ភ្នំពេញ៖ កាលពី ៣-៤ ឆ្នាំមុនគេពំុសូវឃើញមានយុវជនចាប់អារម្មណ៍លេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ តែនៅពេលនេះមានការនិយមខ្លាំង ។ ក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីឆ្នាំនេះមានយុវជនជាច្រើននាំគ្នាលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរដោយមិនចាំបាច់មានមនុស្សចាស់ដឹកនាំលេងដូចមុនឡើយ ។ តើពួកគាត់មានអារម្មណ៍យ៉ាងណាចំពោះលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ? ដើម្បីជ្រាបកាន់តែច្បាស់សូមស្ដាប់បទយកការណ៍ដែលរឿបចំដោយកញ្ញា ច្រឹក ស្រីអូន ដូច តទៅ ៖
កម្ពុជា ជាប្រទេសមួយមានអរិយធម៌ច្រើនជាងគេនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលមានវប្បធម៍សំបូរបែប និង ច្រើនយ៉ាង ហើយ គ្រាន់តែល្បែងប្រជាប្រិយមានជាច្រើនប្រភេទ ។ ទោះជាសំបូរបែបក៏ដោយគឺគេត្រូវចូលរួមរក្សាឲ្យបានគង់វង្សពីសំណាក់ ប្រជាពលរដ្ឋ ខ្មែរគ្រប់រូប។
នៅក្នុងបរិវេណនៃសាលកវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ មានយុវជនជាច្រើនបានរួមគ្នាលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរដែលចែកជាក្រុម លេងប្រភេទល្បែងប្រជាប្រិយផ្សេងៗគ្នា ។ រាងតូចស្ដើងកញ្ញា ប្រាក់ សោភា បច្ចុប្បន្នជាសិស្សវិទ្យាល័យ បាននិយាយថាគាត់ពិតជាចូលចិត្តលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្លាំងណាស់ ។ កញ្ញាថានាងចេះចាំលេងល្បែងទាំងនោះមានដូចជា ចោលឈូង ទាញព្រ័ត្រ លាក់កន្សែងជាដើម ។ កញ្ញាថាការមកចូលរួមលេងល្បែងប្រជាប្រិយនៅពេលនេះអាចឱ្យនាងយល់ដឹង ពីល្បែងពីបុរាណដែលដូនតាបានបន្សល់ទុកឲ្យ និងធ្វើឲ្យកញ្ញាបានបង្កើតមិត្តភ័ក្ដថ្មីជាច្រើនផ្សេងទៀត។
យុវត្តីមួយរូបទៀតទើបតែដើរចេញពីការលេងល្បែងទាញ់ព្រ័ត្រ គឺកញ្ញា វតីជាសិស្សនៅវិទ្យាល័យសន្ធរមុក ។ និយាយបណ្តើរញញឹមបណ្តើរ កញ្ញាថានាងកម្របានលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរទាំងនេះ ព្រោះមិនមានអ្នកនាំលេងច្រើនហើយក៏មិនបានដឹងច្រើនពីរបៀបលែងដែរ ។ប៉ុន្តែពេលបានមកលេងនៅទីនេះទើបនាងបានយល់ដឹងពីល្បែងកាន់តែច្រើនប្រភេទ។
កញ្ញា ជែន នុសា ជាសិស្សវិទ្យាល័យជាស៊ីមចំរើនរដ្ឋ កញ្ញាថាល្បែងប្រជាប្រិយនិមួយៗសុទ្ធតែមានគុណសម្បត្តិរបស់វា ។ និយាយដោយមានភាពជឿជាក់ថា កញ្ញានិងបន្តថែររក្សាល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរឲ្យបានគង់វង្សនិង បន្តចែករំលែកនូវល្បែងណាដែលកញ្ញាចេះដល់អ្នកដែលមិនទាន់ចេះ។
យុវជនមួយរូបទៀត មកពីខេត្តតាកែវ ដែលបានបន្តការសិក្សាក្នុងក្រុងភ្នំពេញនៅវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា យុវជន សៀ ពន្លក បាននិយាយថា គាត់ចេះលេង ល្បែងទាំងនេះពីចាស់ទុំក្នុងភូមិដែលបាននាំលេងក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យផ្សេងៗក្នុងភូមិជាពិសេស ពេលបុណ្យចូលឆ្នាំ។ ពន្លក បន្តថានៅពេលនេះគេបាននាំយុវជនលេងល្បែងទាញព្រ័ត្រ ដែលគេចេះចាំពីស្រុកកំណើតមក សិក្សាខ្លួនឯងបានខ្លះ និង មានការបង្ហាត់បង្ហាញពីលោកគ្រូអ្នកគ្រូបន្ថែម។ ពន្លកក៏បានរម្លឹកពីប្រវត្តិល្បែងទាញព្រ័ត្រ។
ជុំវិញនិងបញ្ហានេះ លោកស្រី នន់ ចាន់ថន អនុរដ្ឋលេខាធិកាក្រសួងវប្បធ៍ម និង វិចិត្រសិល្បៈ និង ជាអ្នកយល់ដឹងពីល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរបានមានប្រសាសន៍ កាលណាមានយុវជនយល់ដឹងពីល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរកាន់តែច្រើនធ្វើឲ្យល្បែងវប្បធ៍មរីកចំរើន។ លោកស្រីបន្តថា ការលេងល្បែងប្រជាប្រិយនេះមិនត្រឹមតែជួយថែរក្សាមរតជាតិនោះទេថែមទាំងធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានភាពឆ្លាតវ័យទៀតផង។
សៀវភៅ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ រៀបរៀងដោយ ដោយលោក ចាប ពិន ឆ្នាំ១៩៦៤ បានរៀបរាប់ថា ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មានដូចជាលោតអន្ទាក់ ល្បែងលាក់កន្សែង ល្បែងឱបត្រឡាច ល្បែងប្រជល់មាន់ ល្បែងគ្របមាន់ ល្បែងបិទពួន ល្បែងបោះអង្គញ់ ល្បែងគោះត្រឡោក ល្បែងទាត់សី ល្បែងទាញព្រ័ត្រ ល្បែងកូនគោល ល្បែងរាវបង្កង ល្បែងចោះប្រមាត ល្បែងលាក់កូនកាស ល្បែងលាក់ធ្យូង ល្បែងប៉ក់ចាប ល្បែងចត្រង្គ ឬអុក ឬល្បែងឈើត្រង់ ល្បែងស្វាដណ្ដើមស្លឹកឈើ ល្បែងបាយខុម ល្បែងស្ដេចចង់ ឬ ល្បែងចោលឈូង និង ល្បែងចាប់កូនខ្លែង ។
តាមការកត់សម្គាល់ល្បែងប្រជាប្រិយ៍ ច្រើនលេង នៅពេលរដូវបុណ្យធំៗ ជាពិសេស បុណ្យចូលឆ្នាំ ពេលខែភ្លឺ ខែពេញបូរមី និងលេងពេល រដូវច្រូវកាត់ ប្រមូលផល ៕
