ភ្នំពេញ៖រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធ្លាប់បានបញ្ជូនកំណត់ទូតតវ៉ាទៅរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមជាលើកច្រើនលើកមកហើយ ដើម្បីទាមទារឲ្យប្រទេសជិតខាងមួយនេះ គោរពបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា។ កំណ ត់ទូតរបស់កម្ពុជាបានទាមទារឱ្យវៀតណាម បញ្ឈប់ការសាងសងសំណង់នានា និងការជីងស្រះទឹកជាដើម។
ចំពោះរឿងនេះ គេឃើញរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានឆ្លើយតបតិចតូចបំផុត តែមិនបានបញ្ឈប់សកម្មភា ពឡើយ។ ជាថ្មីម្ដងទៀតនេះ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ខ្មែរ បានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម គោរពកិច្ចព្រម ព្រៀងរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដោយកុំបន្តសាងសង់សំណង់ផ្សេងៗនៅតាមបណ្តោយព្រំដែននៅចំណុចចម្រូងចម្រាស។ការទទូចរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីខ្មែរធ្វើឡើងនៅក្នុងជំនួបទ្វេភាគីជាមួយលោក ង្វៀន សួនហ្វ៊ុក សមភាគីវៀតណាមនៅខេត្ត សៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែ វិច្ឆិកា។
ហេតុអ្វីវៀតណាមនៅតែបន្តសាងសង់សំណង់ផ្សេងៗបំពានលើតំបន់សនៃចំណុចព្រំដែនកម្ពុជា? លោក ធូ វិរៈ រាយការណ៍៖
យ៉ាងហោចណាស់កំណត់ទូតតវ៉ាជាង១០ ត្រូវបានបញ្ជូនទៅស្ថានទូតវៀតណាមប្រចាំនៅ កម្ពុជា ធ្វើឡើងដោយក្រសួងការបរទេសខ្មែរ។ តែបែបនេះក្ដីគេមិនទាន់ឃើញក្រសួងការបរទេសខ្មែរកោះហៅឯកអគ្គរដ្ឋទូតវៀតណាមមកធ្វើការស្ដីបន្ទោសធ្ងន់ៗម្ដងណាទេ។ កំណត់ទូតជាថ្មីមួយទៀតដែលគេថា មានទម្ងន់សមល្មមដែរ គឺកំណត់ទូតចុះនៅថ្ងៃទី ១២ មិថុនា ឆ្នាំ២០១៦ ដោយបង្ហាញថា ស្រះទឹកចំនួន ៥ កន្លែង ភាគីវៀតណាមជីកចូលក្នុងដីខ្មែរពីចន្លោះជាង ៣០០ ម៉ែត្រ ទៅជាង ៥០០ម៉ែត្រ នៅក្នុងស្រុក អូយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី។ កំណត់ទូតរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាផ្ញើទៅកាន់ស្ថានទូតវៀតណាម គឺកម្ពុជាទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុងហាណូយ គោរពខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន ដែលកម្ពុជាដែលភាគីទាំង២ បានទទួលស្គាល់រួមគ្នានៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៥។ កំណត់ទូតដែលកម្ពុជាតវ៉ាទៅវៀតណាមជាង១០ដងមកនេះ មិនទទួលបាន ការដោះស្រាយ ដោយភាគីវៀតណាមជាដុំកំភួនអ្វីឡើយ។
តែបើគេនិយាយពីកត្តាប្រវត្តិសាស្ត្រវិញគឺ វៀតណាម ជាប្រទេសមានគុណលើកម្ពុជា ជាពិសេសលើបក្សកាន់អំណាចសព្វថ្ងៃនេះ ព្រោះកងទ័ពវៀតណាម បានជួយផ្ដួលរំលំរបប កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ហើយ រំដោះប្រទេសចេញពីរបបដ៏ព្រៃផ្សៃនេះ។ ក្រោយពីជួយរំដោះកម្ពុជាពីរបបអាវខ្មៅនេះ វៀត ណាមក៏ជួយបង្កើតរដ្ឋាភិបាលមួយនៅភ្នំពេញ និងជួយផ្គត់ផ្គង់ទាំងកិច្ចការរដ្ឋបាល សន្ដិសុខ រហូតក្លាយជារដ្ឋាភិបាលមួយរឹងមាំ ។
