ភ្នំពេញ៖ រយៈពេលប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ចុងក្រោយនេះ សម្ដេច ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ដ្រីនៃប្រទេសកម្ពុជា បានចុះជួបប្រជាពលរដ្ឋតាមមូលដ្ឋានក្នុងខេត្ដផ្សេងៗជាច្រើន។ សម្ដេច បានអះអាងថា ការចុះមូលដ្ឋានរបស់លោកនេះ គឺជា ផែនការចុះពិនិត្យសមិទ្ធិផលពាក់ កណ្ដាលអាណត្ដិរបស់លោក។ ជុំវិញសកម្មភាពចុះមូលដ្ឋានរបស់សម្ដេច ហ៊ុន សែន នេះដែរ អ្នកវិភាគយល់ថា យុទ្ធនាការនេះដើម្បីពង្រឹងប្រជាប្រិយភាពរបស់សម្ដេច និង គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ ដែលអ្នកវិភាគថា ទោះសម្ដេចចុះមូលដ្ឋានច្រើនប៉ុណ្ណាក៏ដោយ ក៏ប្រជាប្រិយភាពរបស់សម្ដេច និងគណបក្សកាន់អំណាចមិនអាចកើនឡើងដែរ ប្រសិនបើប្រព័ន្ធយុត្ដិធម៌មិនបានកែទម្រង់ឱ្យមានទំនុកចិត្តពីពលរដ្ឋឡើងវិញនោះ។ តែយ៉ាងណាអ្នកនាំពាក្យបក្សកាន់អំណាចអះអាងថា ការចុះមូលដ្ឋានរបស់សម្ដេច ហ៊ុន សែន មិនបានគិតពីការកេងចំណេញនយោបាយអ្វីទេ គឺសំខាន់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាដែលនៅសេសសល់។
ទំនងមិនមែនជាការចុះពង្រឹងអំណាចមូលដ្ឋានទេ តែអាចជាការចង់ជួបពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោតដោយផ្ទាល់ ថាតើមានអ្វី ដែលត្រូវដោះស្រាយទៀត ហើយអ្វីមិនអាចដោះស្រាយបានភ្លាមៗ គឺត្រូវលើកយកមកពិភាក្សាថ្នាក់ជាតិ។
នេះជាយុទ្ធសាស្ត្រថ្មីមួយទៀតរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានដឹកនាំប្រទេសជិត ៤០ ឆ្នាំមកនេះ។
សម្ដេច ហ៊ុន សែន ដែលជាឥស្សរជនម្នាក់នៃមេដឹកនាំកម្ពុជា បានកាន់អំណាចយូរជាងគេ បើចាប់រាប់តាំងពីនាយករដ្ឋទី១ នៃរាជណាចក្រកម្ពុជាសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម គឺមាននាយករដ្ឋមន្ត្រី ៣៦ រូបហើយ។
សម្ដេចបានចុះជួបរាស្ត្រម្ចាស់ឆ្នោតជាច្រើនខេត្តបន្តបន្ទាប់មកនេះ ឃើញថា មានការសាទរពីពលរដ្ឋតាមដងផ្លូវ និងទីប្រជុំ មានរហូតថតរូបអនុស្សាវរីយ៍ ហើយនៅពេលនោះសម្ដេចបានដោះស្រាយភ្លាមៗនៅកន្លែង បើរាស្ត្រម្ចាស់ឆ្នោតចង់បានអ្វីដែលសម្ដេចថា សមល្មមនឹងដោះ ស្រាយនោះសម្តេចនឹងដោះស្រាយឱ្យភ្លាម។ តែយ៉ាងណា ក៏ដោយ ក្រៅពីដោះស្រាយជូនពលរដ្ឋភ្លាម សម្ដេច ក៏បន្តសន្យាអភិវឌ្ឍហេដ្ឋា រចនាសម្ព័ន្ធ និង ដោះស្រាយអ្វីបានកើតឡើង និងបំរុងកើតឡើង។ នេះគឺជាផែនការមួយរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃបក្សកាន់អំណាច ត្រូវបានគេមើលឃើញនៅពេលការបោះឆ្នោតសំខាន់ចំនួន ២ នឹងធ្វើឡើង នៅឆ្នាំខាងមុខនេះ គឺការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ និងការបោះឆ្នោតសភាអាណត្តិទី៦។
