កំពត៖ កំពតជាខេត្តជាប់សមុទ្រនៃប្រទេសកម្ពុជា។ និយាយដល់ខេត្តកំពត ប្រជាជនខ្មែរភាគច្រើន តែងគិតដល់ប្រភេទអាហារសមុទ្រជាច្រើនប្រភេទ និងទុរ៉េន។ ប៉ុន្តែលើសពីនេះ កំពតមាន សក្ដានុពលកសិផលជាច្រើនប្រភេទទៀត ក្នុងនោះមានម្រេចកំពតផងដែរ។ ម្រេចកំពត ជាឈ្មោះម្រេចមួយប្រភេទដែលអាចដាំដុះបានត្រឹមតែ៤ស្រុកប៉ុណ្ណោះ ក្នុងខេត្តកំពត និង២ស្រុកទៀតនៅក្នុងខេត្តកែប។ ម្រេចកំពត ជាផលិតផលសម្គាល់ភូមិសាស្រ្តដែលល្បីល្បាញខ្លាំងនៅទីផ្សារអឺរ៉ុប តាំងពីសម័យអាណានិគមបារាំងមកម្លេ៉ះ។
ហេតុអ្វីម្រេចកំពត ត្រូវបានមជ្ឈដ្ឋានអឺរ៉ុបទទួលស្គាល់ថា មានរសជាតិឆ្ងាញ់លើសគេ? តើកសិករដាំម្រេចកំពត បានធ្វើអ្វីខ្លះ ទើបម្រេចកំពតត្រូវបានចុះបញ្ជីជាផលិតផលភូមិសាស្រ្ត? ជាការពិត ប្រជាជនខ្មែរភាគច្រើនស្គាល់ម្រេចត្រឹមតែផ្លែក្រៀមពណ៌ខ្មៅឬផ្លែស្រស់ពណ៌ខៀវចាស់ប៉ុណ្ណោះ ។ ម្រេច ជាដំណាំមួយប្រភេទដែលមានសណ្ឋានស្រដៀងនឹងម្លូ ទាំងស្លឹក ទាំងដើម និងដែលវាដុះឡើងជន្លង់ដូចគ្នាដែរ។
ម្រេចក្នុងមួយឆ្នាំគេអាចប្រមូលផលបានម្ដង។ លក្ខណៈពិសេស គឺវាមានអាយុរហូតដល់ជិត៥០ឆ្នាំ។ ក្នុងភូមិអង្គរជ័យ ឃុំដំណាក់ កន្ទួតត្បូង ស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត ក្រោមផ្ទះឈើ រៀបថ្មក្រោម ក្រាលឥដ្ឋការ៉ូ ដែលមានបេម្រេចមួយចំនួនផង នោះគឺផ្ទះលោក ងួន ឡាយ។ ខណៈប្រពន្ធកូនកំពុងមមាញឹកច្រកម្រេចថ្លឹង តាមការបញ្ជាទិញពីភ្ញៀវ លោក ងួន ឡាយ ជាកសិករដាំម្រេចកំពត និងជាប្រធានសមាគមលើកកម្ពស់ម្រេចកំពត ឆ្លៀតពេលពន្យល់ អតិថិជនរបស់ខ្លួនបណ្ដើរអំពីគុណសម្បត្តិម្រេចកំពតរបស់សមាគមលោក។
តាមរយៈអ្នកបកប្រែ អតិថិជន ជាជនជាតិឥណ្ឌា អះអាងថា គាត់ជឿជាក់លើការផលិតម្រេចកំពត ថា គ្មានសារធាតុគីមី គ្មានមេរោគ និងមានគុណភាពល្អ។
លោក ងួន ឡាយ វ័យជាង ៥០ឆ្នាំ សម្បុរខ្មៅបន្តិច រាងធាត់ ក្បាលពោះធំ ភ្នែកតឹង បាននាំដំណើរគណៈប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុប និងអ្នកយកព័ត៌មានទៅទស្សនាចម្ការម្រេចកំពតរបស់គាត់។ ឈរក្បែរអន្លង់ម្រេចដាំជាជួរត្រង់ដូចបន្ទាត់ ចំពោះមុខលោក ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាពអឺរ៉ុប សហការី និងអ្នកសារព័ត៌មានជាតិ ជាច្រើននាក់លោក ងួន ឡាយ ពន្យល់អមដោយកាយវិការផងថា ដំណាំម្រេចកំពត ជាដំណាំសម្គាល់ទីតាំងភូមិសាស្រ្ត។
