ភ្នំពេញ៖ បន្ទាប់ពីមានភាពរំជើបរំជួល ប្រតិកម្មតបពីប្រជាពលរដ្ឋ ចំពោះច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី ដែលបាននិងកំពុងអនុវត្ដ អ្នកវិភាគព្រឹត្តការណ៍សង្គម យល់ឃើញយល់ឃើញថា ដើម្បីឱ្យការអនុវត្តច្បាប់ចរាចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មីនេះមានប្រសិទ្ធភាព រដ្ឋាភិបាលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ផ្សព្វផ្សាយ អប់រំដល់ពលរដ្ឋឱ្យបានទូលំទូលាយជាងមុនសិន មុននឹងដាក់ឱ្យពលរដ្ឋអនុវត្តច្បាប់ថ្មីមួយនេះ។
លម្អិតព័ត៌មានដោយលោក ម៉ៅ សំណាង ៖
អ្នកវិភាគព្រឹត្តការណ៍សង្គម និងសង្គមស៊ីវិលបានបង្ហាញការយល់ឃើញរបស់ខ្លួន ជុំវិញការដាក់ច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី ឱ្យពលរដ្ឋគោរព ដោយលើកឡើងស្រដៀងគ្នាថា ការអនុត្តន៍ច្បាប់ចរាចរណ៍ថ្មីនៅពេលនេះ ហាក់ដូចជាការរឹតបន្តឹង ឬចាប់បង្ខំពលរដ្ឋឱ្យគោរពអនុវត្តតាមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
លោក កែម ឡី អ្នកវិភាគព្រឹត្ដិការណ៍សង្គម បានមានប្រសាសន៍ជាមួយវិទ្យុស្ដ្រី FM 102 នៃមណ្ឌលព័ត៌មានស្ដ្រីកម្ពុជា នៅថ្ងៃចន្ទ ទី០៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៦ នេះថា ច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មីដែលរដ្ឋាភិបាលបាន និងកំពុងដាក់ឱ្យពលរដ្ឋអនុវត្តនេះ គឺជាវិធានការចាប់បង្ខំពលរដ្ឋឱ្យអនុវត្តច្បាប់។ លោកថា វិធានការបែបនេះ មិនអាចកាត់បន្ថយករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ឬចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បាននោះទេ ព្រោះវិធានការរឹតបន្តឹងដែលមានលក្ខណៈចាប់បង្ខំបែបនេះ គួរតែជាវិធានការចុងក្រោយ អ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើមុននឹងដាក់ប្រើប្រាស់ច្បាប់នេះ គឺរដ្ឋាភិបាលត្រូវអប់រំដល់ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យយល់ដឹងពីច្បាប់នេះ ឱ្យបានទូលំទូលាយ។
«តាមពិតវា [ច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី] មិនអាចកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បាននោះទេ។ វិធានការបង្ក្រាប ចាប់បង្ខំ បង់ពន្ធហ្នឹង វាជាវិធានការចុងក្រោយ ប៉ុន្ដែផ្ទុយទៅវិញរដ្ឋាភិបាល ត្រូវទៅកាត់ឫសគល់នូវបញ្ហានៃគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នោះឱ្យបានសិន»។
លោក កែម ឡី មានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា ដើម្បីឱ្យការអនុវត្ដច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មីនេះ ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងមានការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋនោះ រដ្ឋាភិបាលគួរតែរកឱ្យឃើញពីមូលហេតុដែលនាំឱ្យកើតមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ជាមុនសិន ជាក់ស្តែង រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែរឹតត្បឹតការផ្សព្វផ្សាយគ្រឿងស្រវឹង ការចែកចាយ ព្រមទាំងការនាំចូលគ្រឿងស្រវឹងជាដើម។
«…ដើម្បីជួយឱ្យសីលធម៌សង្គមហ្នឹងបានល្អ ទាល់តែមានមនុស្សគំរូ។ មនុស្សគំរូហ្នឹង មាននាយករដ្ឋមន្ដ្រី ព្រះមហាក្សត្រ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភា អ្នកធំៗ ឧត្ដមសេនីយហ្នឹងធ្វើជាគំរូទៅ វាជះឥទ្ធិពលទៅលើប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញ យើងគោរពមុនគេទៅ ទើបគេគោរពតាម»។