បានតែប៉ុន្មានឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ រដ្ឋាភិបាលក្រុងហាណូយ បានផ្ដួចផ្ដើមឱ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងជាច្រើនជាមួយ កម្ពុជា គឺមានទាំងកិច្ចព្រមព្រៀងព្រំដែនទឹក ព្រំដែនគោក និងកិច្ចព្រមព្រៀងមិត្តភាពម៉ឺនឆ្នាំទៀតផង។ ក្រុមអ្នកវិភាគមើលឃើញថា មានកត្តាជាច្រើនដែលធ្វើអោយ វៀតណាម មិនគោរពអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា មានដូចជា វៀតណាម នៅតែចិញ្ចឹមចិត្តថា ខ្លួនគេជា អ្នកមានគុណលើកម្ពុជា ហើយម្យ៉ាងទៀតកិច្ចព្រមព្រៀងមួយចំនួនក៏ធ្វើអោយកម្ពុជាពិបាកដោះស្រាយនៅពេលដែលមានវិបត្តិ អ្វីមួយជាមួយវៀតណាម ។ ទំនងកត្តាទាំងនេះហើយ បានជា វៀតណាម នៅតែប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន មកលើលកម្ពុជា ទោះបីជាតំណាក់កាលនេះក៏ដោយ។
លោក សាស្ត្រាចារ្យ ឯម សុវណ្ណារ៉ា យល់ថា បញ្ហាវៀតណាមសាងសង់សំណង់ផ្សេងៗបំពាននៅលើតំបន់សលើព្រំដែនកម្ពុជា គឺប្រៀបបានថាវៀតណាម មិនគោរពកិច្ចព្រមព្រៀងអំពីបញ្ហាព្រំដែនជាមួយប្រទេសកម្ពុជា។ លោកថា វៀតណាមរំលោភបំពានកម្ពុជាដូចនេះប្រហែលមកពីកត្តាប្រវត្តិសាស្ត្រផងដែរគឺ វៀតណាម តែងតែមានបំណង់ចង់ឲ្យខ្មែរដឹងគុណវៀតណាមជួយ រំដោះប្រទេសកម្ពុជាចេញពីរបបប៉ុលពតខណៈវៀតណាម នៅមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងនៅតំបន់ផឥណ្ឌូចិន។ លោកសាស្ត្រាចារ្យ បន្តថា ករណីមួយទៀតនោះ គឺដោយសារ ប្រទេសកម្ពុជាខ្វះការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមខ្សែបន្ទាប់ព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា៖«កត្តាកម្ពុជាយើងពុំមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាយើងពុំបានរៀបចំ តាំំងទីនៅកន្លែងឲ្យបានរឹងមាំ ..ភាគីវៀតណាមដែលមានប្រៀបជាង សក្តានុពលជាងគេតែងតែឆ្លៀត ការមានប្រៀបមកលើប្រទេសកម្ពុជា ហើយទន្ទ្រានដោយរំលោភ ទៅលើកិច្ចព្រៀងរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម»។
បញ្ហាព្រំដែនដ៏ចម្រូងចម្រាស់នេះគឺកម្ពុជា កំពុងបញ្ចុះបញ្ជូលវៀតណាម ឱ្យទទួលយកអ្នកជំនាញមួយក្រុមពីប្រទេសបារាំងដែលប្រទេសអឺរ៉ុបមួយនេះ ធ្លាប់មកគ្រប់គ្រងកម្ពុជា និងវៀតណាមកាលពីជាងកន្លះសតវត្សមកនេះ មកជួយដោះស្រាយនឹងកំណត់ព្រំដែនសីម៉ានៅតំបន់ព្រំដែនណាមិនទាន់ចុះ សម្រុងគ្នា។តែបែបនេះក្ដី អ្នកវិភាគម្នាក់ទៀតហាក់មិនទទួលស្គាល់ថា កម្ពុជា អាចធ្វើអ្វីមួយមានប្រៀបលើវៀតណាមបានទេនៅពេលនេះ ។
