ភ្នំពេញ៖ ថ្មីៗតុលាការកម្ពុជាទើបតែបញ្ចប់សាលក្រមផ្ដន្ទាទោសលោក សម រង្ស៊ី ជាថ្មីនូវករណីផ្សេងមួយទៀតដែលផ្តន្ទាទោស លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឱ្យមានទោស ៥ឆ្នាំពីបទសមគំនិតក្នុងអំពើក្លែងបន្លំ ឯកសារសាធារណៈ បទប្រើប្រាស់ឯកសារសាធារណៈក្លែង និងបទ ញុះញង់បង្កឲ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គមពាក់ព័ន្ធជាមួយរឿងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ហុង សុខហួរ ករណីសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនជាមួយវៀតណាម។
បើសរុបសំណុំរឿងនៅតុលាការទាំងអស់ដែលលោក សម រង្ស៊ី ជាប់គឺមានចំនួនប្រាំហើយ។ ជុំវិញរឿងនេះអ្នកវិភាគយល់ឃើញថា តុលាការខ្មែរមិនអាចបញ្ចប់ជីវិតនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី បានទេបើប្រធានបក្សប្រឆាំងរូបនេះនិងអនុប្រធាននៅតែពួតដៃគ្នាតស៊ូដើម្បីជាតិពិតប្រាកដ។ ក៏ប៉ុន្ដែបក្សកាន់អំណាចមិនយល់ដូចការអះអាងរបស់អ្នកវិភាគទេ ដោយបញ្ជាក់ថា លោក សម រង្ស៊ី គ្មានថ្ងៃបានដើរចូលឆាកនយោបាយជាថ្មីឡើយទោះជាមានការសម្របសម្រួលនយោបាយក៏ដោយ ព្រោះលោក ជាទណ្ឌិត។ តើតុលាការខ្មែរដែលគេថាជាឧបករណ៍នយោបាយពិតជាអាចបញ្ចប់ជីវិតនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី បានមែនដែរឬទេ?
លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលកំពុងនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសបើគិតមកដល់ចុងឆ្នាំ២០១៦ នេះលោកជាប់ណ្ដឹងចំនួនប្រាំហើយ។ ករណីបណ្ដឹងទាំងអស់រួមមានករណីបរិហាកេរ្ដិ៍លោក ហោ ណាំហុង ករណីបង្ហោះផែនទីក្លែងក្លាយ ករណីបរិហាកេរ្ដិ៍សម្ដេច ហេង សំរិន ករណីបរិហាកេរ្ដិ៍សម្ដេច ហ៊ុន សែន ថាជាអ្នកនៅពីក្រោយឃាតកម្មបណ្ឌិត កែម ឡី និងករណីចោទសម្ដេច ហ៊ុន សែន ថាបានទិញចំនួន Likes លើហ្វេសប៊ុក។ ករណីទាំងអស់នេះគឺត្រូវបានតុលាការដែលត្រូវបានគេចោទថា ស្ថិតក្រោមអំណាចអ្នកនយោបាយប្រកាសសាលក្រមអស់ហើយដែលទំនងជាការបិទផ្លូវមិនឲ្យលោក សម រង្ស៊ី មានឱកាសវិលចូលកម្ពុជាវិញបានឡើយ។ ករណីមេបក្សប្រឆាំងមានទោសនេះអ្នកវិភាគបង្ហាញជាទស្សនថា លោក សម រង្ស៊ី នៅតែអាចវិលចូលឆាកនយោបាយវិញបានដដែលបើទោះជាលោកមានទោសត្រូវប្រកាសកាលក្រមហើយក៏ដោយ។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា សាស្ត្រាវិទ្យាសាស្ដ្រនយោបាយតាមរយៈបទសម្ភាសន៍ជាមួយវិទ្យុស្ដ្រីអេហ្វអឹម១០២ នៅថ្ងៃទី ២៨ ខែ ធ្នូ នេះបង្ហាញការយល់ឃើញថា តុលាការពិតជាមានឥទ្ធិពលអាចបញ្ចប់ជីវិតនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី បានព្រោះតុលាការនេះស្ថិតក្រោមអ្នកនយោបាយ។ តែយ៉ាងណាលោកគិតថា នៅមុនការបោះឆ្នោតឈានចូលមកដល់គណបក្សប្រឆាំងនិងគណបក្សកាន់អំណាចច្បាស់ជារកវិធីចរចាគ្នាដូចកាលពីពេលមុនជាក់ជាពុំខាន។ លោកថាបើបក្សកាន់អំណាចមិនមានចេតនាសម្របសម្រួល ក៏សហគមន៍អន្តរជាតិរកវិធីជួយលោកសមរង្ស៊ីវិលមកកម្ពុជាវិញទាល់តែបាន។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា៖«ជាការពិតគណបក្សកាន់អំណាចមិនចង់ឲ្យមានវត្ដមានឯកឧម សម រង្ស៊ី នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះទេក្នុងការបោះឆ្នោត ២០១៧ ២០១៨ ប៉ុន្ដែចង់មិនចង់មិនមែនស្ថិតលើបក្សកាន់អំណាចទេ គឺស្ថិតលើសម្ពាធអន្ដរជាតិជម្រុញឲ្យមានការដោះស្រាយឬក៏ឯកឧត្ដម សម រង្ស៊ី បានចូលស្រុក គណបក្សប្រជាជនមិនអាចរឹងទទឹងនោះទេ ព្រោះទីផ្សាយកម្ពុជាពឹងផ្អែកលើទីផ្សាយអន្ដរជាតិច្រើន»។
យ៉ាងណាអ្នកស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ដ្រនយោបាយរូបនេះក៏រម្លឹកផងដែថា បើបក្សកាន់អំណាចនៅតែមានជំហរចង់សម្លាប់ជីវិតនយោបាយលោក សម រង្ស៊ី ឲ្យខានតែបាន គឺវាគ្មានផលចំណេញអ្វីទេ ផ្ទុយទៅវិញបានត្រឹមតែបង្កើនឲ្យមានវប្បធម៌គុំកួន នឹងស្អប់ខ្ពើម គ្នាទៅវិញទៅមកតែប៉ុណ្ណោះ។ ជាជំនឿចិត្ដរបស់អ្នកវិភាគរូបនេះ គឺបញ្ហានេះ នឹងត្រូវដោះស្រាយតាមរយៈនយោបាយដែលតុលាការចាំដើរតាមតែពីក្រោយប៉ុណ្ណោះ។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ក៏ព្រមានផងដែរថា បើកម្ពុជារងសម្ពាធពីអន្ដរជាតិព្រោះតែភាពរឹងរូសរបស់បក្សកាន់អំណាចដែលប្រឆាំងមិនឲ្យលោក សម រង្ស៊ី បានវិលចូលប្រទេសដើម្បីបន្ដដំណើនយោបាយរបស់លោកទៀតនោះពលរដ្ឋច្បាស់ជាមិននៅស្ងៀមនោះទេ ព្រោះផលប៉ះពាល់នឹងធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរកាន់តែជួបវិបត្តិបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច។ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា៖«បើមានសម្ពាធពលរដ្ឋកម្ពុជាអ្នកទទួលរងផលមុនគេ យើងអាចមើលភូមាជាឧទាហរណ៍២០ឆ្នាំក្រោយនៅតែមានការផ្លាស់ប្ដូរ អញ្ចឹងអនាគតតកាល (បើមានសម្ពាធពិតមែន) ពលរដ្ឋកម្ពុជានឹងរងផលប៉ះពាល់ ហើយពលរដ្ឋនៅអត់ស្ងៀមទេ ហើយក៏នឹងមានការប្រឆាំងការដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលដូចគ្នា ទស្សនពលរដ្ឋកម្ពុជាគឺខុសពីទស្សនពលរដ្ឋភូមា បើមានការប្រឆាំងខ្លាចតែទប់កំហឹងពលរដ្ឋមិនបាន»។
ថ្វីបើអ្នកវិភាគបង្ហាញទឡ្ហីករណ៍ពីបញ្ហាដែលកម្ពុជាអាចនឹងជួប្រទះប្រសិនបើលោក សម រង្ស៊ី មិនអាចចូលមកកម្ពុជាក្នុងនាមជាអ្នកនយោបាយទៀតព្រោះអំណាចតុលាការក៏ដោយ តែសម្រាប់បក្សកាន់អំណាចនៅតែរក្សាជំហថាកម្ពុជា ជារដ្ឋអធិបតេយ្យឯករាជ្យគ្មានបរទេសណាអាចមកលូកលាន់កិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជាបានឡើយ។
