ភ្នំពេញ ៖ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានទម្លាយឱ្យដឹងតាមរយៈភ្នាក់ងារព័ត៌មានមួយដែលស្និទ្ធនឹងរដ្ឋាភិបាលថា លោកអាចនឹងស្នើធ្វើវិសោធនកម្មបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរដ្ឋសភា ត្រង់ប្រការ ៤៨ថ្មី (៣) ដើម្បីពិនិត្យមើលតួនាទីរបស់បក្សប្រឆាំងឡើងវិញ។
ប្រសិនបំណងនេះអាចប្រព្រឹត្តិទៅបានមែននោះ នោះតួនាទីជាប្រធានក្រុមមតិភាគតិច និងជាប្រធានក្រុមថ្នាក់ដឹកនាំតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរបស់លោក កឹម សុខា ដែលទើបនឹងទទួលបានកាលពីថ្ងៃទី ០៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៦ នឹងត្រូវបាត់បង់វិញជាក់ជាមិនខាន។ អ្វីដែលសំខាន់មួយទៀតនោះ ប្រសិនបើលោក កឹម សុខា ត្រូវខ្ទាតចេញពីតួនាទីនេះមែន នោះដំណើរការចរចារវាងក្រុមមតិភាគច្រើន និងក្រុមមតិភាគតិចរបស់គណបក្សទាំងពីរ អាចត្រូវលុបចោលវិញ ដែលធ្វើឱ្យដំណើរការដោះស្រាយឈានទៅការដោះលែងអ្នកទោសមនសិការក៏ត្រូវបរាជ័យផងដែរ។
តើអ្វីនៅពីក្រោយ គណបក្សកាន់អំណាចដែលចង់លុបចោលសំឡេងភាគតិចនៅសភា?
តទៅនេះសូមស្តាប់សម្រង់ទស្សនៈរបស់អ្នកវិភាគដែលរៀបរៀងដោយលោក កែវ សុខា ដូចទៅ!
សម្តេចលើកឡើងថា៖«បើយន្តការដែលទើបបង្កើតឡើងតាមរយៈប្រការ ៤៨ថ្មី ពិបាកធ្វើការ ដោយរួមទាំងការប៉ុនប៉ងប្រើប្រាស់វា ដើម្បីចរចាដោះលែងអ្នកទោសដែលបំពានដល់អំណាចតុលាការផងនោះ យើងត្រូវតែធ្វើវិសោទនកម្មប្រការ ៤៨ថ្មី (បី) ហើយវិលទៅប្រើប្រការ ៤៨ (ពីរ) នៃបទ បញ្ជាផ្ទៃក្នុងនៃរដ្ឋសភាវិញ។ ដោយសារប្រការ ៤៨ថ្មី (បី) ជាគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ខ្ញុំ ទើបខ្ញុំស្នើសុំឲ្យធ្វើការកែប្រែតាមរយៈ សមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិនបានពន្យល់អ្វីថែមទៀតនោះទេ ដោយបានបញ្ជាក់យ៉ាងខ្លីថា៖«ការធ្វើដូចនេះឆាប់ចប់រឿង ព្រោះមិនបាច់ពិបាករៀបចំរបៀបវារៈនៃការប្រជុំ ព្រោះយន្តការនោះនឹងរលាយបាត់តាមរយៈវិសោធនកម្មដែលនឹងត្រូវធ្វើរួចទៅហើយ»។
សារគំរាមរបស់ នាយករដ្ឋមន្ត្រីនេះ ទំនងអាចមកពីបរាជ័យក្នុងការបំបែកបំបាក់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនបានសម្រេច។
មួយទៀតលោក គឹម សុខ ថា ដោយសារតែលោក សម រង្ស៊ី បានទម្លាយរឿងសម្ងាត់របស់សម្តេច ហ៊ុន សែន ដែលរៀបចំឯកសារឱ្យលោក កឹម សុខា ធ្វើការថ្កោលទោសលោក សម រង្ស៊ី ដើម្បីបំបែកបក្សនេះ តែត្រូវលោក សម រង្ស៊ី ចាប់បានហើយ បកអាក្រាតជាសាធារណៈតាមបណ្តាញ សារព័ត៌មាន។ លោក គឹម សុខ៖«គាត់ចេញពីរបៀបរបប និងល្បិចជាឯកសារមួយចំនួនដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ព្រៀងឱ្យលោក កឹម សុខា សម្រាប់ធ្វើការថ្កោលទោសលោក សម រង្ស៊ី ហើយលោក សម រង្ស៊ី មើលទៅទំនងជាមិនអាចទ្រាំបានគេហៅថា ល្បិចកលទុច្ចរិតនយោ បាយហ្នឹង ក៏គាត់បញ្ចេញដើម្បីទប់ជើងក្រោមរបស់គាត់ និងទប់ការរួបរួមជាមួយលោក កឹម សុខា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ»។
កាលពីពេលថ្មីៗនេះសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងសម្ដេច ស ខេង បានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចជាផ្លូវការនៅប្រទេសវៀតណាម ដែលនាំឱ្យអ្នកវិភាគទាញការសន្និដ្ឋានថា ការច្រានចោលតួនាទីរបស់លោក កឹម សុខា ក្នុងនាមតំណាងក្រុមមតិភាគតិចក្នុងរដ្ឋសភា អាចទទួលឱវាទពីវៀត ណាមផងដែរ។
