ភ្នំពេញ៖ គុណភាពអប់រំនៅកម្ពុជានៅតែធ្លាក់ចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់។ ការធ្លាក់ចុះគុណភាពអប់រំនេះ ត្រូវបានគេគិតថា បណ្ដាលមកពីមូលហេតុជាច្រើនដូចជា ទីមួយ៖ សមត្ថភាពគ្រូបង្រៀននៅមានកំណត់ ទាំងកម្រិតជំនាញ ចំណេះដឹងទូទៅ និងវិធីសាស្ត្របង្រៀន។ ចំណែកឯសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈនិងមនសិការការងារក៏នៅមានកម្រិតដែរ។ ទីពីរ៖ ជីវភាពគ្រូបង្រៀន ឬប្រាក់ខែគ្រូបង្រៀននៅមានកម្រិតទាបដែលមិនអាចទ្រទ្រង់ជីវភាពបាន។ ទីបី៖ កម្មវិធីសិក្សា សៀវភៅសិក្សាគោល សម្ភារៈឧបទេស ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងធនធានដទៃទៀតសម្រាប់បម្រើវិស័យអប់រំ ក៏មិនទាន់ឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការជាក់ស្ដែងដែរ។ ទីបួន៖ កញ្ចប់ថវិកាសម្រាប់ទ្រទ្រង់វិស័យអប់រំនៅមានចំនួនតិចនៅឡើយ ដែលមិនអាចឆ្លើយតបនឹងកំណែទម្រង់វិស័យអប់រំ ឬការលើកកម្ពស់គុណភាពអប់រំបានឡើយ។ ក្រៅពីនេះ វាអាចមានកត្តារួមផ្សំជាច្រើនទៀតដែលធ្វើឱ្យគុណភាពអប់រំធ្លាក់ចុះ។
ជាការឆ្លើយតបនឹងការធ្លាក់ចុះនៃគុណភាពអប់រំនេះ លោក ហង់ ជួនណារ៉ុន បានចាប់ផ្ដើមចាត់វិធានការជាបន្តបន្ទាប់ ចាប់តាំងពីពេលដែលលោកបានឡើងកាន់តំណែងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំយុវជននិងកីឡា។ ចំណាត់ការដំបូងបំផុតដែលបានធ្វើឱ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលនោះ គឺការរឹតបន្តឹងការប្រលងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិនៅឆ្នាំ ២០១៤។ ពេលនោះ បេក្ខជនដែលបានប្រលងជាប់លើកទីមួយមានត្រឹមតែប្រមាណ ២០ % តែប៉ុណ្ណោះ។ លទ្ធផលនេះ បានធ្វើឱ្យមានប្រតិកម្មយ៉ាងខ្លាំងពីសង្គមខ្មែរទាំងមូលទៅតាមការយល់ឃើញរៀងៗខ្លួន មានទាំងវិជ្ជាមាននិងអវិជ្ជមាន។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ ក៏លទ្ធផលនេះ វាជាម៉ែត្រវាស់ឬស្នូរជួងមួយសម្រាប់ដាស់សតិឱ្យសង្គមខ្មែរដឹងថា កម្រិតយល់ដឹងរបស់កូនខ្មែរដែលបានឆ្លងកាត់ការបណ្ដុះបណ្ដាលក្នុងគ្រឹះស្ថានអប់រំសាធារណៈ នៅមានកម្រិតទាបណាស់។ ទីបំផុត ក្រោយពីមានប្រតិកម្មយ៉ាងខ្លាំងពីសង្គមនៅពេលនោះ រដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចិត្តឱ្យមានការប្រលងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិជាលើកទីពីរ។ ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តីក៏ការការប្រលងលើកទីពីរនេះមិនមានអ្នកជាប់ច្រើនដែរ។
ក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ នេះ ក្រសួងអបរំយុវជននិងកីឡា ក៏បានបង្ហើបឱ្យដឹងថា ការប្រលងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ នឹងត្រូវបន្តរឹតបន្តឹង ហើយបានអះអាងថានឹងធ្វើឱ្យកាន់តែប្រសើរជាងឆ្នាំមុនទៅទៀត ដើម្បីបង្កើនគុណភាពអប់រំ។ ដើម្បីសម្រេចបំណងនេះ ក្រសួងអប់រំ នឹងរឹតបន្តឹងអ្នកពាក់ព័ន្ធមានដូចជា បេក្ខជន អនុរក្ស គណៈកម្មការចេញវិញ្ញាសារ គណៈកម្មការកំណែ គណៈកម្មការប្រកាសលទ្ធផល និងផ្នែកពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀត។ អ្នកណាដែលប្រឆាំងនឹងគោលការណ៍និងបទបញ្ជាពាក់ព័ន្ធក្នុងការប្រលងនេះ នឹងត្រូវទទួលការពិន័យ ឬ ផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់របស់រដ្ឋ។