ផ្ដើមចេញពីសកម្មភាពនេះ ធ្វើឱ្យអ្នកសង្កេតការណ៍មួយចំនួនភ្ញាក់ផ្អើលថា ប្រធានបក្សកាន់អំណាចទំនងព្រួយបារម្ភខ្លាំង ហើយមើលទៅមាន ការខ្លាចរបូតអាសនៈមេឃុំ ដែលគណបក្សនេះកាន់កាប់លើសលប់តែឯងជិត ៤០ ឆ្នាំមកនេះ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលមិនឱ្យតម្លៃច្រើនលើការចុះជួបម្ចាស់ឆ្នោត ដោយសម្ដេច ហ៊ុន សែន គឺពួកអ្នកវិភាគពិនិត្យឃើញថា ការកែទម្រង់ចាំបាច់មួយចំនួន ដូចជាប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ក្ដី មិនអាចធ្វើបាននៅគ្រា នេះ គឺជាដើមហេតុធ្វើឱ្យបក្សកាន់អំណាច និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ពិបាករកការគាំទ្របានច្រើនលើសលប់ឡើយ ។ មានន័យថា ការបោះឆ្នោតខាងមុខ បក្សកាន់អំណាចប្រហែលជាបន្តថប់ថយអ្នកគាំទ្រថែមទៀត។
សាស្ដ្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ដ្រនយោបាយ លោក សូ ចន្ថា បានផ្ដល់បទសម្ភាសន៍មកកាន់វិទ្យុស្ដ្រីFM102 កាលពីថ្ងៃទី ០៩ ខែ សីហា ដោយលោកបង្ហាញការយល់ឃើញថា ត្រឹមតែការចុះមូលដ្ឋានជួបពលរដ្ឋដើម្បីសួរសុខទុក្ខធម្មតា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ពិតជាមិនអាចធ្វើឲ្យពលរដ្ឋដែលបានបាត់បង់ជំនឿលើប្រព័ន្ធដឹកនាំ ដោយពួកគេបាត់បង់ដីធ្លី ការប្ដឹងផ្ដល់តែងតែចាញ់អ្នកមានលុយ និង អ្នកមានអំណាចទទួលបានភាពកក់ក្តៅឡើងវិញនោះទេ។
លោកបន្ដថា ប្រសិនជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចង់ឲ្យពលរដ្ឋមានជំនឿ និងងាកមកគាំទ្រជាថ្មីលុះត្រាតែរដ្ឋាភិបាលសព្វថ្ងៃ ធ្វើការកែទម្រង់គ្រប់ប្រព័ន្ធ រួមមានដោះស្រាយបញ្ហាអយុត្ដិកធម៌សង្គម ការរំលោភសិទ្ធិពលរដ្ឋ ជាពិសេសប្រព័ន្ធតុលាការ។ លោក សូ ចន្ថា៖«ខ្ញុំជឿថាប្រសិន ជាគណបក្សប្រជាជនដោះស្រាយបញ្ហាសង្គម ដោះស្រាយបញ្ហាចំពោះមុខទាំងអស់នេះ គណបក្សនេះអាចឈ្នះឆ្នោត ប៉ុន្ដែផ្ទុយទៅវិញមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះទេ ហើយគ្រាន់តែចុះមូលដ្ឋានធម្មតាទេ ខ្ញុំគិតថាមិនអាចផ្ដល់ជំនឿដល់ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យផ្ដល់សេចក្ដីទុកចិត្ដបក្សកាន់អំ ណាចម្ដងទៀតទេ។ សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំគិតថារដ្ឋាភិបាលគួរមានការកែទម្រង់ ជាពិសេសគណបក្សកាន់អំណាច គួរមានការកែទម្រង់បើសិនចង់បន្ដទទួលបានការគាំទ្រពីពលរដ្ឋនាអណត្ដិថ្មីនេះបន្ដទៀត»។
