នៅក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញ អ្នកនយោបាយខ្មែរ មួយចំនួនច្រើន ប្រើពាក្យសម្ដី អសុរស ហិង្សា ទៅលើអ្នកនយោបាយដូចគ្នា ដែលនាំឱ្យមានការ ចោទសួរអំពីអត្តចរឹក ថាតើសមជាមួយ គំរូសម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយដែរឬទេ។
កាលពីថ្ងៃទី១ កក្កដា ក្នុងទិវាមច្ឆាជាតិ សម្ដេច ហ៊ុន សែន បានព្យាយាមពន្យល់ ចំពោះ ពាក្យមួយមាត់ ដែលសម្ដេចមានប្រសាសន៍ថា «អាគុក» នោះ។ សម្ដេចថា អ្នកញុះញុងគេគឺជា អ្នកបង្កហិង្សាមុន។ ប្រសាសន៍នេះ ត្រូវបានគេថា សម្ដេចវាយប្រហារលើ លោកកឹម សុខា មេបក្សប្រឆាំងដែលបានសម្ងំ ជ្រកកោន មិនចូលខ្លួនទៅកាន់តុលាការ ។
ព្រះសង្ឃមួយអង្គ និងអ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គម យល់ឃើញថា ការប្រើសម្ដីអសុរស របស់មេដឹកនាំ គឺជាការបង្កហិង្សាមួយដែរ គឺជាសម្ដីហិង្សា ដែលព្រះពុទ្ធមានសង្ឃដីការថា « ថរសវាចា» ត្រូវបានចាត់ចូលក្នុង «វជីទុច្ចរិត»។
តើព្រះអង្គមានសង្ឃដីការ បកស្រាយដូចម្ដេច ចំពោះពាក្យថា«ថរសវាចា» ហើយអ្នកវិភាគ បកស្រាយដូចម្ដេច ចំពោះមនុស្សចូលចិត្តប្រើសម្ដី ឬ ញុះញុងឱ្យគេ ឈឺចាប់ដោយសារខ្លួន។ សូមស្ដាប់ សេចក្ដី ពន្យល់ ដែលរៀបរៀងដោយកញ្ញា ជុំ ជោគជាតា ដូចតទៅ៖
កាលពីថ្ងៃទី១ កក្កដា ក្នុងទិវាមច្ឆាជាតិ សម្ដេច នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានព្យាយាមពន្យល់ បកស្រាយ និងលើកឧទ្ទារហណ៍ពីនេះ ពីនោះ ។ សម្ដេចបាន បកស្រាយថា ពាក្យ ដែលសម្ដេច ហៅបាននិយាយថា អាគុក គឺមិនធ្ងន់ធ្ងរទេ ហើយសម្ដេច ក៏មិនមានកំហុសដែរ ។ សម្ដេចថា អ្នកមានកំហុស គឺ អ្នកចាក់ចង្កេះ ឱ្យគេច្រឡោតខឹងវិញទេ។
សម្ដេច ហ៊ុន សែន ៖ «ពីរនាក់កំពុងតែដើរនៅស្ងៀមស្ងាត់ ស្រាប់តែតាង៉នស្រែកថាអើយអាឈិន អ្ហែងភ័យ អ្ហែងជិតងាប់ហើយ ដល់ឯណោះឆ្លើយមកវិញថា ស្អីអាគុក។ ឥលូវសុំសួរ តើអ្នកស្រែកមុនថា អ្ហែងភ័យអ្ហែងជិតងាប់ហើយ ដល់អ្នកជេរត្រឡប់មកវិញថា អាគុក តើអ្នកណាជាអ្នកខុស…»។
ប្រសាសន៍នេះ ត្រូវបានគេថាសម្ដេចវាយប្រហារលើ លោក កឹម សុខា មេបក្សប្រឆាំងដែលបានសម្ងំ ជ្រកកោន មិនចូលខ្លួន ទៅកាន់តុលាការ ដែលសម្ដេចមានវាចាដូចនេះ គឺបន្ទាប់ពីលោក កឹម សុខា បាន ប្រាប់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters ថា សម្ដេច ហ៊ុន សែន ប៉ុនប៉ង ផ្ដួល រំលំ លោក ដោយសារខ្លាចចាញ់ឆ្នោត នៅក្នុងការបោះឆ្នោត ខាងមុខនេះ។
