ភ្នំពេញ ៖ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលមានទោសជាប់ខ្លួនបានសម្រេចចិត្តលាលែងពីតំណែងក្នុងជួរបក្សដោយសារអ្វីដែលពួកខ្លួនអះអាងថាដោយសារតែ មូលហេតុផលមានរឿងផ្ទាល់ខ្លួន។
យ៉ាងណាក៏ដោយអ្នកវិភាគនយោបាយយល់ថា ការលាលែងតំណែងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំងនេះទំនងដើម្បីការពារបក្សពីការរំលាយ ខណៈច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយដ៏ចម្រូងចម្រាសហៀបចូលជាធរមាន។
ដំណឹងដ៏ភ្ញាក់ផ្អើលនៃការលាលែងតំណែងពីប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ របស់លោក សម រង្ស៊ី មិនទាន់បានមួយខែផង ស្រាប់តែនៅយប់ថ្ងៃទី ២៣ កុម្ភៈ ម្សិលមិញ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្ក្រោះជាតិ គឺលោក អ៊ុំ សំអាន និងលោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា ព្រមទាំងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី គឺលោក ហុង សុខហួរ បានសម្រេចលាលែងពីតំណែងពីសមាជិកគណកម្មាការនាយករបស់បក្សរៀងៗខ្លួន។ អ្នកទាំងបីដែលកំពុងមានទោសជាប់ខ្លួននេះ បានសរសេរលិខិតសម្រេចលាលែងពីតំណែងដោយបញ្ជាក់ថា«ដោយសារហេតុផលផ្ទាល់ខ្លួន»។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៃរាជបណ្ឌិតសភា លើកឡើងថា ការលាលែងតំណាងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្ស ប្រឆាំងទាំងពីរនេះ ទំនងដើម្បីការពារបក្សពីការរំលាយ ព្រោះច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មគណបក្សនយោបាយដែលទើបអនុម័តដោយរដ្ឋសភាកាលពីពេលថ្មីៗនេះ បានចែងពីការដាក់ពិន័យបុគ្គលនយោបាយ និងឈានទៅរំលាយគណបក្សនយោបាយ ប្រសិនណាមន្ត្រីនៃគណបក្សនយោបាយជាជនមានពុរិទ្ធ ឬជាទណ្ឌិត។
លោកឯម សុវណ្ណារ៉ា លើកឡើងថា នៅដំណាក់កាលស្ថានភាពនយោបាយកំពុងមានភាពតានតឹងបែបនេះ យុទ្ធសាស្ត្របោះបង់តំណែង ឬតួនាទីរបស់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងដែលមានទោស គឺជាវិធីល្អបំផុតដើម្បីរក្សាបក្សឈានទៅការប្រកួតប្រជែងនៅពេលខាងមុខ។ «ទីមួយដើម្បីការពារផលប្រយោ ជន៍បក្ស ទី២ ដើម្បីបើកឱកាសខ្លួនឯងសម្រាប់ប្រឡូកក្នុងឆាកនយោបាយនៅពេលដែលរួចទោស។ ចំណុចមួយទៀត យើងអាចមើលឃើញពីភាពគេហៅថា ភាពរឹតត្បឹតក្នុងការប្រកួតប្រជែងដោយសេរី។»
សេចក្ដីស្នើច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយមាន ១១ជំពូក និង ៥០មាត្រា។ ក្នុងចំណោមមាត្រាទាំងនេះ គឺមាន ២ មាត្រាបានផ្ដល់អំណាចទៅក្រសួងមហាផ្ទៃមានសមត្ថកិច្ច ផ្អាកសកម្មភាពជាបណ្ដោះអាសន្នលើគណបក្សណាមួយដែលត្រូវបានចោទថា បំពានច្បាប់ ឬ ថ្នាក់ដឹកនាំបក្សនោះ មានកំហុស ហើយក្រសួងមានសិទ្ធិប្ដឹងទៅតុលាការកំពូល ដើម្បីរំលាយគណបក្សនយោបាយនោះ ក្នុងករណីមានកំហុសលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរ។