ទំនងមិនមែនជារឿងចៃដន្យទេដែលលោក សម រង្ស៊ី បានវិលមកប្រទេសវិញចំនួន ៤លើកមកហើយករណីលោកមានរឿងក្ដីត្រូវបានបក្សកាន់អំណាចប្ដឹងទៅតុលាការ។ ក្នុងសំណុំរឿងមួយជាប្រវត្ដិសាស្ដ្រករណីលោកទៅដកតម្រុយព្រំដែននៅខេត្ដស្វាយរៀងកាលពីឆ្នាំ២០១០ តុលាការបានកាត់ទោសលោកមានទោសរហូតដល់ ២០ឆ្នាំ។ តែករណីនេះធ្វើឲ្យសាលក្រមរបស់តុលាការសាបរលាបដោយសារតែមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះប្ដេជ្ញាវិលត្រឡប់ចូលប្រទេសវិញទោះបីជាប្រឈមមុខនឹងការចាប់ខ្លួនក៏ដោយ។ នៅឆ្នាំ ២០១៣ គឺមុនការបោះឆ្នោតតែពីរសប្ដាហ៍ប៉ុណ្ណោះលោកបាន វិលចូលប្រទេសវិញហើយភ្លាមនោះស្រាប់តែទាំងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនិងព្រះមហាក្សត្រប្រញាប់ប្រញាល់ចេញលិខិតលើកលែងទោសដែលអ្នកវិភាគមើលថា ជាការចង់ផ្សះផ្សាជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ឲ្យទាន់សភាពការណ៍ ខណៈដែលពលរដ្ឋគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី រាប់ម៉ឺន សែននាក់ប្រកាសទៅទទួលលោកពេលដែលលោកត្រឡប់មកវិញ។ ករណីនេះនាំឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ឡើងប្រជាប្រិយភាពខ្ពស់បំផុតហើយលោកបន្ដជីវិតនយោបាយរបស់លោកបានឡើងវិញ។ តែលើកនេះអាចលំបាកជាងលើកមុនបន្ដិចដោយសារតែប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលគេហៅថាបុរសខ្លាំងបានស្បថថាមិនថ្វាយលិខិតទៅព្រះមហាក្សត្រលើកលែងទោសឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ជាដាច់ខាតបើលោកយល់ព្រមគឺមានតែកាត់ដៃលោកក្រវែងចោល។ ប្រហែលជាគិតថា ពេលនេះនាយករដ្ឋមន្ដ្រីលែងអនុគ្រោះឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ទៀតហើយនោះ ដោយម្យ៉ាងទៀតសំណុំរឿងលោកកាន់តែច្រើនៅតុលាការគឺលោក សុខ ឥសាន្ដ អ្នកនាំពាក្យបក្សកាន់អំណាចព្យាករណ៍ថាជីវិតនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី ពិតជាចប់ហើយ។
លោកថាជាការពិត ជីវិតនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី បានស្លាប់បាត់តាំងពីយូណាស់មកហើយព្រោះតែសាលក្រមបានចេញជាស្ថាពរករណីបរិហាកេរ្ដិ៍លោក ហោ ណាំហុង។ បន្ថែមពីនេះលោកថា តុលាការគឺធ្វើការងារស្របតាមតែតួនាទីរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ មិនមែនធ្វើតាមការបញ្ជារបស់អ្នកនយោ បាយនោះទេ។ ជាងនេះអ្នកនាំពាក្យបក្សកាន់អំណាចសង្កត់ធ្ងន់ថា កិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជាគ្មានបរ ទេសណាមានសិទ្ធិមកលូកលាន់នោះឡើយ បើទោះជាចង់ជ្រៀតជ្រែកក៏មិនអាចធ្វើអ្វីបានដែរព្រោះកម្ពុជាមានច្បាប់របស់ខ្លួន។ លោក សុខ ឥសាន្ដ៖«អត់មានអន្ដរជាតិណាដាក់សម្ពាធលើរាជរដ្ឋា ភិបាលកម្ពុជាទេ ព្រោះរឿងនេះយើងអនុវត្ដន៍ច្បាប់របស់កម្ពុជា មិនអាចបរទេសណាមកលូកដៃបានទេ ទោះជាលូកដៃក៏គ្មានប្រសិទ្ធភាពដែរ»។