នៅក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុ ស្ត្រី ព្រះតេជគុណ ព្រះនាម វ៉ង់ សុភ័ស្រ សាស្ដ្រចារ្យនៃពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជ្យ មានសង្ឃដីការថា ព្រះពុទ្ធបានឱវាទឱ្យមនុស្ស យោគយល់គ្នា ចេះអធ្យាស្រ័យគ្នា កុំបង្កហិង្សា កុំញុះញុងគេ ឱ្យឈឺចាប់ ។ បើមេដឹកនាំ វិញគឺត្រូវមានសីលធម៌ទាំងសម្ដី វាចានិងកាយវិការ ដែលជាគំរូសម្រាប់អ្នកក្រោមឱវាទ។
ព្រះតេជគុណ វ៉ង់ សុភ័ស្រ ៖«ជំនាន់ក្រោយដែលគាត់និងក្លាយទៅជាអនាគតរបស់ប្រទេសជាតិយើងទៅថ្ងៃមុខ កុំអោយគាត់យកតាមគំរូណាដែល មិនល្អ ហើយក្នុងនោះដែរ ក៏មានកូនចៅរបស់យើង កូនចៅរបស់ប្រមុខដឹកនាំហ្នឹង ក៏ជាអនាគតរបស់ប្រទេសយើងទៅថ្ងៃមុខដែរ »។
ព្រះតេជគុណ វ៉ង់ សុភ័ស្រ មានសង្ឃដីកាពន្យល់បន្ដជាមួយនិងផ្លូវធម៌ និងផ្លូវព្រះដោយព្រះអង្គបានពន្យល់ នូវពាក្យ ឱវាទរបស់ព្រះពុទ្ធមួយគ្នាថា ««ថរសវាចា»។
តើពាក្យថា«ថរសវាចា» មានន័យដូចម្ដេច ?
ព្រះអង្គ ពន្យល់ដូចថា៖«ដូចបានជម្រាបដែរថា នៅក្នុងហ្នឹង ព្រះពុទ្ធ ព្រះអង្គ អប់រំប្រដៅ សត្វលោកហ្នឹង ព្រះអង្គមិនឱ្យប្រើអំពើហិង្សាទេ ហើយអំពើហិង្សាហ្នឹង មិនចាំបាច់ទាល់តែយើង ទៅវាយដំច្រំធាក់ទេ សូម្បីតែពាក្យសម្ដី ពាក្យសម្ដីគ្រោតគ្រៀត ពាក្យសម្ដីអសុរយ ចាត់ចូលនៅក្នុងវគ្គ វជីទុច្ចរិត…»។
ចំណែក លោកស្រី ជា វណ្ណាត អ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គម និងជាអ្នកកាន់ធម៌ជ្រាលជ្រៅដែរនោះ ពន្យល់ថា ជនណា រមែងធ្វើឱ្យគេមានទុក្ខដោយសារខ្លួន គឺជននោះ ជាអ្នកបង្កមុនគេ ហើយ ជនសងសឹកគេ គឺជា ក្រុមមនុស្សបង្កជម្លោះ ដូចគ្នា។ លោកស្រីថា អកុសល នឹងនាំមកនូវអកុសលកម្ម។
លោកស្រី ជា វណ្ណាត ៖ «ដឹងថា ថ្ងៃក្រោយ បើអញកាន់ចាន គាត់នឹងចាក់អញទៀត អញយកចានហ្នឹង បុកគាត់ហ្នឹងអោយបែកក្បាលងាប់ហ្មង (ឧទាហរណ៍)…។ គំនិតគិតក្នុងចិត្តបែបនេះ គឺ ចូលក្នុងអកុសលហើយ អាហ្នឹងបានផលមកជាអកុសលដែរ ចឹងម្ល៉ោះហើយ និយាយតាមធម៌ព្រះ អ្វីក៏ដោយ អោយតែក្នុងចិត្តជាកុសល គឺ បានជាកុសលហើយ បើចិត្តហ្នឹងគិតជាអកុសល ធ្វើដោយកាយ អាហ្នឹងជាអកុសល»។
ព្រះតេជគុណ ព្រះនាម វ៉ង់ សុភ័ស្រ សាស្ដ្រចារ្យនៃពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជ្យ មានសង្ឃដីការ ថា គេមិនត្រូវសងសឹក ឬកុំគួន ជាមួយគ្នាទេ គឺគេត្រូវគិតទៅជាតិខាងមុខ ថា បង្កហេតុច្រើនពេក នឹងនាំមកនូវក្ដីអាប់យស មានបាបក្នុងចិត្ត ច្រើន ហើយរមែងនាំមកនូវហិង្សា។ ព្រះអង្គមានសង្ឃដីការបន្ដថា បើជាមេដឹកនាំវិញ ត្រូវប្រកាន់ឱ្យភ្ជាប់ នូវ ពៀររំងាប់ដោយការមិនចងពៀរ ប្រើធម៌អហិង្សា ហើយត្រូវប្រកាន់មួយទៀត គឺ ទសពិធរាជធម៌ ៕