លោក អ៊ា ចរិយា ប្រធានកម្មវិធីសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោកនៃអង្គការ Handicap International មានប្រសាសន៍ថា ច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី ជាច្បាប់ដែលគួរតែដាក់ឱ្យអនុវត្ដនៅក្នុងសង្គម ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋចូលរួមគោរពច្បាប់ក្នុងការបើកបរទាំងអស់គ្នា។ ទន្ទឹមគ្នានេះដែរ លោក អ៊ា ចរិយា បានសំណូមពរដល់អាជ្ញាធរ មន្ត្រីសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ គួរបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់ និងបង្កើនការផ្សព្វផ្សាយពីច្បាប់នេះ ដល់ពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងឱ្យកាន់តែប្រសើរ។
«សំណូមពររបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំសូមឱ្យអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចហ្នឹង ជាពិសេសមន្ដ្រីនគរបាលហ្នឹង ចុះធ្វើការអប់រំផ្សព្វផ្សាយទៅដល់សហគមន៍ សាលារៀនឱ្យបានច្រើន ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ គាត់បានការយល់ដឹងគាត់កើនឡើងកាន់តែប្រសើរទៅ ធ្វើឲ្យការអនុវត្ដនៃការរឹតបន្ដឹងច្បាប់ហ្នឹង មានប្រសិទ្ធភាព ហើយនិងមានការចូលរួម ហើយអាចទទួលយកពីប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ កាលណាគាត់បានយល់ដឹងច្រើន»។
លោក មាស នី អ្នកស្រាវជ្រាវបញ្ហាសង្គម យល់ឃើញថា ការដាក់ច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មីឱ្យពលរដ្ឋអនុវត្តនៅពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលហាក់មិនបានគិតពីការចង់បានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋឡើយ រហូតដល់មានប្រតិកម្មតបពីប្រជាពលរដ្ឋ ទើបរដ្ឋាភិបាលពិចារណាចំណុចមួយចំនួននៅក្នុងច្បាប់នេះឡើងវិញ។ លោកថា លោកមានការសោកស្តាយនៅពេលដែលការរៀបចំតាក់តែងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មីឡើង រដ្ឋាភិបាលនិងសភា មិនបានគិតដល់បរិបទពលរដ្ឋក្នុងសង្គមខ្មែរ។ លោក មាស នី បន្តថា ការដាក់ច្បាប់ឱ្យពលរដ្ឋអនុវត្តនៅពេលនេះ ជាការបង្រាបបទល្មើសចរាចរណ៍ ជាជាងការលើកកម្ពស់ឱ្យពលរដ្ឋគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍។
«អ្នកអនុវត្តច្បាប់ក៏ត្រូវមានសិទ្ធិក្នុងការយល់ដឹងពីច្បាប់ហ្នឹងផងដែរ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋយើងអត់ទាន់បានទទួលអ្វីឡើយ មកដល់ពេលនេះ។ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការអនុវត្តច្បាប់នេះ រដ្ឋាភិបាល មិនគ្រាន់តែមានវិធានការបង្ក្រាបបទល្មើសនោះទេ ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋចូលរួម រដ្ឋត្រូវតែបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ពលរដ្ឋក្នុងការធ្វើឯកសារផ្សេងៗ ដែលអាចឱ្យពលរដ្ឋចំណាយបាន កុំមានតម្លៃខ្ពស់ខ្លាំងពេក»។
សូមជម្រាបថា ច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការចាប់តាំងពីថ្ងៃទី០១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៦ ពោលគឺនៅដើមឆ្នាំ ២០១៦ នេះ។ មាត្រាមួយចំនួននៅក្នុងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មីនេះ មានលក្ខណៈតឹងតែងជាងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកចាស់ ជាពិសេសរាល់ការប្រព្រឹត្តល្មើសនៅក្នុងមាត្រាណាមួយនៃច្បាប់ថ្មីនេះ ឬក៏ជនណាដែលប្រើប្រាស់មធ្យោបាយធ្វើដំណើរផ្សេងៗ មិនបានគោរពត្រឹមត្រូវតាមលក្ខខណ្ឌដែលច្បាប់បានចែងនោះ នឹងត្រូវផាកពិន័យជាទឹកប្រាក់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ឬត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារជាដើម ដូចដែលមានចែងនៅក្នុងមាត្រានីមួយៗនៃច្បាប់ចរាចរណ៍
ផ្លូវគោកថ្មីនេះ៕
