមគ្រួសារផងដែរ ។ ទង្វើទាំងនោះ គឺបានប្រាស់ចាកពីវប្បធម៌ និងប្រពៃណី ដ៏ផូរផង់របស់ជាតិ ដែលបុព្វបុរសខ្មែរ បានបន្សល់ទុកជាយូរលង់ណាស់មកហើយ។
ក្រសួងអប់រំ ប្រាប់ដល់គ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងឯកជន ឲ្យផ្សព្វផ្សាយដល់សិស្សានុសិស្សតាមគ្រប់មធ្យោបាយ ឲ្យយល់បានច្បាស់លាស់ពីអត្ថន័យពិតប្រាកដរបស់ទិវាមួយនេះ។ បន្ថែមលើនេះគ្រប់គ្រឹះស្ថានសាធារណៈ និងឯកជន ត្រូវអនុវត្ដបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួនឲ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ ត្រូវមានទំនាក់ទំនងឲ្យបានជិតស្និទរវាងអាណាព្យាបាលសិស្ស ដើម្បីសហការគ្នា អប់រំ ណែនាំ និងកែលម្អសិស្សានុសិស្សឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។
ចំពោះវិធានការរបស់ក្រសួងអប់រំនេះ លោក តុង សុប្រាជ្ញា យល់ថា ជាវិធានការដ៏ល្អបំផុតមួយ ដែលបង្ហាញពីការយកចិត្ដទុកដាក់ ក្នុងការទប់ស្កាត់ភាពជ្រើមជ្រួល ពីការអនុវត្ដខុសពីទិសដៅពិតប្រាកដ ថ្ងៃទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់។ តែយ៉ាងណាអ្នកស្រាវជ្រាវ ពីទិវានៃក្ដីស្រឡាញ់ រូបនេះ គិតថា បើមានត្រឹមតែក្រសួងអប់រំមួយ គឺមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នៅឡើយទេ លោកយល់ថា ក្រសួងកិច្ចការនារី ក្រសួងវប្បធម៌ និងអាជ្ញាធរ រាជធានី ក៏មានសកម្មភាព ដើម្បីទប់ស្កាត់ភាពភ្លើតភ្លើន របស់យុវវ័យ ដែលបានយល់ច្រឡំ ថ្ងៃទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់នេះ ថាជាថ្ងៃរួមភេទ។ លោក តុង សុប្រាជ្ញ បញ្ជាក់ថា រយៈពេល ២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ អាជ្ញាធរ រាជធានីហាក់មិនបានធ្វើការទប់ស្កាត់ទាល់តែសោះ ចំពោះសកម្មភាពយុវវ័យ នៅក្នុងថ្ងៃទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់នេះ។
លោក តុង សុប្រាជ្ញា ៖«រយៈពេល ២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គឺគាត់អត់បានធ្វើទេ ខ្ញុំឃើញសកម្មភាពសូម្បីមុខផ្ទះលោក នាយករដ្ឋមន្ដ្រីឯករាជ្យហ្នឹងក៏ដោយ ក៏ឃើញមានការលក់ (ផ្កា) នៅពេញមុខផ្ទះ។ អញ្ចឹងហ្នឹងហើយជាបញ្ហាដែលធ្វើឲ្យ ប៉ះពាល់សណ្ដាប់ធ្នាប់ផង ប៉ះពាល់មុខមាត់ផង។ តែបើសិនអាច មានន័យថា គាត់អាចទិញបាន លក់បាន (ផ្កា) លក់នៅក្នុងហាងទៅ ឲ្យគាត់ទៅទិញនៅទីនោះទៅ កុំឲ្យគាត់ចេញមកក្រៅរញ៉េរញ៉ៃ ហ្នឹងហើយដែលអាចកាត់បន្ថយទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទរបស់យុវវ័យបានច្រើន»។
ទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់នេះ ត្រូវបានប្រារព្ធឡើងដើម្បីជាការឧទ្ធិសចំពោះភក្ដីភាព នៃស្នេហារបស់លោក St. Valentine ជនជាតិរ៉ូម៉ាំង ដែលមានចំពោះនារីម្នាក់ ជាកូនស្រីមេគុក។ លោក St. Valentine បានបាត់បង់ជីវិតដោយសារតែការប្រឆាំងដាច់ខាតមិនលះបង់គ្រឹស្ដសាសនា។ លោកបានទទួលបានរណភាពនៅថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ ២៦៩ឆ្នាំ គ្រឹស្ដសករាជ ដូច្នេះហើយទើបថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈនេះ ត្រូវបានប្រទេសលោកខាងលិខ ឧទ្ទិសបូជាសម្រាប់ថ្ងៃនៃសេចក្ដីស្រឡាញ់ ក៏ប៉ុន្ដែថ្ងៃ ១៤ កុម្ភៈ នេះមិនមែនជាថ្ងៃសម្រាប់ឲ្យមនុស្សយកមកធ្វើជាថ្ងៃដើម្បីរួមភេទជាមួយគ្នានោះឡើយ៕
លោកអ្នកអាចទាញយករបាយការណ៍ របស់លោក តុង សុប្រាជ្ញ និយាយអំពី “ស្នេហា និងទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទ” ថ្ងៃទិវា នៃក្ដីស្រឡាញ់ តាមរយៈ Link ខាងក្រោម៖
