ភ្នំពេញ៖បន្ទាប់ពីអតីតនាយករដ្ឋមន្ដ្រីដំបូងគេរបស់កម្ពុជា នៅក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា លោក ប៉ែន សុវណ្ណ បានទទួលមរណភាព កាលពីវេលាម៉ោង ១៩៖១៥ នាទីយប់ កាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៦។ មរណភាពរបស់លោក ប៉ែន សុវណ្ណ នាំឱ្យមេបក្សប្រឆាំង មន្ដ្រីជាន់ ខ្ពស់នៃគណបក្សនេះ ក៏ដូចជាសាស្ដ្រាចារ្យវិស័យសារព័ត៌មាន សុទ្ធសឹងតែបង្ហាញការសោកស្ដាយរូបលោកជាពន់ពេក។ អ្នកទាំងគ្នាសុទ្ធតែលើកឡើងដូចៗគ្នាថា លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ជាមេដឹកនាំដែលមានឧត្តមគិតស្នេហាជាតិពិតប្រាកដ ហើយបើទោះបីជាលោកលាចាកលោកនេះក្តី ក៏លោកនៅតែស្រលាញ់ជាតិជានិច្ច។
អតីតនាយករដ្ឋមន្ដ្រីនៃសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាលោក ប៉ែន សុវណ្ណ កើតនៅថ្ងៃទី ១៥ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៣៦ នៅ ភូមិចន្ទទៀប ឃុំសំរោង ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ។ លោកគឺជាអតីតនាយករដ្ឋ មន្ត្រីទីមួយ នៃរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាដែលគាំទ្រដោយ ទីក្រុងហាណូយ ប្រទេសវៀត ណាម។ លោក ប៉ែន សុវណ្ណ បានធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពជា ក្នុង ឆ្នាំ១៩៧៩ រហូតដល់ ឆ្នាំ១៩៨១ ពោលគឺលោកស្ថិតក្នុងដំណែងនេះបានត្រឹមតែជាងពីរឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ហើយលោកក៏ត្រូវបានទម្លាក់ពីដំណែង ដោយការចាប់ខ្លួនលោកទៅឃុំនៅទីក្រុង ហាណូយ ដោយកងទ័ពវៀតណាម នៅឆ្នាំ ១៩៨១ អស់រយៈពេល ១០ឆ្នាំ។
បើយោងតាមការផ្ដល់សម្ភាសន៍របស់លោកទៅកាន់កាសែតក្នុងស្រុកមួយបញ្ជាក់ថា ការទម្លាក់លោកពីដំណែងជានាយករដ្ឋមន្ដ្រី កាលនោះ ក៏ព្រោះតែលោកមាននិន្នាការប្រឆាំងខ្លាំងជាមួយនយោបាយវៀតណាម។ លោក ប៉ែន សុវណ្ណ គឺជាអតីតប្រធានរណសិរ្សពីរធ្នូ ដែលបានដឹកនាំការតស៊ូទទួលបាន ការគាំទ្រពីកងទ័ពវៀតណាមចូលមកកម្ពុជា ដើម្បីផ្ដួលរំលំរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរក្រហម។ លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ត្រូវបានដោះលែងពីពន្ធនាគារនៅទីក្រុងហាណូយវិញ បន្ទាប់ពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្ដិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣ តុលា ១៩៩១។
ជុំវិញមរណភាពរបស់លោក ប៉ែន សុវណ្ណ អតីតនាយករដ្ឋមន្ដ្រីខ្មែររូបនេះ លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណ បក្សសង្គ្រោះជាតិ បានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកនៅថ្ងៃទី ៣០ ខែ តុលា ថា លោកសូមលំ ឱនកាយគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធលោក ប៉ែន សុវណ្ណ ដែលជាអ្នកស្នេហាជាតិមួយរូប ដែលបានតស៊ូការពារផលប្រយោជន៍ប្រជារាស្ត្រខ្មែរ ក្នុងកាលៈទេសៈប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏លំបាកក្រៃលែង។ លោកបន្ដថា លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ជាបិតាថ្ងៃ ៧ មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩។ លោកឡើងកាន់ដំណែងជានាយករដ្ឋមន្ដ្រីដំបូងគេ នៃរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ដែលកាលនោះ លោកមានអំណាចខ្លាំងជាងគេបង្អស់នៅសម័យនោះ។ លោក សម រង្ស៊ី បានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកដូចនេះថា៖«នៅចុងឆ្នាំ ១៩៨១ លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ត្រូវបានកងទ័ពវៀតណាមចាប់យកទៅដាក់គុក នៅទីក្រុងហាណូយ អស់រយៈពេល ១០ ឆ្នាំ ដោយ សារតែលោក ប៉ែន សុវណ្ណ ហ៊ានប្រឆាំងនយោបាយឈ្លានពាន និងនយោបាយអាណានិគមនិយមរបស់ប្រទេសវៀតណាម មកលើប្រទេសកម្ពុជា ក្នុង ៣ ចំណុច ៖
– ទី១ នយោបាយ បញ្ចូលនិគមយួន កាន់តែច្រើនឡើង ឲ្យមករស់នៅលើទឹកដីប្រទេសកម្ពុជា។
- ទី២ នយោបាយ សម្លាប់ខ្មែរ តាមរយៈគម្រោង ផែនការ ក៥ ដែលជាការរៀបចំកេណ្ឌប្រជាពលរដ្ឋឲ្យទៅស្លាប់រាប់សែននាក់ ដោយគ្រុនចាញ់ និងជាន់មីន ក្រោមលេសការពារព្រំប្រទល់ដែន ខ្មែរ-ថៃ។
- ទី៣ នយោបាយ ប្លន់ទ្រព្យសម្បត្តិជាតិ ជាពិសេស ទ្រព្យសម្បត្តិធម្មជាតិរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ពីសំណាក់ប្រទេសវៀតណាម»។
លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ជាបុគ្គលមួយរូបដែលមានលក្ខណៈជាតិនិយមខ្លាំង ហើយតែងតែគិតពីផលប្រ យោជន៍ជាតិជាធំ ជាងប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ជាពិសេសលោកមានឧត្ដមគតិខ្ពស់គិតដល់សុខទុក្ខពលរដ្ឋ។
មរណភាពរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ដ្រីខ្មែររូបនេះ បានធ្វើឲ្យអ្នកនយោបាយជើងចាស់មួយរូប ដែលធ្លាប់ធ្វើការជាមួយលោកក្នុងតំណែង ជាអតីតអនុរដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេសនាសម័យរបបសាធារណរដ្ឋប្រជា មា និតកម្ពុជា គឺលោក គង់ គាំ ដែលបានផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ឲ្យវិទ្យុស្ដ្រីFM102 នៅថ្ងៃទី ៣០ តុលា ដោយលោកបង្ហាញក្ដីសោកស្ដាយជាពន់ពេកចំពោះការបាត់បង់អ្នកស្នេហាជាតិដ៏ស្មោះស្ម័ក្ររូបនេះ។ លោកបន្ដថា ថ្វីបើរូបកាយលោក ប៉ែន សុវណ្ណ បានបាត់ពីលោកនេះទៅហើយមែន ប៉ុន្ដែឧត្ដមគតិនិងទឹកចិត្ដស្នេហាជាតិ ចង់សង្គ្រោះជាតិរបស់លោកនៅតែដក់ជាប់ក្នុងចិត្ដលោកផ្ទាល់ ក៏ដូចជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ដដែល។
លោក គង់ គាំ៖«ខ្ញុំសម្ដែងការសោកស្ដាយដែលគាត់ទទួលមរណភាពទៅនេះ ដូច្នេះខ្លួនប្រាណគាត់បានលាចាកពួកយើងប៉ុន្ដែឧត្ដមគតិនឹងសេចក្ដីប៉ងប្រាថ្នាដើម្បីសង្គ្រោះជាតិនៅតែជាប់ជានិច្ចជាមួយពួកយើងនឹងពលរដ្ឋខ្មែរ»។
