អាស៊ាន៖ សមាគមអាស៊ានមាន ១០ ប្រទេស។ សមាគមនេះបានកើតរូបរាងនៅឆ្នាំ១៩៦៧ ដែលដំបូងមានប្រទេសចំនួន ៥ គឺ ថៃ ម៉ាឡេស៊ី សឹង្ហបុរី ឥណ្ឌូនេស៊ី និងហ្វីលីពីន ។ ប្រទេស ៥ ទៀតគឺ ព្រុយណេ វៀតណាម ឡាវ ភូមា និងកម្ពុជា បានកើតក្រោយប៉ុន្មានឆ្នាំ ។
នៅចុងខែវិច្ឆិកា មេដឹកនាំកំពូលអាស៊ាន បានអនុម័តរួមគ្នាកំណត់ថ្ងៃទី៣១ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៥ ជាការបង្កើតសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន ដែលគោលដៅតែមួយគឺ លើកកម្ពស់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច ជាកម្លាំងតែមួយ។ ក្នុងការអនុម័តនេះ មេដឹកនាំអាស៊ាន ក៍មានកិច្ចព្រមព្រៀងរួមមួយដែលស្ដីពីពលករពលការិនីចំណាកស្រុកក្នុងតំបន់នេះ។
តាមការយល់ឃើញរបស់មេដឹកនាំអង្គការស្ត្រីនៅកម្ពុជា ទោះបីអាស៊ានមានកិច្ចព្រមព្រៀង ស្ដីពីពលករចំណាកស្រុកក្ដី តែធាតុពិតអាស៊ានមិនមានយន្តការច្បាស់លាស់ ដើម្បីការពារ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិពលការិនី ដើម្បីជៀសផុតពីការធ្វើទុកបុកម្នេញនោះដែរ។
លោក កែវ សុខា មានសេចក្ដីរាយការណ៍លម្អិត ៖
សមាគមអាស៊ាន បានបង្កើតសហគមន៍មួយជាផ្លូវការដែលគេឱ្យហៅថាសហគមន៍អាស៊ាន ដោយដាក់ឱ្យចូលជាធរមានកាលពីថ្ងៃ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៥។ សមាគមនេះមានសមាជិកចំនួន ១០ ប្រទេស ដោយមានប្រជាជនសរុប ៦៣០ លាននាក់និងមានផលទុនសរុប ២,៤ ទ្រីលានដុល្លារ។
សហគមន៍នេះគេដាក់ឈ្មោះថា សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានមានសរសរស្ដម្ភទាំងបួន គឺបង្កើតឱ្យបានទីផ្សាររួម និងមូលដ្ឋានផលិតផលរួម បង្កើនការប្រកួតប្រជែង ជំរុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដោយសមភាព និងសមាហរណកម្ម ទៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។
សហគមន៍នេះមានគោលដៅចាប់យកប្រទេស និងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចធំៗនៅលើពិភពលោកជាដៃគូរសហប្រតិបត្តិការ ដែលធ្វើយ៉ាងណាឱ្យសេដ្ឋកិច្ចតំបន់អាស៊ានក្លាយជាសេដ្ឋកិច្ចធំទីបួនរបស់ពិភពលោក។
តាមរបាយការណ៍របស់អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ILO) ប្រទេសសមាគមអាស៊ាន មានកម្លាំងពលករធ្វើនៅទូទាំងពិភភពលោក មាន ២៣២ លាននាក់។ ពលករអាស៊ាន ដែលចាកចេញពីប្រទេសពួកគេទៅធ្វើការនៅប្រទេសក្នុងតំបន់មានជាង ២១ លាននាក់។
កម្ពុជា ជាប្រទេសតូច និងមានចំនួនពលរដ្ឋតិចជាងគេ តែពលរដ្ឋរបស់ប្រទេសនេះ ចាកចេញទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រទេសមានចំនួនច្រើនដែលមានចំនួនជិត ៧០ ម៉ឺននាក់។ ក្នុងចំណោមពួកគេ ក៍មានស្ត្រីផងដែរ។ ស្ត្រីខ្មែរទាំងនោះ ភាគច្រើនធ្វើការងារនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងថៃ។ ស្ត្រីខ្មែរដែលច្រើនតែជួបការធ្វើបាប គឺច្រើនស្ត្រីធ្វើការជាអ្នកបម្រើតាម ផ្ទះ។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ មេដឹកនាំមេដឹកនាំអង្គការស្ត្រីដែលវិទ្យុស្ត្រីបានសុំសម្ភាស ពួកគាត់សាទរការបង្កើតសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន តែពួកគាត់មើលឃើញថា អង្គការតំបន់នេះ គួរមានគោលការណ៍រួមមួយដើម្បីការពារសិទ្ធិស្ត្រីជាពលការិនី ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ព្រោះកន្លងមកពលការីនីខ្មែរធ្វើការនៅបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់ តែងតែរងការធ្វើទាទុណកម្ម និងចាប់រំលោភទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត។