ជាមួយគ្នានេះលោក ហង្ស វិទូ ប្រធានក្រុមអ្នកវិភាគវ័យក្មេងយល់ថា សកម្មភាពរបស់សម្ដេច ហ៊ុន សែន ចុះជួបពលរដ្ឋតាមមូលដ្ឋាននៅរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ជាផែនការល្អដែលមេដឹកនាំគ្រប់រូបគួរយកគំរូតាម ។
បន្ថែមពីនេះលោកយល់ថា នេះជាយុទ្ធសាស្ដ្រមួយដើម្បីបង្ហាញពលរដ្ឋពីទឹកចិត្ដរបស់សម្ដេច ដែលចង់ប្រាប់ថា សម្ដេចតែងតែគិតគូពីពលរដ្ឋជានិច្ច ហើយមិនតែប៉ុណ្ណោះក៏អាចជាយុទ្ធសាស្ដ្រដើម្បីដណ្ដើមប្រជាប្រិយភាពពីគណបក្សប្រឆាំងផងដែរ។ តែយ៉ាងណា លោក ហង្ស វិទូ យល់ឃើញពីចំនុចវិជ្ជមានជាច្រើនទៀត។ លោក ហង្ស វិទូ៖ «នៅក្នុងបរិបទនេះ ខ្ញុំគិតថា មិនអាចទាញប្រជាប្រិយ៍ភាពបានច្រើនទេ ដោយសារតែអំពើពុករលួយ ហើយនឹងការធ្វើអភិបាលកិច្ច មិនល្អហ្នឹងវាបានស៊ីរ៉ូងផ្ទៃក្នុងខ្លាំងមែនទែនជ្រៅណាស់ទៅហើយ »។
ប្រធានក្រុមអ្នកវិភាគវ័យក្មេងរូបនេះបន្ដថា ប្រសិនជាការចុះមូលដ្ឋានរបស់សម្ដេចពេលនេះ ត្រឹមតែការជិះរថយន្ដទៅតាមកន្លែងដែលអភិវឌ្ឍន៍ហើយនោះ ហើយកន្លែងដែលពលរដ្ឋរងគ្រោះពីការរំលោភដីធ្លីបែរជាសម្ដេច មិនបានចុះទៅដល់ នោះគឺការចុះមូលដ្ឋានរបស់នាយករដ្ឋមន្ដ្រីពេលនេះ គ្មានអត្ថប្រយោជន៍ដល់បក្សកាន់អំណាចអ្វីច្រើនទេ ។ លោក ហង្ស វិទូ បានផ្ដល់អនុសាសន៍ដូចនេះថា៖«ខ្ញុំគិតថាធ្វើម៉េចរាជរដ្ឋា ភិបាលត្រូវកាត់បន្ថយអំពើពុករលួយឲ្យបានតិចបំផុត ហើយរដ្ឋាភិបាលត្រូវពង្រឹងវិស័យការងារឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការងារធ្វើឲ្យច្រើនមិនតែ ប៉ុណ្ណោះត្រូវតែពង្រឹងភាពយុត្ដិធម៍នៅក្នុងសង្គម ខ្ញុំគិតថា ចំណាត់ការទាំងនេះគឺរាជរដ្ឋាភិបាលគួតែធ្វើដើម្បីបញ្ជាក់ ពីភាពខ្លាំងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា »។
ចំណែកលោកបណ្ឌិត មាស នី អ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍសង្គមយល់ថា រយៈពេលចុងក្រោយនេះសំឡេងគាំទ្រគណបក្សកាន់អំណាចកាន់តែបាត់បង់ដែលធ្វើឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់មួយចំនួនធំមានការបារម្ភ។ លោកថា នៅទន្ទឹមនឹងការបោះឆ្នោតកាន់តែខិតជិតចូលមកដល់នេះ គណ បក្សសង្គ្រោះជាតិហាក់កំពុងត្រូវបានចងស្លាបសេកឲ្យដើរ ដែលជាការធ្វើនយោបាយមិនស្មើរភាពគ្នា។
