ភ្នំពេញ៖ នៅត្រឹមតែជាង ៤ខែទៀតប៉ុណ្ណោះការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់អាណត្ដិទី៤ នឹងឈានចូលមកដល់ ក៏ប៉ុន្ដែស្ថានការណ៍នយោបាយនៅតែបន្តខ្វែងគំនិតគ្នាក្នុងការលើកកម្ពស់តម្លៃជាតិ ដែលជាកត្ដាជះឥទ្ធិពលដល់ផ្លូវចិត្ដរបស់ពលរដ្ឋ មិនហ៊ានបង្ហាញឆន្ទៈរបស់ខ្លួនដោយស្មោះត្រង់ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឹកនាំ។
ជុំវិញរឿងនេះអ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោត អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍សង្គម ទទូចឲ្យអ្នកនយោបាយត្រូវបង្ហាញភាពស្មោះត្រង់ចំពោះគ្នា ប្រយោជន៍ដើម្បីឲ្យការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅ ដោយភាពអព្យាក្រឹត ត្រឹមត្រូវ និង យុត្ដិធម៌។ លើសពីនេះករណីអ្នកទោសមនសិការក្ដី អ្នកទោសនយោបាយក្ដី គួរពិចារណាបញ្ចប់ឲ្យបានឆាប់មុនការបោះឆ្នោត។
ទន្ទឹមនឹងគណបក្សនយោបាយចាប់ផ្ដើមចុះជួបពលរដ្ឋតាមមូលដ្ឋានដើម្បីពង្រឹងបក្ស អ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាផ្ដល់ជាយោបល់ថា គណបក្សនយោបាយទាំងបក្សកាន់អំណាចនិងបក្សប្រឆាំងគួរជ្រើសរើសសារនយោបាយណាដែលមានខ្លឹមសារសន្ដិភាពនិងការអភិវឌ្ឍជាជាងការវាយប្រហារគ្នាដែលនាំឱ្យមានការភ័យខ្លាចដល់ការធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តរបស់ពលរដ្ឋ។
លោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិ នៃគណៈកម្មាធិការ ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថាខុមហ្វ្រែល តាមរយៈបទសម្ភាសន៍ជាមួយវិទ្យុស្ដ្រីនៅថ្ងៃ ព្រហស្បតិ៍ ទី២៦ មករា នេះ មានប្រសាសន៍ថា ពេលវេលាដ៏សំខាន់នេះ គណបក្សនយោបាយ គួរចៀសវាងឲ្យបាននូវការប្រើសារបំភ័យនិងគំរាមផ្លូវចិត្ដដល់ពលរដ្ឋ។
លើសពីនេះនាយកប្រតិបត្ដិ ខុមហ្វ្រែល បន្ដថា ដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋហ៊ានបោះឆ្នោតដោយចេញពីឆន្ទៈពិតប្រាកដ ចាំបាច់បំផុតស្ថាប័ន តុលាការ កងរាជអាវុធហត្ថ ត្រូវតែជាស្ថាប័នឯករាជ្យមិនបំរើបក្សនយោបាយ ទើបអាចធ្វើឲ្យពលរដ្ឋបោះឆ្នោតដោយគ្មានការភ័យខ្លាចហើយអ្នកនយោបាយត្រូវតែបន្ថយជម្លោះ។ លោក គល់ បញ្ញា ៖«រឿងនេះទាក់ទិនទៅនឹងស្ថាប័នរដ្ឋ រដ្ឋាភិបាលអាជ្ញាធរ ត្រូវតែចូលរួម ធ្វើឲ្យការបោះឆ្នោតដោយសេរី យុត្ដិធម៌សំខាន់ស្ថាប័នរដ្ឋ អាជ្ញាធរ និងរដ្ឋាភិបាល ដែលត្រូវចូលរួមធានាធ្វើយ៉ាងម៉េច ឲ្យអ្នកនយោបាយ ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ចូលរួមការបោះឆ្នោតនេះពេញលេញ»។
ទោះជាបក្សប្រឆាំងបានចូលប្រជុំសភាក្ដី តែបក្សនេះ ប្រឈមមុខនឹងការបាត់បង់តួនាទី ជាតំណែងសំឡេងភាគតិច នៅរដ្ឋសភា ដែលនាំឲ្យមានការបែកបាក់ជាតិថែមទៀត ហើយក៏អាចនឹងធ្វើឲ្យផុយស្រួចដល់ការបោះឆ្នោតខាងមុខ។ ប្រការនេះក៏នាំឲ្យមានការភ័យខ្លាចចំពោះ សុវត្ថិភាពពលរដ្ឋចូលរួមនយោបាយផងដែរ។
