ភ្នំពេញ៖ ស្របពេលដែលផលិតកម្មស្រូវនៅឆ្នាំ ២០១៥ ត្រូវបានប៉ាន់ស្មានថា មានបរិមាណទាបជាងឆ្នាំ ២០១៤ ដោយសារគ្រោះរាំងស្ងួត ហើយកសិករកម្ពុជាប្រឈមមុខនឹងការធា្លក់ចុះតម្លៃផលិតផលកសិកម្ម ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ចំពោះប្រាក់ចំណូលប្រជាពលរដ្ឋ។ អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចជាន់ខ្ពស់នៃធនាគារពិភពលោក បានទទួចឱ្យពលរដ្ឋកម្ពុជាប្រឹងប្រែងបង្កើនផលិតផលកសិកម្មឡើងវិញ។ អ្នកសេដ្ឋកិច្ចបញ្ជាក់ថា ធ្វើដូចនេះដើម្បីបញ្ចៀសឱ្យបាននូវហានិភ័យផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចបាន ខណៈកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសដៃគូធំៗ ធ្លាក់ចុះ ការនាំចេញពីកម្ពុជាក៏ធ្លាក់ចុះ។
ថ្លែងក្រោយបញ្ចប់កិច្ចពិភាក្សានៅធនាគារពិភពលោកប្រចាំកម្ពុជា នាថ្ងៃច័ន្ទ ទី ១១ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០១៦នេះ អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចធនាគារពិភពលោក លោក លី សូដេត បាននិយាយថា នៅឆ្នាំ ២០១៥ អតិផរណានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ងើបឡើងទើបតែបានដល់ ២.៨ ភាគរយតែប៉ុណ្ណោះ ។ តែទោះជាអតិផលរណាកើនឡើងតិចតួច ក៏មិនមានបញ្ហាគួរព្រួយបារម្ភឡើយ ដោយសារតែប្រទេសកម្ពុជាពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំងទៅលើការនាំចេញពីប្រទេសចំនួនពីធំៗ មានដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក និង សហគមន៍អ៊ឺរ៉ុប។
ត្រង់ចំនុចនេះ អ្នកសេដ្ឋកិច្ចវិទូជាន់ខ្ពស់នៃធនាគារពិភពលោក លោក លី សូដេត បានលើកឡើងថា បើទោះបីជាអតិផរណានៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា មានការប្រសើរបន្តិចនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ក៏ដោយ ប៉ុន្ដែកម្ពុជាក៏គួរមានជំហរសេដ្ឋកិច្ចរឹងមាំសមខ្លួនឯង នៅពេលដែលដៃគូរសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក ឬ សហគមន៍អ៊ឺរ៉ុបមានការធ្លាក់ចុះនូវកំណើននាំចូលពីប្រទេសកម្ពុជា។
លោក លី សូដេត មានប្រសាសន៍ថា ៖«កំណើនអតិផរណាតិចតួចណាស់ គឺយើងទើបឡើងដល់ ២.៨ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០១៥ នេះ គឺតិចតួច ...លេខមួយខ្ទង់ហើយទាបទៀត ។ ដូចនេះ ប្រទេសកម្ពុជា ដែលមាន GDP ទាប ហើយអតិផរណាកើន គឺមិនមានជាបញ្ហាអីអោយយើងព្រួយបារម្ភទេ ដោយសារយើងពឹងផ្អែកខ្លាំងទៅការនាំចេញ។ អ៊ីញ្ចឹងគឺសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសប្លុកពីរដែលសំខាន់ គឺសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិក និងសេដ្ឋកិច្ចខាងសហគមន៍អ៊ឺរ៉ុប។ ប្រសិនជាសេដ្ឋកិច្ចទាំងពីរហ្នឹងដើរកាន់តែខ្លាំងទៅៗ យើងក៏កាន់តែពូកែ និងខ្លាំងទៅៗដែរ»។
អ្នកសេដ្ឋកិច្ចវិទូរូបនេះ ចង់ឱ្យប្រទេសកម្ពុជា ដែលធ្លាប់តែពឹងផ្អែកទៅលើវិស័យកសិកម្មជាចម្បងនោះ ត្រូវការពង្រឹងបន្ថែមទៀតទៅលើផលិតផលកសិកម្ម។
«សំខាន់ត្រឡប់មកវិញ គឺថាកសិកម្មយើងត្រូវពង្រឹងបន្ថែមទៀត ព្រោះកសិកម្មយើងនៅពឹងផ្អែកលើធាតុអាកាស… ហើយធាតុអាកាសប៉ុន្មានឆ្នាំនេះ មិនត្រឹមស្រុកខ្មែរទេ គឺពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ គឺធាតុអាកាសពិបាកជាងមុនយើងដឹងហើយថា ទឹកខ្វះជាងមុន ហើយភ្លៀងក៏មិនបាន ជាប់លាប់ដូចមុន… »។
លោក គី សេរីវឌ្ឍន៍ បណ្ឌិតសេដ្ឋកិច្ចនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ទទួលស្គាល់ការផ្ដល់អនុសាសន៍របស់អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចធនាគារពិពភលោក ។
លោក គី សេរីវឌ្ឍន៍ បញ្ជាក់ថា ដើម្បីឱ្យផលិផលកសិកម្មកម្ពុជាខ្លាំង គឺពលករ ឬ យុវជនមិនត្រូវចាកចេញពីប្រទេសរបស់ខ្លួនទៅធ្វើការឱ្យប្រទេសជិតខាងនោះទេ ព្រោះការចាកចេញទៅធ្វើការរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅប្រទេសផ្សេង ជាការបង្កើនកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ច ទៅដល់ប្រទេសទាំងនោះ ហើយកម្ពុជាខ្លួនឯងចុះខ្សោយ។
«ភាគច្រើនយើងនាំចេញតែសំម្លៀកបំពាក់ទេ វិស័យវាយនភណ្ឌ យើងក៏ភ្លេចគិតទៅលើវិស័យកសិកម្ម ដោយសារតែ ទីមួយ ប្រជាពលរដ្ឋមកធ្វើជាកម្មករកាត់ដេរ ទីពីរ ទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រទេស គឺបានប្រាក់ចំណូលច្រើនជាងធ្វើការនៅក្នុងស្រុក។ ដូច្នេះហើយ ដីឡើងថ្លៃផង លក់ដីផងទៅ ហើយទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រទេសបានប្រាក់ខែច្រើន អ៊ីញ្ចឹងនាំគ្នាធ្វើចំណាកស្រុកអស់រលីង។ ដូច្នេះ វាជាសញ្ញាមួយដែលធ្វើអោយកម្ពុជា អាចនិងមានហានិភ័យខ្ពស់ នៅពេលដែលវិស័យកាត់ដេរត្រូវបានគេផ្អាកទិញ និងកាត់បន្ថយការទិញ»។
ក្នុងនេះ លោក គី សេរីវឌ្ឍ បញ្ជាក់ថា ប្រទេសកម្ពុជា អាចនិងមិនត្រូវធ្លាក់ចុះការនាំចេញដោយសារតែសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អ៊ឺរ៉ុប ធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចរបស់គេនោះទេ ប៉ុន្ដែលោកថា ហេតុផលប្រសើរជាងនេះ គឺការធ្លាក់ចុះនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាអាចសម្តៅទៅលើថា បើសិនសហរដ្ឋអាមេរិក និងអ៊ឺរ៉ុបហ៊ុំព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាវិញ តើកម្ពុជាត្រូវដោះស្រាយយ៉ាងដូចម្ដេច។
« បើយើងមើលពីនយោបាយការបរទេស បើសិនជាកម្ពុជានៅតែគាំទ្រគោលនយោបាយចិនភាគច្រើន។ ដូចនេះអាមេរិក អាចនិងធ្វើគោលនយោបាយហ៊ុំព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា បន្ថយការនាំចូលនៅកម្ពុជាទៅ ដើម្បីជាសញ្ញាឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបើកភ្នែកឡើងវិញ…»។
ក្នុងរបាយការណ៍សង្ខេបរបស់ធនាគារពិភពលោក បានបង្ហាញថា វិស័យវាយនភ័ណ្ឌឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ និង វិស័យសំណង់នៅឆ្នាំ ២០១៥ មានការកើនឡើង ស្របពេលដែលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ និង វិស័យកម្មសិកម្មមានការធ្លាក់ចុះ។
តាមរបាយការណ៍សង្ខេបដដែលនោះ បានបង្ហាញឱ្យដឹងទៀតថា ខណៈកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅមានកម្រិតខ្ពស់ក្ដី កំណើនឆ្នាំ ២០១៥ បានថយចុះបន្តិចមកត្រឹម ៧.០ ភាគរយ ដែលកំណើននេះមានកម្រិតស្មើនឹង៧,១ ភាគរយ កាលពីឆ្នាំ ២០១៤។ ត្រង់ចំណុចនេះ មានសញ្ញាមួយចំនួនដែលបង្ហាញថា កំណើនមានកម្រិតមធ្យម ពិសេសគឺវិស័យទេសចរណ៍ និង វិស័យកសិកម្ម។ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី ភាពក្រីក្រ នៅតាមតំបន់ជនបទ នៅតែមានអត្រាខ្ពស់ជាងនៅតំបន់ទីប្រជុំជន ។
នៅឆ្នាំ ២០១២ គេសង្កេតឃើញថា អត្រាចំនួន ២១.០ ភាគរយ ធៀបនឹង ៨.៦ ភាគរយនៅតំបន់ទីប្រជុំជន។ សម្រាប់រាជធានីភ្នំពេញ អត្រានៃភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជនមានចំនួន ៣.៨ ភាគរយ ខណៈដែលគ្រួសារនៅតំបន់ជនបទ បានទទួលអត្ថប្រយោជន៍ពីកំណើននៃវិស័យ កសិកម្មក្នុងចន្លោះ ឆ្នាំ ២០០៨ ដល់ ២០១០ កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុននេះ គ្រួសារនៅតាមទីប្រជុំជនបានទទួលអត្ថប្រយោជន៍ពីការរីកចម្រើននៃវិស័យកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ និង វិស័យសំណង់។ ជាមួយគ្នានេះដែរ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងនៅតែមានសុខភាពល្អក្នុងកម្រិត ៦.៩ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ។ ដោយសារតែកំណើនដ៏ខ្ពស់នៃការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ បានជួយកាត់បន្ថយចំណុចខ្សោយក្នុងវិស័យកសិកម្ម៕
