ភ្នំពេញ ៖ សម្ដេច ហ៊ុន សែន ថ្លែងក្នុងពិធីចែកសញ្ញបត្រដល់និស្សិតវិទ្យាស្ថានវ៉ាន់ដាដែលធ្វើឡើងនៅមជ្ឈមណ្ឌលកោះពេជ្យ ថ្ងៃអង្គារិ៍នេះថា សម្ដេចអាចពិចារណាលើកលែងទោសឬបន្ធូរបន្ថយទោស មន្ដ្រីសិទ្ធិមនុស្ស ក្រោយពេលសាលក្រមរបស់តុលាការចូលជាស្ថាពរ ។ ប៉ុន្តែនៅពេលជាមួយគ្នាសម្ដេច ក៏បានព្រមានចាប់ខ្លួនមនុស្ស ថែមទៀត បើពួកគេតវ៉ាឱ្យដោះលែង មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស ទាំងខុសច្បាប់ ។ ចំពោះក្រុមគ្រួសារមន្ដ្រីសិទ្ធិមនុស្ស ដែលជាប់ឃុំ បានចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការ «ថ្ងៃចន្ទព័ណខ្មៅ» បានសាទរចំពោះប្រសាសន៍សម្ដេចផងដែរ ។ តែបែបនេះក្ដីអ្នកស្រាវជ្រាវពីអភិបាលកិច្ចល្អ និង លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យលើកឡើងថា តុលាការគួរធ្វើការដោយឯករាជ្យដើម្បីផ្ដល់ទំនុកចិត្ដដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាជាងការប្រើអំណាចរបស់នាយករដ្ឋមន្ដ្រីទៅអន្ដរាគមន៍ ។ លម្អិតព័ត៌មានដោយ លោក លៀ ស៊ីណា៖
ស្ថិតក្នុងទឹកមុខ រឹងមាំ និងជាមេដឹកនាំមានវោហាសាស្ត្រ ល្បីល្បាញ ជាងគេនៅកម្ពុជា សម្ដេច ហ៊ុនសែន ព្រលយថាអាចនឹងពិចារណាលើកលែងទោសឬក៏បន្ធូរបន្ថយទោស មន្ដ្រីសិទ្ធិមនុស្ស ក្រោយពេលសាលក្រមរបស់តុលាការចូលជាស្ថាពរ ប្រសិនក្រុមអ្នកតវ៉ាមិនធ្វើអ្វីដែលហួសហេតុជ្រុលពេក ។ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ដ្រីបន្ថែមថា ការនាំគ្នាតវ៉ាដោយគោលបំណងដាក់សម្ពាធទៅកាន់អាជ្ញាធររដ្ឋគឺមិនអាចបន្ធូបន្ថយស្ថានការណ៍អ្វីបានឡើយតែ ផ្ទុយទៅវិញអាចនាំឲ្យអ្នកជាប់ឃុំអ្នកនោះមានបញ្ហាបន្ថែមទៅវិញទេ ។
ជាមួយគ្នានេះ សម្ដេច ហ៊ុន សែន ក៏បន្តព្រមានចាប់ខ្លួន មនុស្សពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ទោះជាក្រុមណា ពាក់អាវពណ៌អ្វីក៏ដោយគឺមិនថា ពណ៌ខ្មៅ ឱ្យតែអ្នកនោះធ្វើខុស ។
កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ ក្រុមសង្គមស៊ីវិល និងសហគមន៍ដីធ្លីដែលទៅប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅ ខាងមុខពន្ធនាគារព្រៃស ដោយស្លៀកពាក់ពណ៌ខ្មៅ ឬគេហៅ «ថ្ងៃចន្ទពណ៌ខ្មៅ» ដើម្បីទាមទារឱ្យដោះលែង មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល៤រូប និងលោក នី ចរិយា មន្ត្រីគជប ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួន៨នាក់ ។ ការចាប់ខ្លួនមនុស្ស ធ្វើឱ្យមានការថ្កោលទោស ។ មន្ត្រីអង្គការសហប្រជាជាតិផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ប្រចាំនៅកម្ពុជា សំដែងការសោកស្តាយ ដោយបានដាក់ព្រួយបារម្ភពីការ បំបិទសេរីភាព សម្ដែងមតិនៅកម្ពុជា ។