មាត្រា ៤៥ថ្មីនេះ បានចែងថា ៖«តុលាការដែលមានសមត្ថកិច្ច ដើម្បីពិនិត្យលើបណ្ដឹងនានា ដោយអនុវត្តតាមច្បាប់នេះគឺតុលាការកំពូល។
ដោយឡែកចំពោះមាត្រា ៤២ថ្មីនៃច្បាប់នេះវអនុវត្តស្របតាមក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌជាធរមាន។ តំណាងមហាអយ្យការ អមតុលាការកំពូល ត្រូវចូលរួមសុំឱ្យមានការគោរពច្បាប់ នៅក្នុងពេលដែលមាន បណ្ដឹងដាក់ជូនតុលាការកំពូលពិនិត្យ។ ក្នុងករណីដែលគណបក្សនយោបាយត្រូវបានរំលាយ តុលាការអាចសម្រេចហាមឃាតការធ្វើសកម្មភាពនយោបាយនោះរយៈពេល៥ឆ្នាំបាន។ តុលាការកំពូលត្រូវសម្រេចសេចក្ដីលើអង្គហេតុនិងអង្គច្បាប់ដោយសភាពេញអង្គ។ សាលដីការបស់តុលាការកំពូលជាសេចក្ដីបិទផ្លូវតវ៉ា។
តែយ៉ាងណាមាត្រា ៤៦ថ្មីចែងថា ៖«ការអនុវត្តជំពូកនេះ មិនរារាំងដំណើរនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌឡើយ ក្នុងករ ណីអំពើបំពានលើបញ្ញត្តិដែលបានចែងលើជំពូកនេះជាបទល្មើលដែលបានចែងក្នុងច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ»។
លោក ឡុង គឹមឃន អ្នកសិក្សាច្បាប់និងគោលនយោបាយការបរទេស យល់ថា ជំហរលាលែងពីតំណែងរបស់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងនេះ អាចជាយុទ្ធសាស្ត្រដកខ្លួនចេញពីកណ្តាប់ដៃរបស់អ្នកនយោបាយបក្សម្ខាងទៀត ខណៈច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ កំពុងក្លាយជាឧបករណ៍គាបសង្កាត់បក្សប្រឆាំង។ «ដូច្នេះហើយពួកគាត់លាលែងចេញពីតំណែងទាំងអស់ហ្នឹង កុំឱ្យមាននរណាម្នាក់មានលេស ឬក៏យកពួកគាត់នឹងធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំងនយោបាយដើម្បីការចរចា ឬក៏ដើម្បីទៅបង្ខិតបង្ខំឱ្យមានការធ្វើ ឬព្រមព្រៀងអ្វីមួយ។»
ទាក់ទិនក្នុងរឿងនេះដែល លោក សុខ ឥសាន្ត អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ការលាលែងនេះ គឺដើម្បីទុកលទ្ធភាពសម្រាប់រៀបចំក្បាលម៉ាស៊ីនក្នុងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មុនពេលច្បាប់ស្តីពីគណបក្សចូលជាធរមាន។ តែយ៉ាងណា លោក សុខ ឥសាន្ត សង្ស័យថា ការលាលែងនេះ អាចជាល្បិចកលរបស់បក្សប្រឆាំង ដែលកំពុងបំភ័ន្តឱ្យពលរដ្ឋអាណិតអាសូរ ខណៈពួកគេជាអ្នកបានប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់រដ្ឋ។
«ការធ្វើឱ្យមានជាប្រព័ន្ធក្នុងការលាលែងនេះ វាអាចធ្វើប្រជាពលយល់ច្រឡំគិតថា សមីជនជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់ វាបែរទៅជាសមីជនជាជនរងគ្រោះដែលគួរឱ្យប្រជាពលអាណិតស្រលាញ់ទៅវិញ។»
លោក ប៉ុល ហំ ប្រធានគណកម្មាធិការនាយក គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បញ្ជាក់ប្រាប់វិទ្យុស្ត្រី ដោយសុំមិនធ្វើការអត្ថាធិប្បាយអ្វីនោះទេ ជុំវិញការលាលែងតំណែងរបស់សមាជិកខ្លួន។ តែយ៉ាងណាលោកទទួលយកសំនើសុំលាលែងតំណែងរបស់សមាជិកខ្លួនជាបណ្តុះអាសន្នសិន ដោយរង់ចាំកោះប្រជុំគណកម្មាធិការនាយកដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខនេះ៕