តែបែបនេះក្ដី អ្នកវិភាគមួយរូបទៀតមិនយល់ស្របដូចអ្នកនាំពាក្យកាន់អំណាចអះអាងនោះទេ។ លោក គឹម សុខ អ្នកឃ្លាំមើលការអភិវឌ្ឍសង្គម និងនយោបាយយល់ថាលោក សម រង្ស៊ី នឹងបានចូលប្រទេសកម្ពុជាវិញប្រសិនបើបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅតែចាត់ទុកលោកជាបុគ្គលជាទី១របស់បក្ស។ លោកពន្យល់ថាយុទ្ធសាស្ដ្រនយោបាយដៃគូដែលខ្លាំងគេតែងប្រឹងបំបែកក្រុមរបស់ដៃគូប្រកួតឲ្យបែកដើម្បីងាយបន្ដផែនការកម្ទេចក្រុមនោះ។ ជាងនេះលោកបន្ដថា អ្នកនយោបាយខ្មែរមិនថាពីមុននឹងឥឡូវទេ គឺមានតែយុទ្ធសាស្ដ្រដដែលៗប៉ុណ្ណោះគឺប្រើយន្ដការតុលាការដើម្បីចងក្បាលម៉ាស៊ីនក្រុមប្រឆាំង។ លោក គឹម សុខ ផ្ដល់យោបល់ថា ដើម្បីកុំឲ្យអំណាចតុលាការ សម្លាប់ជីវិតនយោបាយរបស់លោកសម រង្ស៊ីបាន គឺថ្នាក់ដឹកនាំបក្សនេះពិសេសលោក កឹម សុខា ត្រូវតែបង្ហាញឲ្យមហាជនឃើញថា លោក នឹងលោក សម រង្ស៊ី នៅតែជាមេដឹកនាំកំពូលរបស់បក្ស។ លោក គឹម សុខ៖«ខ្ញុំនៅតែមើលឃើញថា បណ្ដឹងតាមផ្លូវតុ លាការអស់ហ្នឹងពិតជាមានឥទ្ធិពលធំធេងមែននៃគូប្រកួតរបស់អ្នកដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលសព្វថ្ងៃ។បានន័យថាមានឥទ្ធិពលខ្លាំងលើលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ប៉ុន្ដែស្ថានភាពទាំងជាតិអន្ដរជាតិ វិវន្តន៍ដែលបង្ហាញឲ្យមតិសាធារណៈទាំងជាតិ និងអន្ដរជាតិមើលឃើញថា នេះគឺល្បិចរបស់បក្សកាន់អំណាច ដូច្នេះខ្ញុំមើលឃើញថាបើបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅតែរួមដៃគ្នាមិនបែកបាក់គ្នា អំណាចតុលាការនេះបានត្រឹមតែបង្អាក់គឺមិនអាចសម្លាប់ជីវិតនយោបាយលោក សម រង្ស៊ី ដូចព្រះអង្គម្ចាស់ឬណរិទ្ធនោះទេ»។
គ្មានអ្វីដែលទៀងទាត់នោះទេ នណាទៅដឹងថា នៅសុខមិនសុខស្រាប់តែមានការលើកលែងទោសលោក កឹម សុខា ទោះជាអនុប្រធានគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះទទួលសាលក្រមផ្តន្ទាទោសក៏ដោយ។ អ្វីដែលនាំឲ្យមានដំណោះស្រាយដូចនេះត្រូវបានអ្នកវិភាគមើលឃើញថា មានកត្ដាច្រើនយ៉ាងនៅពី ក្រោយឆាក។ ទី១ សម្ពាធអន្ដរជាតិ។ ទី២ ភាពទាល់ច្រកនៃនយោបាយរបស់បក្សកាន់អំណាច។ ទី៣ ចង់ព្រលែងមួយចាប់មួយ មានន័យថា ចង់ប្រាប់សហគមន៍អន្ដរជាតិថាកម្ពុជាចេះដោះស្រាយទំនាស់នយោបាយដោយខ្លួនឯងតែ នណាក៏ដឹងដែរថា ពេលលោក កឹម សុខា សំងំនៅស្នាក់ការបក្សមន្ដ្រីទូតជាច្រើនជាពិសេសទូតបច្ចឹមប្រទេសនឹងប្រមុខការទូតប្រទេសទាំងនោះតែងតែទៅជួបលោកផ្ទាល់នៅស្នាក់ការបក្ស។ នេះគឺជាសម្ពាធមួយរបស់សហគមន៍អន្ដរជាតិ។ អ្នកវិភាគមើលឃើញថា ករណីលោក សម រង្ស៊ី អាចធ្វើឲ្យអន្ដរជាតិចាត់វិធានការណ៍ជាក់ស្ដែងលើកម្ពុជាក្នុងទម្រង់ណាមួយជាមិនខានគឺនៅពេលដែលការបោះឆ្នោតសភាចូលមកដល់នៅឆ្នាំ ២០១៨ ពេលនោះហើយគេថា លោក សម រង្ស៊ី នឹងបន្ដជីវិតនយោបាយរបស់លោកនៅកម្ពុជាឡើងវិញ៕