ក្នុងនាមអ្នកតាមដាននិងអ្នកវិភាគសង្គម យើងសូមសម្ដែងការកោតសរសើរនិងគាំទ្រចំពោះចំណាត់ការថ្មីរបស់លោករដ្ឋមន្ត្រី ក្នុងការធ្វើកំណែទម្រង់វិស័យអប់រំនេះ ពីព្រោះប្រសិនបើយើងមិនចាប់ផ្ដើមធ្វើទេ គុណភាពអប់រំរបស់យើងនឹងបន្តធ្លាក់ចុះកាន់តែខ្លាំងឡើងៗដែលពិបាកនឹងស្ដារឡើងវិញ។ ជាពិសេស ខណៈដែលកម្ពុជាកំពុងត្រៀមខ្លួនធ្វើសមាហរកម្មជាមួយប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន និងប្រទេសនានាលើពិភពលោក កំណែទម្រង់វិស័យអប់រំ ឬ ការលើកកម្ពស់គុណភាពអប់រំរឹតតែមានភាពចាំបាច់ថែមទៀត។
ប៉ុន្តែ ខ្ញុំគិតថា ការធ្វើកំណែទម្រង់តែទៅលើការប្រលងមួយមុខ មិនទាន់ជាមូលដ្ឋានគ្រប់គ្រាន់និងរឹងមាំ ដែលអាចជំរុញឱ្យមានកំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅលើវិស័យអប់រំទាំងមូល ដែលត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ថា ត្រូវបានវាយប្រហារដោយអំពើពុករលួយនិងទម្លាប់អាក្រក់ ដែលបានធ្វើឱ្យកេរ្ដិ៍ឈ្មោះរបស់ក្រសួងអប់រំស្ទើតែធ្លាក់ដល់កម្រិតសូន្យនាពេលកន្លងមកនោះបានទេ។
ខ្ញុំគិតថា កំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅលើវិស័យអប់រំទាំងមូលត្រូវតែធ្វើជាកញ្ចប់ ពោលគឺរាប់ចាប់ពីការកំណត់គោលនយោបាយអប់រំ ការកំណត់ទស្សនវិជ្ជាអប់រំ ឬ គោលដៅអប់រំ ការកំណត់វិទ្យាសាស្ត្រអប់រំ ការដំឡើងប្រាក់ខែគ្រូបង្រៀន និងមន្ត្រីអប់រំឱ្យបានសមស្រប ការពង្រឹងច្បាប់ និងសីលធម៌ក្នុងវិស័យអប់រំ ការពង្រឹងសមត្ថភាពនិងសីលធម៌របស់គ្រូបង្រៀននិងមន្ត្រីអប់រំ ការត្រួតពិនិត្យនិងវាយតម្លៃការបណ្ដុះបណ្ដាលរបស់គ្រឹះស្ថានអប់រំនីមួយៗទាំងរដ្ឋនិងឯកជន។ល។ លើសពីនេះទៅទៀត កំណែទម្រង់វិស័យអប់រំត្រូវមានការចូលរួមពីអ្នកដឹកនាំ អ្នកគ្រប់គ្រង គ្រូបង្រៀន សិស្ស និស្សិត សាធារណជន ក៏ដូចជា សង្គមស៊ីវិលនិងវិស័យឯកជនផងដែរ។
លើសពីនេះទៀត ត្រូវមានការស្រាវជ្រាវបែបវិទ្យាសាស្ត្រមួយ ដើម្បីស្វែងយល់ពីចំណុចខ្វះខាតឬកំហុសឆ្គងដែលមានកន្លងមក ដើម្បីកែប្រែ និងត្រូវមានការផ្ដល់ការគាំទ្រខាងហិរញ្ញវត្ថុ ធនធានមនុស្ស និងសម្ភារៈចាំបាច់ដើម្បីសម្រួលដល់ការធ្វើកំណែទម្រង់វិស័យនេះ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិនិងការលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជា សិស្សានុសិស្ស ក៏ជាបញ្ហាសំខាន់ដែរ ទោះបីជាវាមិនមែនជាកាតព្វកិច្ចរបស់ក្រសួងអប់រំក៏ដោយ។ បើមិនដូច្នោះទេ កំណែទម្រង់វិស័យអប់រំឬការពង្រឹងគុណភាពអប់រំ មិនអាចរីកចម្រើនទៅបានឡើយ៕
