សូមទស្សនាវីដេអូឃ្លីប អំពីការចល័តទ័ពរបស់អាមេរិកដូចនេះ៖
ពិភពលោកធ្លាប់កើតសង្គ្រាម លោក ២លើកមកហើយ គឺនៅរវាង ឆ្នាំ ១៩១៤ដល់ឆ្នាំ១៩១៨គេហៅថាសង្គ្រាមលោកលើកទីមួយ តែ២ទសវត្សប៉ុណ្ណោះ ក៏កើតសង្គ្រាមលោកពីរទៀតនៅរវាងឆ្នាំ ១៩៣៩-១៩៤៥ ។សង្គ្រាមលោកទាំង២ ជាការផ្ដើមចេញពី ប្រទេសជប៉ុន និង អាល្លឺម៉ង់។ មិនដល់ ២ឆ្នាំផង ពិភពលោក ក៏កើតសង្គ្រាមមួយទៀត គឺសង្គ្រាមត្រជាក់ ដែលកើតឡើងពីឆ្នាំ ១៩៤៧ដល់ ឆ្នាំ១៩៩១។
សង្គ្រាមនេះ គេមិនបានដាក់រសហ្សនាមថាជា សង្គ្រាមលោក នោះទេ ព្រោះជាសង្គ្រាមមនោគមន៍វិជ្ជា រវាងប្លុកកុំមុយនិស្តដឹកនាំដោយអតីតសហភាពសូវៀត និងប្លុក ប្រជាធិបតេយ្យ ដឹកនាំដោយអាមេរិក។
សង្គ្រាមនេះបានចប់ទៅវិញ ដោយសារសហភាពសូវៀត ដួលរំលំ ហើយរដ្ឋក្រោមចំណុះក៏ លែងក្រោមសូវៀតទៀត ដោយទុកឱ្យអាមេរិក ក្លាយជា មហាអំណាចខ្លាំងជាងគេ។ តែឥឡូវនេះពិភពលោកជួបរឿងមួយទៀតគឺសង្គ្រាម ប្រឆាំងអំពើភេរវកម្ម។ យ៉ាងណា ក៏គេមិនបានព្រួយបារម្ភដូចសង្គ្រាម លោកនោះទេ។
អ្វីដែលនាំឱ្យមានការព្រួយបារម្ភ ខ្លាំងនោះ គឺសង្គ្រាមកើតឡើងច្រើនតែប្រទេសមហាអំណាចមួយនិងមហាអំណាចមួយទៀតដោយប្រើសុទ្ធតែអាវុធប្រល័យលោក។
តើអាចកើតសង្គ្រាមលោកលើកទី៣បានទេ បើ អាមេរិកសហការជាមួយណាតូ ប្រឆាំង រុស្ស៊ី?
ការចល័តទ័ពអាមេរិក នៅអឺរ៉ុបខាងកើត
កាលពីថ្ងៃទី៦មករា អាមេរិកបាន បញ្ជូនទ័ពរបស់ខ្លួនយ៉ាងតិច ៦០០០នាក់និងរថក្រោះជិត១០០ គ្រឿង រួមនិងការដាក់ពង្រាយ កាំជ្រួច បាញ់កាំជ្រួច និងកាំជ្រួចបាញ់យន្តហោះ ទៅដាក់នៅ ព្រំដែន នៃបណ្ដាប្រទេសអ៊ឺរ៉ុបខាងកើត ដែលជាសមាជិកអង្គការណាតូ ហើយ ប្រទេសទាំងនោះមានព្រំដែនជាប់នឹងប្រទេសរុស្ស៊ី ។
ទង្វើនេះនាំឱ្យ រុស្ស៊ី ប្រញាប់ប្រញាល់ បញ្ជូនកងទ័ព រថយន្តក្រោះនិងកាំជ្រួច ទៅកាន់ទីតាំងប្រឈមមុខគ្នានេះ ដែលមើលឃើញថាជាចំនុចចាប់ផ្ដើម នៃជម្លោះ មួយទៅរកសង្គ្រាមលោកលើកទីបី យ៉ាងពិតប្រាកដ។
មេបញ្ជាការកងទ័ពអាមេរិក ដែលដឹកនាំ ការចល័តទ័ព គឺឧត្តមសេនីយ Timothy McGuire ដែលស្រង់សម្ដីដោយទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters និយាយថា ការដាក់ពង្រាយទ័ពនិង គ្រឿងសព្វាវុធនេះ គឺជាការពង្រឹងសន្តិសុខ របស់ប្រទេសជាសមាជិក របស់ណាតូតែប៉ុណ្ណោះ។
តើអង្គការណាតូឬ អូតង់ (NATO or OTAN ) ជាអ្វីហើយប្រទេសណាមានឥទ្ធិពលជាងគេ?