លោក សំ គន្ធាមី នាយកប្រតិបត្ដិ គណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត្យ និងយុត្ដិធម៌ ដើម្បីការបោះឆ្នោត ដោយសេរីនិងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា និកហ្វិច មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលគឺជាអ្នកទីមួយដែលត្រូវធានាស្ថិរភាពឲ្យពលរដ្ឋទាំងផ្លូវកាយនិងផ្លូវចិត្ដ ក្នុងអំឡុងការបោះឆ្នោត។ ចំណែកគណបក្សនយោបាយផ្សេងៗក៏ត្រូវតែចៀសវាងឲ្យបានការវាយប្រហារពាក្យសម្ដីណាមួយដែលបង្កឲ្យពលរដ្ឋមានកំហឹងស្អប់គ្នានិងរើសអើងនិន្នាការនយោបាយ។ លោក សំ គន្ធាមី ៖«អញ្ចឹងទាំងគណបក្សនយោបាយ ពិសេសរដ្ឋាភិបាលហ្នឹង ត្រូវធានាសន្ដិសុខដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋទទួលព័ត៌មានពីបក្សមួយៗហ្នឹង ឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ពិសេសពលរដ្ឋមិនមានការភ័យខ្លាចហើយមានការសម្រេចចិត្ដដ៏ត្រឹមត្រូវមួយ»។
អ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គមក៏យល់ស្របនឹងការលើកឡើងរបស់សង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាទាំងពីររូបនេះដែរ ដោយលោកបញ្ជាក់ថា បញ្ហារបស់អ្នកជាប់ពន្ធនាគារដែលគេហៅថា អ្នកទោសមនសិការនេះបក្សកាន់អំណាច គួរបញ្ចប់ហើយផ្ដល់សេរីភាពពួកគេឲ្យបានឆាប់។
លោកបណ្ឌិត មាស នី អ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍសង្គមមានប្រសាសន៍ថា មិនមែនជាការចំណេញអ្វីទេសម្រាប់បក្សកាន់អំណាចដែលបន្ដឃុំខ្លួនមន្ដ្រីសិទ្ធិមនុស្ស មន្ដ្រី គ.ជ.ប និងសកម្មជនផ្សេងៗទៀត ទាក់ទិនរឿងនយោបាយ។ លោកបន្ថែមថា ប្រសិនបើអ្នកទាំងនោះនៅតែគ្មានសេរីភាពបន្ដទៀតបក្សកាន់អំណាច នឹងបន្តបាត់បង់សម្លេងឆ្នោត ព្រោះអ្នកទាំងនោះគឺជាបុគ្គលដែលពលរដ្ឋស្ទើរទូទាំងប្រទេសគោរពនិងស្រឡាញ់។ លោកបណ្ឌិត មាស នី ៖«បាទបើអញ្ចឹង រដ្ឋាភិបាលនៅតែមិនអើពើហើយទុកអ្នកទាំងហ្នឹង (មន្ដ្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក និងមន្ដ្រី គ.ជ.ប) នៅក្នុងមន្ទីឃុំឃាំងបន្ដទៀតខ្ញុំគិតថារដ្ឋាភិបាលមិនខុសអីពីការផ្កាប់ឆ្នាំងខ្លួនឯងទេ»។
យ៉ាងណាលោកបណ្ឌិត មាស នី ទទូចថា បក្សកាន់អំណាចគួរយកពេល វេលាដែលចំណាយលើសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ទៅបំពេញពាក្យសន្យារបស់ខ្លួនចំពោះពលរដ្ឋវិញទើបជាការប្រសើរ។ ប្រទេសកម្ពុជា នឹងមានព្រឹត្តិការណ៍បោះឆ្នោត សំខាន់ចំនួន២ គឺការបោះឆ្នោត ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ អាណត្ដិទី៤ នាថ្ងៃទី០៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ និងការបោះឆ្នោតសភាអាណត្តិទី៦ នៅឆ្នាំ ២០១៨៕
