នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញាស្អែកនេះ អង្គការសហប្រជាជាតិនឹងបើកមហាសន្និបាតប្រចាំឆ្នាំលើកទី៦៩របស់ខ្លួន ។ ក្នុងមហាសន្និបាតនេះ ប្រទេសនីមួយៗដែលជាសមាជិក អាចលើកយកបញ្ហារបស់ខ្លួនទៅជម្រាបដល់អង្គសន្និបាត ហើយនិងរកដំណោះស្រាយ ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយយល់ថា នេះជាឱកាសមួយសម្រាប់កម្ពុជា លើកយកបញ្ហាព្រំដែនរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសជិតខាង ទៅជម្រាបជូនអង្គការសហប្រជាជាតិ និងឲ្យជួយរកដំណោះស្រាយ ។ ដោយមើលឃើញនូវឱកាសនេះ តើលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីគួរតែឆក់យកឱកាសនេះដែរឬទេ?
អ្នកវិភាគនិយាយថា ក្នុងដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាមនាពេលកន្លងមក រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនបានធ្វើការដោយបើកចំហព័ត៌មានឲ្យប្រជាពលរដ្ឋបានដឹង ជាហេតុធ្វើឲ្យអ្នកដែលយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះវាសនាប្រទេសជាតិ ដាក់ការសង្ស័យលើដំណោះស្រាយនោះ ។
ខណៈប្រជាពលរដ្ឋនៅទល់ដែនអះអាងថា វៀតណាមបានឈ្លានពានចូលដីកម្ពុជា ដូចជានៅស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ នៅស្រុកអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរនគិរី និងស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្ដាល និងនៅខេត្តស្វាយរៀងជាដើម រដ្ឋាភិបាលមិនត្រឹមតែមិនការពារប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនទេ ថែមទាំងថា ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះចូលទៅដាំដំណាំលើទឹកដីវៀតណាមទៅវិញ ។
ឆ្លៀតឱកាសនោះ តំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំងបានដឹកនាំប្រជាពលរដ្ឋចុះទៅមើលស្ថានភាពជាក់ស្ដែងនៅតាមព្រំដែនទាំងនោះ ហើយគេបានរកឃើញថា នៅខេត្តរតនគិរី វៀតណាមបានជីកស្រះចូលមកក្នុងដីខ្មែររាប់រយម៉ែត្រ ។
ក្នុងរឿងព្រំដែននេះ អ្នកតាមដានព្រឹត្តិការណ៍មើលឃើញថា វៀតណាមជាអ្នកបង្កហេតុមុន ដោយផ្ដើមចេញពីការចូលបាញ់ថ្នាំលើដំណាំរបស់កសិករនៅភូមិជើង ឃុំជាំ ស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ បន្ទាប់មកវៀតណាម ចូលជីកស្រះលើដីខ្មែរនៅឃុំប៉ក់ញ៉ៃ ស្រុកអូយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី ហើយជាបន្ត វៀតណាមបានចូលឈូសឆាយដីធ្វើប៉ុស្តិ៍យាម នៅឃុំសំពៅពូន ស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្ដាល ។ អ្នកវិភាគថា ការដែលវៀតណាមធ្វើដូច្នេះ គឺដើម្បីបង្ខំឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រញាប់បញ្ចប់ការបោះបង្គោលព្រំដែនដែលនៅសល់១៧ភាគរយនោះ ។
នៅក្នុងផ្ទៃក្នុងកម្ពុជាឯណេះវិញ មានការចោទប្រកាន់ថា រដ្ឋាភិបាលបានបោះបង្គោលព្រំដែន ដោយប្រើប្រាស់ផែនទីខុសពីផែនទីស្របច្បាប់ ដែលបានតម្កល់នៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ។ ដើម្បីការពារខ្លួនទប់ទល់នឹងការចោទប្រកាន់នោះ រដ្ឋាភិបាលបានសុំខ្ចីផែនទីពីប្រទេសមហាអំណាច ដូចជាបារាំង អង់គ្លេស អាមេរិក និងអង្គការសហប្រជាជាតិជាដើម ។
ក្រោយពីបានផ្ទៀងផ្ទាត់ផែនទីមកពីអង្គការសហប្រជាជាតិ និផែនទីមកពីបារាំងរួចមក មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ផែនទីទាំងនោះដូចគ្នា ។ ឆ្លៀតឱកាសនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានប្រកាសមិនឲ្យមានការចោទប្រកាន់ថា រដ្ឋាភិបាលប្រើប្រាស់ផែនទីចោរ ឬផែនទីក្លែងក្លាយទៀត ។ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកនៅមិនទាន់ប្រគល់ផែនទីខ្មែរមកឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាខ្ចី ដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់នៅឡើយទេ ។