លោកស្រី រស់ សុភាព នាយិកាអង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ហ្គេតស៊ី (GADC) លើកឡើងថា ពលការិនីខ្មែរដែលចេញទៅធ្វើការងារក្រៅប្រទេស តែងតែទទួលរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្សេងៗពីថៅកែ ការគាបសង្កត់សិទ្ធិក្នុងការរស់នៅ និងការរំលោភផ្លូវភេទជាដើម។ លោកស្រី ថា មូលហេតុដែលពលករកម្ពុជានៅតែជួបប្រទះបញ្ហាទាំងនេះ ព្រោះពលករចំណាកស្រុក មិនបានដឹងពីនីតិច្បាប់ច្បាស់លាសរបស់ប្រទេសទាំងនោះក្នុងការ ទាមទារយុត្តិធម៌ពីករណីអ្វីមួយ។
លោកស្រី រស់ សុភាព៖ «ដោយសារតែគាត់មិនដឹងថា ផ្អែកទៅលើច្បាប់អ្វីដើម្បីឱ្យគាត់ទាមទារសុវត្ថិភាព ឬក៏ទាមទារទៅលើភាពយុត្តិធម៌សម្រាប់គាត់ក្នុងការទទួលបានប្រាក់ចំណូល ក៏ដូចជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ព្រោះយើងដឹងហើយថា អ្នកដែលទៅធ្វើការក្រៅប្រទេសហ្នឹង គាត់ជារឿយៗគាត់តែងតែទទួលបានការគាប់សង្កត់ទៅលើកសិទ្ធិក្នុងការរស់នៅរបស់គាត់ ក៏ដូចជាផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរហូតដល់ទៅរំលោភផ្នែកផ្លូវភេទទៀត។
តែយ៉ាងណា លោកស្រីថា ការបង្កើតគោលនយោបាយ ឬច្បាប់ផ្សេងៗ ត្រូវមានការចូលពីសំណាក់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីធានាថា គោលនយោបាយ ឬច្បាប់នោះបង្កើតឡើងស្របតាមឆន្ទះរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោកស្រី រស់ សុភាព៖ «សម្រាប់ខ្ញុំគិតថាប្រទេសអាស៊ានអាចមានគោលនយោបាយរួមមួយ ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍រួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយគោលនយោបាយដែលធ្វើរួមនេះ យើងត្រូវមានការចូលរួមឱបានល្អប្រសើរពីសង្គមស៊ីវិល ពីព្រោះសង្គមស៊ីវិលជាសំឡេងរបស់ប្រពលរដ្ឋដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីតម្រូវការជាក់ស្តែងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ មិនមែនធ្វើតែប្រទេសគេហើយ ថ្នាក់លើរបស់កម្ពុជាចេះតែឯកភាពទៅ ដោយអត់បានឆ្លុះបញ្ចាំងទៅលើតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋយើង ក៏ខ្ញុំគិតថាវាមិនល្អដែរ»។
ត្រង់បញ្ហានេះ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ក៏បានចេញសេចក្ដីណែនាំឱ្យស្ថានទូតខ្មែរនៅប្រទេសក្នុងសមាគម ត្រូវជួយពលការិនីដែលមកប្ដឹងសុំជួយពួកគេដែលរងការរំលោភបំពាន។
កន្លងមកគេសង្កេតឃើញអង្កការ ខារាម និងអង្គការទេសន្តប្រវេសន៍ បានជួយនាំពលការិនីខ្មែរជាច្រើននាក់ត្រឡប់មកប្រទេសវិញ តាមការធ្វើអន្តរាគមន៍ជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល ប្រទេសពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសដែលពលការិនីខ្មែរបានធ្វើការងារនៅប្រទេសទាំងនោះ។