ដូចគ្នាដែរលោក ឆាយ សុផល អ្នកចងក្រងសៀវភៅនៃ«មេដឹកនាំខ្មែរទាំងអស់» ដែលក្នុងនោះក៏មានលោក ប៉ែន សុ វណ្ណ មួយរូបផងដែរ ទទួលស្គាល់ថា លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ពិតជាបុគ្គលដែលមានលក្ខ ណៈសម្បត្ដជាតិនិយមខ្លាំងក្លាមែន។ លោកបានរៀបរាប់ឲ្យដឹងថា ការដឹកនាំរបស់លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាលោកជាមនុស្សម្នាក់ ដែលមានការសង្ស័យច្រើនទៅលើកម្មាភិបាល ឬមន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់របស់ខ្លួនច្រើន ហើយម្យ៉ាងវិញទៀតលោកគឺធ្វើការអ្វីតែងចង់បានផលលឿនពេកដែលធ្វើឲ្យកិច្ចការធំមួយចំនួនរបស់លោកត្រូវខូតខាត។
លោក ឆាយ សុផល៖«បើតាមការស្រាវជ្រាវនឹងបទសម្ភាសន៍របស់ខ្ញុំកន្លងមកនេះ គឺលោក ប៉ែន សុវណ្ណ គាត់បង្ហាញនៅទស្សនជាតិនិយមច្រើន ហើយការដឹកនាំមួយចំនួនលោកមានការសង្ស័យច្រើនទៅលើកម្មាភិបាលកាលពីឆ្នាំ ១៩៧៩ ១៩៨០ ៨១ នេះគឺលោកតែងតែមានការសង្ស័យច្រើនទៅលើកម្មាភិបាលរបស់ខ្លួន»។
ប្រការនេះលោក ឆាយ សុផល ពន្យល់ថា ការសង្ស័យរបស់លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ពីព្រោះតែកាលនោះ លោកពុំមែនជាមេទ័ពដូច្នេះលោកហាក់មិនសូវមានប្រជាប្រិយភាពក្នុងជួរកងទ័ព។ ទើបធ្វើឲ្យលោក ប៉ែន សុវណ្ណ សម្រេចចិត្ដចូលរួមជាមួយ សម្ដេច ហ៊ុន សែន សម្ដេច ហេង សំរិន សម្ដេច ជា ស៊ីម ដែលសុទ្ធសឹងតែជាមេទ័ពពូកែដែលមានប្រជាប្រិយ។ ព្រោះចំណុចនេះហើយដែលធ្វើឲ្យលោក ប៉ែន សុវណ្ណ ក្នុងឋានៈជានាយករដ្ឋមន្ដ្រីតែងតែសង្ស័យមន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់របស់ខ្លួន។
លោក ឆាយ សុផល៖«ដោយសារទី១ លោកមិនមែនជាមេទ័ពដូច្នេះលោកមិនសូវមានប្រជាប្រិយភាពក្នុងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធក្រោយមកគាត់បានចូលរួមជាមួយ ជា ស៊ីម ហេង សំរិន ហ៊ុន សែន ដែលពួកគាត់ភាគច្រើនជាមេទ័ព។ ដូច្នេះបានជាធ្វើឲ្យ ប៉ែន សុវណ្ណ នៅក្នុងដំណាក់កាលនោះលោកតែងតែមានការសង្ស័យហើយចង់ស្វែងរកចាប់ខ្លួនជាពិសេសសមមិត្ដ ជា ស៊ីម ដែលដំណាក់កាលនោះលោកគឺជារដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅក្នុងការដឹកនាំគាត់គឺមានការសង្ស័យច្រើន»។
អ្នកចងក្រងសៀវភៅនៃ«មេដឹកនាំខ្មែរទាំងអស់»រូបនេះបញ្ជាក់ថា ថ្វីបើលោក ប៉ែន សុវណ្ណ ជាមនុស្សដែលមានការសង្ស័យច្រើន និងធ្វើការចង់បានលទ្ធផលឆាប់រហ័សក៏ពិតមែន ប៉ុន្ដែលោកគឺជាអតីតមេ ដឹកនាំដែលមានគំនិតជានិយមខ្លាំងក្លាមួយរូប។
លោក ប៉ែន សុវណ្ណ អតីតនាយករដ្ឋមន្ដ្រីនៃសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា និងបច្ចុប្បន្នលោកជាអ្នកតំណាងរាស្ដ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមណ្ឌល កំពង់ស្ពឺ បានទទួលមរណភាពនៅវេលាម៉ោង ១៩៖១៥ នាទី នៅថ្ងៃទី ២៩ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៦ ក្នុងជន្មាយុ ៨០ឆ្នាំ ដោយរោគាពាធ៕