បច្ចុប្បន្នម្រេចកំពតត្រូវបានដាំដុះនៅលើផ្ទៃដីជាង ២១០ហិចតា ដែលមានកសិករផលិត ៣៧៧គ្រួសារ។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ក៏មានកសិករជាច្រើនគ្រួសារមានផ្ទៃដីជាង ៦០ហិចតាទៀត សុំចុះឈ្មោះជាសមាជិកម្រេចកំពត ដែលសមាគមកំពុងសិក្សាពីលទ្ធភាព និងលក្ខខណ្ឌដើម្បីចូលជាសមាជិក។
ការប្រមូលផលក្នុងឆ្នាំ២០១៧ នេះ ម្រេចកំពតផ្ដល់ទិន្នផលបានប្រមាណជាង ១០០តោន និងត្រូវបានជ្រើសរើសយកគុណភាពល្អបានជាង ៨០តោន ដើម្បីលក់លើទីផ្សារជាតិ អន្តរជាតិ ពិសេសទីផ្សារអឺរ៉ុប។
ដើម្បីជ្រើសរើសឲ្យចូលជាបទដ្ឋានឈ្មោះម្រេចកំពតនេះ។ លោក ងួន ឡាយ បន្តថា គ្រួសាររបស់លោក និងអ្នកភូមិ បានប្រែមុខមាត់ថ្មីពីក្រីក្រ មកមានម៉ូតូដូរស៊េរី ខ្លះមានឡាន មានផ្ទះធំ ជីវភាពធូរធារ រួមចំណែកអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនា សម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ក្នុងមូលដ្ឋានដោយសារដំណាំម្រេចកំពតនេះ ពិសេសក្រោយមានការជួយជ្រោមជ្រែងរបស់អង្គការទីភ្នាក់បារាំងសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ (អាអែហ្វដេ) និងសហភាពអឺរ៉ុប នៅក្នុងចម្ការម្រេចពណ៌បៃតងចាស់ ដែលម្រេចអាយុប្រមាណ ១៧ឆ្នាំ កម្ពស់ជាង២ម៉ែត្រ លោក អែម ត្រូ រាងស្គមខ្ពស់ ជាម្ចាស់ចម្ការបានលើកឡើងថា កសិករធ្លាប់បាក់ទឹកចិត្ត ស្ទើរតែបោះបង់ការ ដាំដុះម្រេច កំពតនេះម្ដងរួចមកហើយ។
បច្ចុប្បន្ន ទោះមើលឃើញថា ម្រេចកំពតទទួលបានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្អនៅសហភាពអឺរ៉ុប ទទួលបានការចុះបញ្ជី ផលិផលសម្គាល់ភូមិសាស្រ្ត ទទួលបានវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ពីគុណភាពល្អ ទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធពីសហភាពអឺរ៉ុបក្ដីប៉ុន្តែឧបសគ្គ ក៏កើតមានឡើងដែរ ដូចជាមានក្រុមហ៊ុនផលិតប្រកួតប្រជែង និងថ្មីៗនេះមានការបន្លំស្លាកសញ្ញា បន្លំគុណភាពម្រេចកំពតនាំទៅបារាំង និងអាមេរិក។ ទន្ទឹមនេះដែរ លោក ចច អេដហ្កា ឯកអគ្គរដ្ឋទូត សហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា សហភាពអឺរ៉ុប អាចជួយបាន ក្នុងការទប់ស្កាត់ផលិតផលម្រេចពីប្រទេសផ្សេងៗ មិនឲ្យមានការបន្លំថា ជាម្រេចកំពត។ តែករណីបន្លំនៅកម្ពុជា សមាគមគួរប្ដឹងទៅអាជ្ញាធររដ្ឋាភិ បាលដើម្បីទប់ស្កាត់ និងចាត់វិធានការច្បាប់ចំពោះការបន្លំនេះ៕
អត្ថបទដោយ ៖ លោក រស់ គង់
