ភ្នំពេញ ៖ សង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការងារ លើកិច្ចការពារសិទ្ធិមនុស្ស លើកឡើងថា ការចរចាក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការករណីរំលោភសេពសន្ថវៈ នឹងធ្វើឲ្យស្ដ្រីរងគ្រោះ រងគ្រោះពីដង មួយគឺរងគ្រោះពីការចាប់រំលោភ មួយទៀតនឹងក្លាយជាជនរងគ្រោះព្រោះច្បាប់មិនបានផ្ដល់យុត្ដិធម៌។ ករណីនេះ សង្គមស៊ីវិលសំណូមពរដល់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានពង្រឹងការអនុវត្ដច្បាប់ដោយមិនត្រូវឲ្យជនល្មើស លួងលោម ឬក៏គាបសង្កត់ជនរងគ្រោះ ឬក្រុមគ្រួសារ ឲ្យទទួលសំណងដើម្បីបញ្ចប់ការប្ដឹងផ្ដល់នោះទេ។
ករណីរំលោភសេពសន្ថវៈបានកើតឡើងមិនថមថយនោះទេគិតមកដល់ចុងឆ្នាំ២០១៧នេះ។ ករណីរំលោភសេពសន្ថវៈ គ្មានសភាពធូរស្រាល ហើយបង្ហាញរូបភាពកាន់តែសាហាវពីមួយករណីទៅមួយករណី។ មានកត្ដាមួយចំនួនដូចជា ការសម្របសម្រួលរវាងជនល្មើស និងជនរងគ្រោះ ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ឬក៏ការគំរាមពីជនល្មើសដើម្បីឲ្យជនរងគ្រោះទទួលសំណងហើយបញ្ឈប់ការប្ដឹង ដែលសង្គមស៊ីវិលយល់ថា នេះជាចលករធ្វើឲ្យជនល្មើសចេះតែហ៊ានប្រព្រឹត្ដ ទង្វើបង្ខំរំលោភលើសស្ដ្រីមិនមានការថយចុះ។
កញ្ញា ណាប់ សុម៉ាលី មន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់ទទួលបន្ទុកចាត់ចែងការរិយាល័យស្ដ្រីនិងកុមារ របស់អង្គការ សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ បានប្រាប់វិទ្យុស្ដ្រីនៅថ្ងៃទី១១ វិច្ឆិកានេះថា កញ្ញាមានក្ដីព្រួយបារម្ភពីករណីរំលោភសេពសន្ថវៈលើស្ដ្រី នឹងមិនមានការថយចុះឡើយ បើជនល្មើសនៅតែអាចរួចខ្លួនពីការផ្ដន្ទាទោសករណីរំលោភ ដោយការសម្រុះសម្រួលជាមួយជនរងគ្រោះឲ្យទទួលសំណងក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ។ ករណីសម្របសម្រួលរវាងជនល្មើស និងជនរងគ្រោះក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនេះ ត្រូវបានមន្ដ្រីរបស់អង្គការ លីកាដូ បញ្ជាក់ថា ជាទង្វើដែលខុសនីតិវិធីច្បាប់ ព្រោះជនរងគ្រោះមានសិទ្ធិប្ដឹងជនល្មើស ឲ្យទទួលទោស និងទាមទារសំណងជំងឺចិត្ដ។ តែយ៉ាងណា មានករណីរំលោភសេពសន្ថវៈជាច្រើនត្រូវបានបញ្ចប់ ត្រឹមតែការសងសំណងជំងឺចិត្ដទៅជនរងគ្រោះ ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ដែលធ្វើឲ្យស្ដ្រីរងគ្រោះ ក្លាយជាជនរងគ្រោះពីរដង គឺរងគ្រោះដោយការចាប់រំលោភ និងរងគ្រោះដោយការអនុវត្ដច្បាប់មិនបានផ្ដល់ភាពយុត្ដិធម៌ឲ្យគាត់។ កញ្ញា ណាប់ សុម៉ាលី ៖«ករណីសម្រួលក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការហ្នឹងគឺជា ការអនុវត្ដខុសច្បាប់ ខុសនីតិវិធី ដែលធ្វើឲ្យជនរងគ្រោះគាត់ទទួលបានតែសំណងទេ ប៉ុន្ដែនៅក្នុងច្បាប់ ជនរងគ្រោះគាត់មានសិទ្ធិទាមទារសំណងជំងឺចិត្ដផង និងសុំឲ្យជនល្មើសត្រូវផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ផង»។