ណាតូឬ អូតង់គឺជាអង្គការសិទិ្ធសញ្ញា អាត្លាឡង់តិចខាងជើង។ គេហៅម្យ៉ាងថា ជាសម្ព័ន្ទភាព យោធា ណាតូ។ អង្គការនេះ បង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៤៩។ ណាតូមានមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួននៅ ប្រទេស ប៊ែលហ្សិក។ ក្រោយពីសង្គ្រាមត្រជាក់ ហើយគ្រានោះ សហភាព សូវៀត ដួលរំលំ ណាតូ បានកើនសមាជិករហូត២៨ប្រទេសមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ប្រទេសទើបចូលជាសមាជិក ភាគច្រើន ជាអតីតសមាជិកប្លុកកុំម្មុយនិស្តវ៉ាសូវី។ វ៉ាសូវី ជារដ្ឋធានីនៃប្រទេសប៉ូឡូញ ហើយ ប្រទេសនេះ បានក្លាយជាសមាជិក ណាតូ ក្រោយពីសូវៀត ចាញ់សង្គ្រាមត្រជាក់។
ប្រទេសដែលមានឥទិ្ធពលច្រើនជាងគេ លើ អង្គការណាតូ គឺសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយបន្ទាប់មក មានអង់គ្លេស បារាំង និងអាល្លឺម៉ង់។ ប្រទេសទាំងនេះអាចទាញឱ្យមានសង្គ្រាម បានភ្លាម បើគេគិតថា មានប្រទេសណាមួយឈ្លានពាន ប្រទេសជាសមាជិករបស់ខ្លួន។ ករណីនេះ នាំឱ្យអាមេរិក ដាក់ពង្រាយទ័ពរបស់ខ្លួនជាប់ព្រំដែនប្រទេសរុស្ស៊ី។
ពិភពលោកប្រឈមុខគ្រោះថ្នាក់ហើយ
អ្នកជំនាញ ខាងកិច្ចសង្គ្រាមនិង យោធា នៃប្រទេសរុស្ស៊ី លោក Vladimir Yevseyev ព្រមានថា ការដែលកងទ័ពអាមេរិកនិង កងទ័ពសមាជិក ណាតូ មកដាក់ពង្រាយតាមព្រំដែន នៃប្រទេសជាប់ប្រទេសរុស្ស៊ី គឺសញ្ញានៃការកកើត សង្គ្រាមមួយទៅហើយ។ នាយក មជ្ឈមណ្ឌល ដើម្បីស្រាវជ្រាវ នយោបាយ សង្គម នៃបណ្ឌិតសភា វិទ្យាសាស្ត្ររុស្ស៊ី និយាយថា សព្វាវុធទំនើបៗរបស់អាមេរិក មកដាក់តាមព្រំដែន ជាប់ប្រទេសរុស្ស៊ី គឺ«ជាការបង្ហាញពីសញ្ញាគ្រោះថ្នាក់នៃការកើតសង្គ្រាម ដែលរុស្ស៊ីទំនងមិនអត់ឱនឡើយ»។
លោកព្រមានថា រឿងនេះ នាំឱ្យក្រុងម៉ូស្គូ ដាក់ពង្រាយកាំជ្រួចបាញ់រំលងទ្វីប ប្រឆាំងអង្គកាណាតូ និងអាមេរិក ហើយពិភពលោកនឹងក្លាយជាចំណាប់ខ្លាំងរបស់អាមេរិក និងរស្ស៊ី។ មានន័យថា ប្រទេស២នេះចង់ឱ្យពិភពគ្រោះថ្នាក់នៅពេលណា ក៏បានដែរ។ ទង្វើនេះ គឺជាល្បែងសង្គ្រាម មួយអាចទៅរកសង្គ្រាមលោកថ្មីទៀត។
ដោយសាររឿងនេះ ក្រុងម៉ូស្គូ បានដាក់ពង្រាយ កាំជ្រួចបាញ់រំលងទ្វីប នាវាចម្បាំង និងកងទ័ពប្រយុទ្ធជាង៦០០០នាក់ រូចហើយ ។
ដើមចមដំបូង