ប្រទេសចំនួន ២ ដែលពលរដ្ឋខ្មែរទាំងប្រុសទាំងស្រីសម្រុកទៅធ្វើការច្រើនជាងគេ គឺនៅ ប្រទេសថៃ និងម៉ាឡេស៊ី ហើយនិងកូរ៉េខាងត្បូង ប៉ុន្តែប្រទេសនេះ មិនមែនជា សមាជិអាស៊ាន នោះទេ។ មេដឹកនាំអាស៊ាន ដែលបានជួបប្រជុំគ្នា នៅម៉ាឡេស៊ីកាលពីខែវិចិ្ឆកា បានអនុម័តច្បាប់ជាច្រើន ក្នុងនោះមានទាំងច្បាប់ស្ដីពីពលករចំណាកស្រុកនេះ ដែរ។ ប៉ុន្តែ គេមិនប្រកាសពីនីតិវិធីនៃការអនុវត្តន៍ដូចម្ដេចនោះទេ។
លោកស្រី ធីតា ឃឹះ នាយិកាប្រតិបត្តិអង្គការសីលការ និងជាប្រធានគណៈកម្មការលើកស្ទួយស្ត្រីក្នុងវិស័យនយោបាយ និយាយថា អាស៊ានមានសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយស្តីពីការធ្វើអន្តោប្រវេសន៍ តែដោយឡែកប្រទេសអាស៊ាននៅមិនទាន់មានច្បាប់ ឬក៏យន្តការណាមួយ សម្រាប់អនុវត្តទៅលើកសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះឱ្យមានប្រសិទ្ធិភាពនៅឡើយនោះទេ ដែលនេះជាចន្លោះប្រហោងមួយរបស់អាស៊ាន។
លោកស្រីបន្តថា ច្បាប់ក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ីហាក់មិនសូវមានការការពារដល់សិទ្ធិពលករកម្ពុជានោះទេ ព្រោះច្បាប់ការងារម៉ាឡេស៊ី តម្រូវឱ្យពលករបោះថ្លៃសេវាផ្សេងៗដោយខ្លួនឯង។
លោកស្រី ធីតា ឃឹះ ៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលគួរមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ហើយធ្វើយ៉ាងណាឱ្យច្បាប់ប្រទេសនោះការពារមកដល់ប្រជាពលកររបស់យើង។ ដូចជានៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ីជាដើម គឺការបង់សេវាថ្លៃ ច្បាប់ការងារអីទាំងប៉ុន្មាននៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ីហ្នឹង គឺជាបន្ទុករបស់កម្មករខ្លួនឯងមិនមែនជាបន្ទុករបស់និយោជក ដែលយកពលករទៅធ្វើការនោះទេ។ មួយទៀតគឺការដកហូតប៉ាសស្ព័រធ្វើដំណើរ ធ្វើឱពលករមិនអាចដើរហើរដោយសេរីក្នុងប្រទេសគេបាន ហើយក៏មិនអាចធ្វើដំណើរត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញបានដែរ នៅក្នុងករណីមិនសប្បាយចិត្តនៅក្នុងកន្លែងធ្វើការជាដើម»។
លោកស្រីទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវត្រួតពិនិត្យ និងតាមដានយន្តការ ក៏ដូចជាស្តង់ដារប្រទេសផ្សេងៗឱ្យបានច្បាស់លាស់ មុននឹងសម្រេចធ្វើការបញ្ជូនពលករទៅប្រទេសទាំងនោះ។
លោកស្រី ធីតា ឃឹះ ៖ «ខ្ញុំគិតថាអាស៊ានមិនអាចធ្វើច្បាប់រួមទេ ប៉ុន្តែអាស៊ានត្រូវតែសម្របសម្រួលឱ្យមានស្តង់ដាររួមមួយ សម្រាប់ប្រទេសទាំងអស់ ហើយជួយសម្របសម្រួល និងគាំទ្រប្រទេសនិមួយៗធ្វើច្បាប់ ព្រោះអាស៊ានមិនមានលទ្ធភាពក្នុងការធ្វើច្បាប់នោះទេ។ ដូច្នេះអាស៊ានមានតែជួយសម្របសម្រួលឱប្រទេសទាំងអស់ គោរពទៅលើច្បាប់ស្តង់ដាហ្នឹង ហើយបង្កើតជាគណកម្មការដើម្បីធ្វើការតាមដានការអនុវត្តច្បាស់អស់ហ្នឹង»។
រីឯលោក យ៉ា ណាវុធ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខារ៉ាមដែលធ្វើការងារលើពលករចំណាកស្រុកនិយាយថា ប្រសិនបើប្រទេសអាស៊ានទាំងអស់រួមគ្នាបង្កើតជាលិខិតតុបករណ៍ នោះប្រជាជនក្នុងតំបន់អាស៊ាន ពិសេសគឺពលករដែលធ្វើការនៅក្រៅប្រទេស នឹងទទួលបានការការពារដោយសិទ្ធិផ្សេងៗ ហើយលិខិតតូបករណ៍នោះ នឹងជួយជំរុញដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនៅអាស៊ានផងដែរ។