ត្រង់ចំណុចនេះ លោក គឹម សុខ យល់ថាមាគ៌ានយោបាយដឹងនាំប្រទេសមួយចំនួនរបស់កម្ពុជា គឺមេដឹកនាំតែងតែទទួលការណែនាំពីវៀតណាម។លោកថា ចាប់តាំងពីបញ្ហាចរចាសន្ធិសញ្ញាទីក្រុងប៉ារីស រឿងសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ ១៩៨៥ ស្តីពីបញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម និងបញ្ហាផ្សេងៗទៀត ដែលកំពុងកើតមាននាពេលបច្ចុប្បន្ន គឺសុទ្ធតែទទួលបានការណែនាំពីវៀតណាម។
ចំណែកបំណងនៃការលុបចោលប្រធានក្រុមថ្នាក់ដឹកនាំតំណាងរាស្ត្រមតិភាគតិច ក៏ទំនងជាមានការផ្តល់យោបល់ពីទីក្រុងហាណូយ។ លោក គឹម សុខ៖«ទីប្រឹក្សាធំរបស់គាត់[ហ៊ុន សែន]គឺវៀតណាមហ្នឹងហើយ វាគ្មានអ្វីក្រៅពីហ្នឹងទេ ដូចដែលខ្ញុំធ្លាប់ដឹងរឿងកិច្ចមួយចំនួនគឺថា អ្វីៗដែលជារឿងធំជារឿងនយោបាយ គាត់ទៅជជែកហើយ គាត់ជជែកជានិច្ចជាកាលមក ដូច្នេះគ្មានការសង្ស័យទេ។ គេថាប្រសិនបើវៀតណាមចង់បានប្រយោ ជន៍ធំលើកការគ្រប់គ្រងកម្ពុជាទល់តែលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាហ្នឹងនៅបន្តកាន់អំណាច អាហ្នឹងវាជាគោល ដៅធំរបស់គេហើយ»។
តួនាទីប្រធានក្រុមមតិភាគតិច និងប្រធានក្រុមថ្នាក់ដឹកនាំតំណាងរាស្ត្រ ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្រោយកិច្ចចរចាបញ្ចប់ជម្លោះនយោបាយរវាងគណ បក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី ២២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៤ ដោយដៃគូសន្ទនានៅពេលនោះ គឺរវាងសម្ដេច ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី។
ប៉ុន្តែកាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦ សភាបានបោះឆ្នោតអនុម័តប្ដូរតួនាទីនេះ ទៅឲ្យប្រធានស្ដីទីគណបក្សប្រឆាំងលោក កឹម សុខា ធ្វើដៃគូសន្ទនាជាមួយនឹងសម្ដេច ហ៊ុន សែន ខណៈលោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលហាមមិនឲ្យចូលប្រទេសវិញនោះ។អ្នកវិភាគយល់ថាជាល្បិចមួយរបស់បក្សកាន់អំណាច លេងក្នុងរដ្ឋសភា។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយយល់ឃើញថា សំឡេងមតិភាគតិចក្នុងរដ្ឋសភាប្រហែលជាមិនត្រូវបានលុបចោលនោះទេ តែអាចទាត់ចោលតួនាទីលោក កឹម សុខា ពីប្រធានក្រុមមតិភាគតិច។ លោកថា ការដកលោក កឹម សុខា ចេញពីតួនាទី គឺជាយុទ្ធសាស្ត្រទាញយកប្រៀបពីដៃគូម្ខាងទៀត ដោយគណបក្សប្រជាជន តម្រូវឱ្យបក្សប្រឆាំងជ្រើសរើសយកបុគ្គលមួយរូបទៀតទៅជំនួសតំណែង ហើយបង្កឱ្យបែក បាក់សាមគ្គីផ្ទៃក្នុងបក្សប្រឆាំង។ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា៖«អ្នកនយោបាយ ឬបក្សកាន់អំណាចគេមានយន្តការច្រើននៅក្នុងការប្រកួតប្រជែង ដើម្បីកាត់បន្ថយឥទ្ធិបក្សប្រឆាំងបាន គេអាចធ្វើការលុបចោលតួនាទី ឬក៏យន្តការផ្លូវច្បាប់ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការធ្វើឱ្យបក្សប្រឆាំងឬបក្សក្រៅរដ្ឋាភិ បាលហ្នឹងប្រជែងគ្នា»។
យ៉ាងណាក៏ដោយអ្នកនាំពាក្យបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន្ត ធ្លាប់បានអះអាងថា បក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិន លេងល្បែងនេះទេ។ លោក សុខ ឥសាន្ត បញ្ជាក់ថា ការធ្វើនយោបាយតែងមានល្បិចដាក់គ្នា តែមិនផ្ដួលគ្នាទេ មិនអោយភាគីមួយទៀត គ្រោះថ្នាក់ដល់ស្លាប់ទេ ។ ចំពោះការចោទថារដ្ឋាភិបាលក្រោមឥទ្ធិពលវៀតណាម គឺមិនអាចទៅរួចឡើយ ព្រោះសម័យនេះកម្ពុជាជារដ្ឋឯករាជ្យ និងអធិបតេយ្យពេញលេញ។
តែបែបនេះក្ដីអ្នកវិភាគ យល់ថា ល្បិចអ្នកនយោបាយខ្មែរដែលមិនចេះចប់នេះ មិនធ្វើឱ្យជាតិខ្មែរបានចំណេញអ្វីទេ ក្រៅតែពីចុះទន់ខ្សោយ ទាំងស្មារតីជាតិ និង ការរួបរួមជាតិ៕