អ្វីដែលនាំឱ្យ មានការចល័តទ័ពអាមេរិកនៅតាមព្រំដែនជាប់នឹងប្រទេសរុស្ស៊ី ដោយសារតែរុស្ស៊ីបានចូលឈ្លានពានយកតំបន់គ្រីមៀ នៃប្រទេសអ៊ុយគ្រែន ដែលនាំឲ្យអង្គការ ណាតូ និងសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវប្រញាប់បង្ហាញសាច់ដុំ កងទ័ព របស់ខ្លួនទប់ទល់នឹងស្ថានភាពនៃការផ្ទុះសង្គ្រាមជា យថាហេតុមកលើប្រទេសជាសមាជិកណាតូ នៅជាប់ព្រំដែនរុស្ស៊ី មានប្រទេសប៉ូឡូញ ហុងហ្ការី ឡតទ្វៀ និង ប៉ុលហ្គារី ជាដើម។
ប្រទេសអ៊ុយគ្រែន ក៏ជាអតីតសមាជិកនៃប្រទេសសូវៀតផងដែរ តែប្រទេសនេះបែកចេញពីក្រុងមូស្គូក្រោយពីការចប់សង្គ្រាមត្រជាក់។ ការដែលរុស្ស៊ីចូលកាន់កាប់តំបន់គ្រីមៀ បានផ្ដើមឲ្យអ៊ុយគ្រែន រត់ស្រវាទៅរកអង្គការ ណាតូ ឲ្យជួយខ្លួនដែរប៉ុន្ដែអ៊ុយគ្រែន មិនមែនជាសមាជិករបស់អង្គការនេះទេ។
នេះគឺជាផ្នែកមួយនៃការបង្កឲ្យមានភាពតានតឹង កើតឡើងរវាងកងទ័ព ណាតូ កងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិកជាមួយនឹងកងទ័ពរុស្ស៊ី។
អ្នកសង្កេតការណ៍ព្រមានថា អ្វីដែលក្រុងមូស្គូ បញ្ចេញទង្វើលុកលុយដែនដីអ៊ុយគ្រែន គឺពិតជាសញ្ញានាំឲ្យមានសង្គ្រាមត្រជាក់ជាថ្មីទៀត។
បើសង្គ្រាមលោកកើតឡើង រុស្ស៊ីនិងអាមេរិកអាចប្រើប្រាស់ អាវុធនុយក្លែអ៊ែរ
អាវុធប្រល័យលោកខ្លាំងបំផុត គឺអាវុធនុយក្លែអ៊ែរ។ ប្រភេទអាវុធនេះ ជាអាវុធដែលអាមេរិកយកទៅទំលាក់ ទៅលើកោះ ណាកាសាកី និង ហ៊ីរ៉ូសេម៉ា នៃប្រទេសជប៉ុន នៅឆ្នាំ១៩៤៥ ដែលនាំឱ្យបិទបញ្ចប់សង្គ្រាម លោកលើកទីពីរ។ អាវុធប្រល័យលោកនេះគេហៅថា គ្រាប់បែកប៉ារ៉ាម៉ាណូ ហើយ ឥឡូវគេហៅថា អាវុធនុយក្លែអ៊ែរ។
ប្រទេសដែល មានក្បាលគ្រាប់នុយក្លែអ៊ែរ គឺមាន៩ប្រទេស។ ប្រទេស រុស្ស៊ី មាន៧៣០០គ្រាប់ អាមេរិក ៦៩៧០ គ្រាប់ បារាំង ៣០០គ្រាប់ ចិន អាចមាន ២៦០គ្រាប់ អង់គ្លេស ២១៥គ្រាប់ ប៉ាគីស្ថាន ១៣០គ្រាប់ ឥណ្ឌា ១២០គ្រាប់ អ៊ីស្រាអ៊ែល អាចមាន ៦០គ្រាប់ និង កូរ៉េខាងជើងអាចមាន ១០គ្រាប់។
អ្នកជំនាញ ខាងកិច្ចសង្គ្រាមនិង យោធា នៃប្រទេសរុស្ស៊ី លោក Vladimir Yevseyev ព្រមានថាបើសង្គ្រាមលោកកើតឡើងមែននោះ គឺពិភពលោក ទាំងមូលនឹង មហន្តរាយ ដោយសារ ការវាយប្រហារគ្នា ដោយ អាវុធប្រល័យលោក គឺអាវុធនុយក្លែអ៊ែរ៕ ប្រភព៖Wikimedia aនិងReuters