លើសពីនេះកញ្ញា ណាប់ សុម៉ាលី យល់ថា បើគ្មានវិធានការតឹងរឹង ហើយចេះតែបណ្ដោយឲ្យមានការសម្រុះសម្រួលគ្នាក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការញឹកញាប់នោះ វានឹងធ្វើឲ្យជនល្មើសមិនខ្លាចរអា ហើយអាចជាគំរូអាក្រក់ដល់អ្នកដទៃ ឲ្យមើលឃើញ ពីការរួចខ្លួនដោយខុសនីតិវិធីច្បាប់ដូចនេះ។
កញ្ញា ណាប់ សុម៉ាលី សំណូមពរដល់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានទាំងអស់ បញ្ឈប់សកម្មភាពអនុញ្ញាតឲ្យមានការសម្រុះសម្រួលគ្នារវាងជនល្មើស និងជនរងគ្រោះក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការបន្ដទៀត ដើម្បីជាការពង្រឹងការអនុវត្ដច្បាប់នឹងទប់ស្កាត់អំពើររំលោភសេពសន្ថវៈលើស្ដ្រីបន្ដទៀត។ កញ្ញា ណាប់ សុម៉ាលី ៖«នាងខ្ញុំសូមសំណូមពរថា បើទោះជាជនរងគ្រោះហ្នឹងគាត់ព្រមទទួលសំណងរប្បវេណី មុនដំណាក់កាលតុលាការក៏ដោយ សុំឲ្យសមត្ថកិច្ចមូលដ្ឋានកសាងសំណុំរឿងបញ្ជូនទៅតុលាការ ពីព្រោះនៅពេលជនរងគ្រោះគាត់ទទួលសំណងរប្បវេណី មិនមែនមានន័យថា សំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌត្រូវបានបញ្ចប់ទេ ដោយសារព្រះរាជអាជ្ញាគាត់គឺជាដើមបណ្ដឹងព្រហ្មទណ្ឌ អញ្ចឹងសមត្ថកិច្ចត្រូវតែបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅតុលាការ ហើយព្រះរាជអាជ្ញាគាត់ គឺដើរតួជាដើមបណ្ដឹងព្រហ្មទណ្ឌហើយចោទប្រកាន់ជនល្មើសទៅតាមផ្លូវច្បាប់»។
យោងតាមលោកមេធាវី សំ សុគង់ បានឲ្យដឹងថា ក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៅក្នុងបទល្មើសរំលោភសេពសន្ថវៈ មានចែងក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌជំពូកទី០៣ ចាប់ពីមាត្រា ២៣៩ រហូតដល់មាត្រា ២៤៥ នៅក្នុងបទល្មើសរំលោភសេពសន្ថវៈ។ នៅក្នុងមាត្រា ២៣៩ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌបានបញ្ញត្ដថា គ្រប់អំពើបញ្ចូលអង្គជាតិ តាមបែបណាក៏ដោយ ឬអំពើបញ្ចូលឧបករណ៍ណាមួយទៅក្នុងអង្គជាតិដែលប្រព្រឹត្ដទៅលើអ្នកដទៃ បើទោះជាមានភេទដូចគ្នាឬមិនដូចគ្នាក៏ដោយ ដោយការប្រើហិង្សា ដោយការបង្ខិតបង្ខំ ឬការគំរាមកំហែង ឬដោយការឆក់ឱកាស គឺជាបទល្មើសរំលោភសេពសន្ថវៈ។ យោងតាមមាត្រា ២៣៩ បានបញ្ញត្ដទោសជនប្រព្រឹត្ដការចាប់រំលោភសេពសន្ថវៈនេះ ពី ៥ឆ្នាំ ទៅដល់ ១០ឆ្នាំ ករណីដែលមិនមានស្ថានទម្ងន់ទោស ដើម្បីទុកឲ្យតុលាការធ្វើការថ្លឹងថ្លែងទោស ។ ក៏ប៉ុន្ដែក្នុងករណីមានស្ថានទម្ងន់ទោស ដែលមានដូចជា ស្ដ្រីរងគ្រោះមានអាយុក្រោម ១៥ឆ្នាំ ជាស្ដ្រីមានជំងឺរ៉ាំរៃ ឬក៏ជាស្ដ្រីមានផ្ទៃពោះ ជនល្មើសនឹងត្រូវផ្ដន្ទាសទោសពី ៧ឆ្នាំទៅដល់ ១៥ឆ្នាំ៕