លោកបន្ដថា ថ្វីបើសម្ដេច ហ៊ុន សែន បានចុះមូលដ្ឋានជួបពលរដ្ឋពិតមែន ប៉ុន្ដែពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះពិតប្រាកដដែលសុំជួបសម្ដេចផ្ទាល់ តែងតែត្រូវបានអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានរារាំងគឺមិនធ្វើឱ្យចំណេញដល់បក្សកាន់អំណាចទេ។ លោក មាស នី ៖«ចឹងប្រសិនជាការធ្វើបែបនេះ នៅរក្សាវប្បធម៍ប្រពៃណី មិនឲ្យអ្នកដឹកនាំបានដឹងរឿងពិតទេនោះ ខ្ញុំគិតថា ការចុះកាន់តែច្រើនតទៅទៀតក៏មិនអាចនិងមានលទ្ធភាពទទួលបាន ការគាំទ្រទេ បើដរាបណាមិនប្រឈមទៅនឹងដោះការដោះស្រាយអ្វីដែលជាទុក្ខកង្វល់របស់ពលរដ្ឋ»។
ជាការឆ្លើយតបជុំវិញការលើកឡើងរបស់អ្នកវិភាគ ទាំង ៣ រូបនេះ លោក សួស យ៉ារ៉ា អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងប្រទេសនីមួយៗគឺតែងតែមានបញ្ហាខ្វះចន្លោះខ្លះដែរ គឺមិនអាចនិយាយថា ល្អឥតខ្ចោះនោះទេ ជាក់ស្ដែងដូចជាបញ្ហាដីធ្លីក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រាជរដ្ឋាភិបាលបានរៀបចំកំណែទម្រង់ជាបន្ដបន្ទាប់ ក៏ប៉ុន្ដែបញ្ហាខ្លះកើតមានរាប់សិបឆ្នាំមកហើយ គឺមិនអាចប្រើពេលខ្លីដើម្បីដោះស្រាយឲ្យរួចរាល់បានភ្លាមៗនោះទេ ។
អ្នកនាំពាក្យបញ្ជាក់បន្ថែមថា អ្នករិះគន់មិនគួររិះគន់ដោយលំអៀងទៅកាន់បក្សនយោបាយដែលប្រឆាំងរាជរដ្ឋាភិបាលគឺគួរតែថ្លឹងថ្លែងឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ លោក សួស យ៉ារ៉ា៖«ត្រង់ចំណុចនេះសម្ដេច នាយករដ្ឋមន្ដ្រី ក្នុងឋានៈលោកជា ប្រធានគណបក្សប្រជាជនលោក បានអនុវត្ដន៍កំណែទម្រង់យ៉ាងខ្លាំង ជាពិសេសកំណែទម្រង់ដីធ្លី និងតែម្ដង ជាធម្មតារឿងដែលកើតឡើង យូរឆ្នាំមកហើយ គ្រាន់តែដោះ ១ឆ្នាំ ២ឆ្នាំដោះម្ដេច និងរួច អញ្ចឹងគេនឹងធ្វើតាមដំណាក់កាល សំខាន់តើយើងមានចេតនាដោះឬមិនដោះ »។
សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន ដែលបានចុះជួបប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនខេត្តមកនេះ សម្ដេចអះអាងថា ការចុះមូលដ្ឋាននាពេលនេះគឺជាផែន ការរបស់សម្ដេចនិងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីចុះត្រួតពិនិត្យសមិទ្ធិផលពាក់កណ្ដាលអណត្ដិរបស់លោក ដែលមិនមែនជាការចុះឃោ សនាដើម្បីសម្លេងឆ្នោតអ្វីឡើយ ៕