ចំណែកអ្នកស្រី ភាវ ម៉ី ភរិយា លោក ណៃ វង់ដា ដែលជាមន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់សមាគមអាដហុកកំពុងជាប់ឃុំនៅពន្ធនាគាព្រៃស ដែលបានចូលរួម «យុទ្ធនាការថ្ងៃចន្ទពណ៍ខ្មៅ» មានប្រសាសន៍ថា អ្នកស្រីនឹងឈប់ធ្វើ សកម្មភាពពាក់អាវខ្មៅនេះប្រសិន បើសម្ដេច ហ៊ុន សែន ពិតជាជួយស្វាមីអ្នកស្រីរួមនឹងអ្នកជាប់ឃុំទាំង ៤នាក់ពិតមែន។
ជាមួយគ្នានេះលោក អៀ សារ៉ុម នាយកប្រតិបត្តិសមាគមធាងត្នោតដែលអាជ្ញាធរឃាត់ខ្លួនជាច្រើនម៉ោងកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញបាននិយាយថាវាជារឿងល្អណាស់ដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជួយឲ្យមានការដោះលែងពួកគេមែននោះ ។ លោកបន្ដថា ប្រសិនបើមានការដោះលែងមែននោះយុទ្ធនាការ «ថ្ងៃចន្ទពណ៍ខ្មៅ» ក៏លែងមានទៀតដែរ លោកថាព្រឹត្ដិការណ៍កាលពីម្សិលមិញគឺធ្វើដើម្បីអ្នកជាប់ឃុំទាំង៥នាក់ ។
អ្នកទាំង៥នាក់នេះ គឺមាន លោក នី សុខា លោក ណៃ វង់ដា លោក យី សុខសាន លោកស្រី លឹម មុនី ។ ពួកគាត់ជាមន្ត្រីជាន់ ខ្ពស់នៃសមាគមអាដហុក ។ ចំណែក លោក នី ចរិយា គឺ ជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ គជប ។ ពួកគាត់ត្រូវបានចោទជាប់ពាក់ព័ន្ធ ករណីកញ្ញា ខុម ចាន់តារាទី ហៅស្រីមុំ។
លោក ចាន់ វិបុល អ្នកសិក្សាពីអភិបាលកិច្ច និង លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងនាមលោកជាប្រជាពលរដ្ឋមួយរូបលោកចង់ឃើញប្រព័ន្ធរដ្ឋាភិបាល ធ្វើការឈរលើច្បាប់ដោយមិនត្រូវប្រើប្រាស់អំណាចបុគ្គលឡើយ ។ លោកបន្ថែមដែរថា ក្នុងសង្គមមួយ គឺស្ថាប័នរដ្ឋ ដូចជាតុលាការត្រូវតែមានគោលការណ៍ឯករាជ្យ ដើម្បីផ្ដល់ទំនុកចិត្ដដល់ពលរដ្ឋទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេស ។
តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នាយករដ្ឋមន្ត្រី មានសិទ្ធិលើកលែងទោស ទណ្ឌិតគ្រប់ កាលៈទេសៈ ប៉ុន្តែត្រូវថ្វាយ សេចក្ដីសុំលើកលែងទោស ទៅព្រះមហាក្សត្រ ។ ប៉ុន្តែចំពោះអ្នកទាំង៥នាក់នេះ ត្រូវបានអ្នកសង្កេតការណ៍ ហៅពួកគេថាជាអ្នកទោសមនាសិការ ដែលបានជួយការពារសិទិ្ធមនុស្ស ក្នុងក្របខណ្ឌ មនុស្ស ធម៌ ៕