លោក យ៉ា ណាវុធ សង្ឃឹមថាមេដឹកនាំនៅបណ្តាប្រទេសអាស៊ាន នឹងចាប់ផ្តើមធ្វើវិសោធកម្មលើកបទបញ្ញាតិ្ត និងគោលនយោបាយរបស់ខ្លួន ដើម្បីការពារសិទ្ធិពលករស្របតាមលិខិតតូបករណ៍ដែលមេដឹកនាំអាស៊ានគ្រងនឹងអនុម័តនៅពេលខាងមុខ។
លោក យ៉ា ណាវុធ ៖ «បើសិនជាលិខិតុបករណ៍ត្រូវបានអនុម័តដោយមេដឹកនាំអាស៊ានទាំង ១០ ប្រទេសហ្នឹង វាផ្តល់ផលប្រយោជន៍ឱប្រជាពលរដ្ឋអាស៊ាន ជាពិសេសពលករចំណាកស្រុកដែលគាត់ចង់ទៅធ្វើការងារនៅប្រទេសអាស៊ានហ្នឹង ទោះគាត់ទៅធ្វើការងារនៅណាក៏ត្រូវបានការពារពីលិខិតុបករណ៍ហ្នឹងដែរ»។
ឆ្លើយតបទៅនឹងការទទូចរបស់មេដឹកនាំអង្គការស្ត្រី និងលោក យ៉ា ណាវុធ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខារ៉ាម។ លោក ហេង សួ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារលើកឡើងថា រហូតដល់ទល់ពេលនេះកម្ពុជាកំពុងតែប្រជុំបន្ត លើកកិច្ចការងារនេះនៅឡើយ។ តែលោកថាលិខិតតូបករណ៍នៅមិនទាន់ចេញជារូបរាងនៅឡើយនោះទេ។
តែយ៉ាងណា លោក ហេង សួ បន្តថា បច្ចុប្បន្នសម្រាប់ការការពារសិទ្ធិពលករចំណាកស្រុក គឺអាស្រ័យទៅលើច្បាប់រៀងៗខ្លួនរបស់ប្រទេសទាំងនោះ។ លោក ហេង សួ ៖ «បច្ចុប្បន្នយើងមានច្បាប់ក្នុងប្រទេសរៀងៗខ្លួន ហើយការធ្វើទេសន្តប្រវេសន៍រវាងប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយ គឺត្រូវធ្វើឡើងស្របដោយស្របច្បាប់។ ហើយការធ្វើឡើងដោយមិនស្របច្បាប់វាទៅជាការជួញដូរមនុស្ស ការកេងប្រវ័ញ្ចទៅវិញ អញ្ចឹងវាពាក់ព័ន្ធជាមួយបទល្មើសមួយជាក់ស្តែងមួយផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែបើនិយាយពីយន្តការនៃការធ្វើទេសន្តប្រវេសន៍ផ្លូវការ គឺប្រទេសអាស៊ាននិមួយៗមានច្បាប់កាងាររបស់គេរៀងៗខ្លួនដែលតម្រូវឱ្យនិយោជករបស់គេត្រូវស្នើសូមការអនុញ្ញាតពីរដ្ឋាភិបាលគេជាមុន មុននឹងប្រើប្រាស់កម្មករនិយោជិតបរទេស»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងាររូបនេះបន្តថា ករណីនៃការជួញដូរកម្លាំងពលកម្មខុសច្បាប់ដូចដែលសមត្ថកិច្ចបានអន្តរាគមន៍ជួយរំដោះកន្លងមកនេះ គឺបណ្តាលមកពីប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបានចេញទៅធ្វើការខុសច្បាប់ តាមរយៈការឃោសនារបស់ភ្នាក់ងារជ្រើសរើសពលករខុសច្បាប់។
កាលពីឆ្នាំ២០១៤ កម្ពុជា និងប្រទេសម៉ាឡេស៊ីបានសម្រេចឱ្យមាន អនុស្សារណៈយោគយល់គ្នា ដើម្បីជួយការពារស្ត្រីខ្មែរធ្វើការនៅតាមផ្ទះ គឺសំដៅជួយពួកគេជៀសផុតពីការធ្វើបាបពីម្ចាស់ផ្ទះ គឺបន្ទាប់ពីស្ត្រីខ្មែរជាច្រើននាក់ ត្រូវបានជម្លៀសឱ្យមកប្រទេសខ្លួនវិញ។
បើតាមលោកស្រី រស់ សុភាព នាយិកាអង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា ការណ៍ដែលពលករពលការិនីខ្មែរនៅតែងាយរងគ្រោះពីការជួញដូរ ព្រោះចំណេះដឹងពួកគេនៅមានកម្រិត បូកផ្សំនឹងជីវភាពខ្វះខាតផង ដែលចាប់បាច់តម្រូវឱ្យពួកគាត់ខ្លះបង្ខំចិត្តទៅធ្វើការងារក្រៅប្រទេសទាំងប្រថុយប្រថាន។ ប្រទេសដែលពលករ ពលការិនីខ្មែរទៅបម្រើការងារច្រើនជាងគេ គឺប្រទេសថៃ និង ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ហើយ ប្រទេសសិង្ហបុរី និង ព្រុយណេមានតិចតួច៕