លោក គឹម សុខ អ្នកសង្កេតការណ៍អំពីការអភិវឌ្ឍសង្គម និងនយោបាយ ដាក់ការសង្ស័យថា ការបំពានរបស់វៀតណាមម្តងជាពីដងក្នុងការ សាងសងប៉ុស្តិ៍ និងលួចជីកស្រះមួយចំនួននៅលើតំបន់ហាមឃាត់ ប្រហែលជាកម្ពុជាមានកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់អ្វីមួយដែលមតិសាធារណៈមិនបានដឹង។ លោក គឹម សុខ៖«បញ្ហានេះប្រហែលជាមានកិច្ចសន្យាសម្ងាត់ ដែលយើងមិនដឹង មិនដឹងរឿងអ្វីគេ ធ្វើជាមួយវៀតណា ម ធ្វើឲ្យគេមិនហ៊ានតវ៉ា មិនហ៊ានចេញប្រតិកម្មអ្វីសោះ បើប្រឆាំងនិងវៀតណាម មិនប្រឆាំងតាមលក្ខខ័ណ្ឌ ណាមួយទេគឺ ថាសូម្បីផ្លូវច្បាប់ក៏អត់ហ៊ាន ធ្វើប្រតិកម្មអ្វីឲ្យសមស្របទៅនិងប្រយោជន៍របស់ប្រជា ជាតិខ្មែរដែរ»។
យ៉ាងនេះក្ដីរដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា តែងតែ អះអាងថា ចំណងទាក់ទងមិត្តភាព ទោះជា ម៉ឹនឆ្នាំ ក្ដី តែ ត្រូវតែមានភាពស្មើគ្នា គឺត្រូវគោរពដែនអធិបតេយ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ដោយគ្មានភាគីណា មានអំណាចលើភា គីណាមួយទេ ទោះនៅកាលៈទេសៈអ្វីក៏ដោយ ។ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន្ត មានប្រសាសន៍ថា មកដល់ពេលនេះប្រទេសទាំង២នៅតែជាមិត្តនឹងគ្នាយ៉ាងល្អ ហើយត្រូវគោរ ពគ្នាដោយស្មើភាព ។ តែខណៈនេះលោកបានបដិសេធនូវការរិះគន់របស់អ្នកវិភាគដែលថា រដ្ឋាភិបាលក ម្ពុជាមានកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់ ជាមួយវៀតណាម។ លោកអះអាងថា គ្មានទេហើយកម្ពុជាក៏មិនស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលរបស់ប្រទេស វៀតណាមដែរ។ លោកបន្តថា បញ្ហាព្រំដែននេះ រដ្ឋាភិបាលកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំង។ លោកថា សម្តេច ហ៊ុន សែន នឹងទៅចូលរួមប្រជុំជាមួយភាគីវៀតណាមនៅពេលឆាប់ៗ នៅប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហាព្រំដែន។
លោក សុខ ឥសាន្ត៖«សម្តេចនឹងអញ្ជើញទៅក្នុងខែក្រោយ ប្រជុំជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម ដើម្បីជជែកគ្នាកាន់តែស៊ីជម្រៅថែមទៀត ហើយយើងយល់ហើយថា បញ្ហាព្រំដែនបើសិនជាយើងរណបគេគ្មានការតស៊ូ នៅក្នុងការដោះបង្គោលព្រំដែន ។ដប់ ម្ភៃឆ្នាំ ដោយសារយើងតស៊ូបានជាយឺតយ៉ាវ តែការតស៊ូរបស់យើងវាមានរបៀប តស៊ូដោយសន្តិវិធី ផ្អែកទៅលើប្រទេសភូមិផងរបងតែមួយ យើងមិនអាចដោះស្រាយដោយប្រើអាវុធ ដោយប្រើហិង្សា ប្តឹងទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ វាឥតប្រយោជន៍តាមនយោបាយបក្សប្រឆាំង»។
ព្រំដែនគោករវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម មានប្រវែងប្រមាណ ១២៧០ គីឡូម៉ែត្រដោយត្រូវដាំបង្គោលព្រំដែន ជិត៤០០។ តាមរបាយការណ៍របស់គណៈកម្មាធិការព្រំដែន កម្ពុជា ប្រទេសទាំង២បាន បោះ បង្គោលបាន ជាង៣០០ ហើយ ។ តែយ៉ាងនេះក្ដីអ្នកសង្កេតការណ៍ខ្លះ រួមទាំងបក្សប្រឆាំងផងដែរ មិនបានអោយតម្លៃចំពោះការបោះបង្គោលព្រំដែននេះទេ ដែលពួកគេគិតថា ជំលោះព្រំដែនអាចនៅបន្តកើតមានបើដីស្រែរបស់អ្នកស្រុក នៅជាប់ព្រំដែននៅ តែ មានការរំលោភបំពានហើយ ប្រទេសជិតខាងមួយនេះនៅបន្តទាមទារគុណបំណាច់ពីកម្ពុជាទៀតនោះ ៕