ស្របពេលដែលកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលនឹងចូលមកដល់នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញានេះ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយលើកឡើងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីគួរតែទៅចូលរួមក្នុងមហាសន្និបាតនោះ មិនដូច្នោះនឹងបាត់ឱកាសក្នុងការលើយកបញ្ហាព្រំដែន កម្ពុជា និងវៀតណាមទៅឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិបានដឹង ។
សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក សូ ចន្ថា យល់ថា កិច្ចប្រជុំនេះជាឱកាសសម្រាប់កម្ពុជាស្នើសុំជំនួយរឿងព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង ។ លោកថា បើនាយករដ្ឋមន្ត្រីអញ្ជើញទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំនោះដោយផ្ទាល់ វានឹងប្រសើជាងការឲ្យតំណាងទៅចូលរួម ព្រោះតំណាងមិនមានសិទ្ធិសម្រេចកិច្ចការភ្លាមៗទេ ។ លោកសូ ចន្ថា មានប្រសាសន៍ថា “ការពិតទៅ បើសិនជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទៅចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអង្គការសហប្រជាជាតិ អាហ្នឹងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអាចមានលទ្ធភាពក្នុងការជជែកបន្ថែមទៀត ជាពិសេសគឺរឿងជាតិ បញ្ហាជាតិ ឧទារហណ៍បញ្ហាទឹកដី បញ្ហាផែនទីជាដើម ជាមួយប្រទេសមួយចំនួនដែលប្រមុខរដ្ឋាភិបាលលោកចង់ស្នើសុំឲ្យមានជំនួយពីប្រទេសទាំងអស់នុ៎ង ។ ក៏ប៉ុន្តែបើសិនករណីមានតំណាងទៅ តំណាងហ្នឹងមិនអាចមានអំណាច ឬក៏សេចក្ដីសម្រេចចិត្តណាមួយ ដើម្បីធ្វើការទំនាក់ទំនងល្អប្រសើដូចនាយករដ្ឋមន្ត្រីទៅទេបាទ” ។
ចំណែកឯសាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងអ្នកស្រាវជ្រាវនយោបាយមួយរូបទៀត លោកឯម សុវណ្ណារ៉ា ក៏យល់ដែរថា មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិនេះ ជាការសំខាន់ណាស់ ដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីត្រូវចូលរួម ។ លោកថា ដើម្បីអាចរក្សាបាននូវបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា រដ្ឋាភិបាលគួរតែឆ្លៀតឱកាសនេះ លើកយកបញ្ហាព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង ទៅពឹងអង្គការសហប្រជាជាតិឲ្យជួយដោះស្រាយ ព្រោះមានតែអង្គការសហប្រជាជាតិទេ ដែលមានអំណាចខ្លាំង និងរឹងមាំ ។ លោកឯម សុវណ្ណារ៉ា មានប្រសាសន៍ថា “ក្នុងនាមរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គួរតែសំណូមពរ ឬក៏គិតពិចារណាទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងផ្សេងៗពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហាបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានស្នើសុំទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅក្នុងការខ្ចីផែនទី ប៉ុន្តែផែនទីដែលយើងយកទៅនោះវាអត់គ្រប់ ហើយលិខិតស្នាមវាអត់គ្រប់ ដល់អ៊ីចឹងទៅ វាពិបាកធ្វើឲ្យពលរដ្ឋទាំងអស់ហ្នឹងមានចិត្តមូលមតិគ្នាជាឯកច្ឆន្ទណាស់ ។ អ៊ីចឹងគួរតែសំណូមពរទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងករណីណាដែលយើងខ្វះ ឬក៏ឲ្យគេជួយសហការកម្រិតណា ឬក៏អន្តរាគមន៍ជាមួយប្រទេសជិតខាងកម្ពុជាក្នុងកម្រិតណា ដើម្បីអាចរក្សាបាននូវបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា” ៕
